Διπλωματικός πυρετός για τη διοργάνωση από τον ΟΗΕ της πενταμερούς για το Κυπριακό. Αν και οι προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, υποστηριζόμενες από αντίστοιχη ρητορική τούρκων και τουρκοκύπριων πολιτικών, προδιαθέτουν για μία νέα αποτυχία των προσπαθειών επίλυσης. Υπάρχει πράγματι πιθανότητα η Τουρκία στο Κυπριακό να πάρει αυτό που ζητάει αλλά όχι αυτό που πραγματικά θέλει;

Ο δημόσιος διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Κύπρο και στην Ελλάδα για την επικείμενη «άτυπη πενταμερή» για το Κυπριακό, αποκαλύπτει για μία ακόμα φορά δυστυχώς ότι ένα ποσοστό «δημοσιολογούντων» δεν αντιλαμβάνεται την ουσία του προβλήματος λόγω επιδερμικής γνώσης του εθνικού αυτού θέματος ενώ κάποιο άλλο συνεχίζει να έχει μάλλον συνειδητά ευφραντικές φαντασιώσεις στο όνομα ενός κίβδηλου «ρεαλισμού». Ας το κατανοήσουμε!

Oι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου με τον υπουργό Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Χαράλαμπο Πετρίδη. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναβεβαίωσε τη σταθερή προσήλωση της Ελλάδας στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Προ ημερών ο Οσμάν Σερτ, σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Νταβούτογλου, δήλωσε για το Κυπριακό πως «τα άστρα δεν είναι ευθυγραμμισμένα πια». Οι σημερινές περιστάσεις στην Ανατ. Μεσόγειο, πράγματι, δεν είναι εκ πρώτης όψεως ευνοϊκότερες από αυτές που επί σχεδόν 50 χρόνια εμπόδιζαν τις ατέρμονες συνομιλίες για το κυπριακό να καταλήξουν σε λύση. Σημαίνει άραγε αυτό ότι και η πενταμερής διάσκεψη του Μαρτίου θα καταλήξει σε ένα ακόμη αδιέξοδο;

Έχω την εντύπωση πως οι αδερφοί μας Ελληνοκύπριοι μάλλον δεν έχουν καταλήξει εδώ και πολλά χρόνια στην λύση που επιθυμούν. Και κυρίως, δίνουν την εντύπωση πως δεν έχουν απαντήσει στο στρατηγικό ερώτημα «θέλουν ή δεν θέλουν την επανένωση του νησιού;» Είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν μέρος της πολιτικής εξουσίας τους, στο πλαίσιο της πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων;

Στις 11 Φεβρουαρίου 1959 υπογράφηκε η συμφωνία της Ζυρίχης μεταξύ των ΥΠΕΞ Ελλάδας-Τουρκίας, Αβέρωφ και Ζορλού. Μετά από λίγες ημέρες υπογράφτηκε στο Λονδίνο η ομώνυμη συνθήκη μεταξύ των πέντε μερών του Κυπριακού, δηλαδή μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Μ. Βρετανίας και των ηγετών των δύο κοινοτήτων. Ο Μακάριος, πιεζόμενος από τους ενωτικούς, αρνείτο μέχρι και την τελευταία στιγμή να υπογράψει τη συμφωνία του Λονδίνου, αν και μίλησε πρώτος για την «εγγυημένη ανεξαρτησία».

Την ιδέα για μια Ενδιάμεση Συμφωνία για το Κυπριακό την πρωτοάκουσα από τα χείλη του Χρίστου Γιάγκου, ενός νέου διπλωμάτη του κυπριακού Υπουργείου Εξωτερικών που τα τελευταία χρόνια δοκιμάζει και αυτός την τύχη του ως ελεύθερος επαγγελματίας στο χώρο των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Την υποστηρίζει εδώ και 15 χρόνια. Από τότε, δηλαδή, που το Κυπριακό βρέθηκε σε κενό αέρος μετά το ελληνοκυπριακό «Όχι» στο Σχέδιο Ανάν.

Η Τουρκία δεν θα υποχωρήσει στο θέμα της αγοράς των S-400, τόνισε ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας Ι. Καλίν, υποστηρίζοντας πως η δήλωση του Χ. Ακάρ «παρανοήθηκε». Όσον αφορά το Κυπριακό, σημείωσε πως η Τουρκία συζητά μόνο μια πρόταση για εγκαθίδρυσης δύο κρατών.

Απάντηση στις αναφορές του Αντιπροέδρου της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι και του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ σχετικά με τη μορφή λύσης του Κυπριακού έδωσε η κυπριακή κυβέρνηση.

Έχοντας λάβει το μήνυμα περί της ανάγκης «ευελιξίας» και «ετοιμότητας συμβιβασμών», που εξέπεμψε τις προάλλες ο Βρετανός ΥΠΕΞ επισκεπτόμενος την Κυπριακή Δημοκρατία, υποθέτω ότι όλοι πλέον προετοιμάζονται για την πενταμερή συνδιάσκεψη για το Κυπριακό προεξοφλώντας ότι ο διεθνής παράγοντας θα πιέσει για επίσπευση της επανάληψης των διακοινοτικών συνομιλιών στην βάση μιας συνομοσπονδιακής μορφής λύσης.

Την πάγια τουρκική θέση για το Κυπριακό επανέλαβε από τα Κατεχόμενα όπου βρίσκεται ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, ο οποίος μετά το πέρας της συνάντησης με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων τόνισε πως «δεν θα αφήσουμε μόνους τους Τουρκοκύπριους. Υπάρχουν δυο διαφορετικοί κόσμοι και δυο διαφορετικά κράτη στο νησί. Δεν υπάρχει άλλη λύση από αυτή των δυο κρατών, είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό και αυτό θα συζητήσουμε».

Από τις πολλές υποθέσεις που θα μπορούσαν να γίνουν για τις επόμενες κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο η ελάχιστη και εγγύτερη στην πραγματικότητα είναι ασφαλώς ότι όσο η Τουρκία αισθάνεται δεδομένη την «ασυλία» που θα της προσφέρεται, έστω και με μοναδικό άλλοθι την απόσυρση των ερευνητικών πλοίων της από το Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, ο άμεσος στόχος της θα παραμένει η διεύρυνση της ατζέντας των Διερευνητικών με την Ελλάδα και η αλλαγή της βάσης για επίλυση του Κυπριακού.

Αν και ήταν εξ αρχής προβλέψιμο το πού θα προσπαθούσε η Τουρκία να οδηγήσει τις συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού, η δήλωση του Μ. Τσαβούσογλου από τα Κατεχόμενα ήρθε ως μια «αποκαλυπτική» επιβεβαίωση. Λέγοντας ότι «αν επιτευχθεί συμφωνία για τον διαμοιρασμό των εσόδων από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της κυπριακής ΑΟΖ θα έχει λυθεί το μισό πρόβλημα» κατέστησε ολοφάνερο ότι αυτός θα είναι και ο κύριος βραχυπρόθεσμος στόχος της τουρκικής διπλωματίας στην Ανατ. Μεσόγειο.

Την πρώτη ανιχνευτική προσέγγιση είχαν χθες η Άγκυρα με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση καθώς ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ι. Καλίν ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή να αναζητήσει τρόπους επανεκκίνησης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Μπάιντεν.

Την εκδοχή πως η Ελλάδα εξαναγκάστηκε να αποδεχθεί την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία μόλις «είδε την τουρκική σημαία να κυματίζει στην ανατολική Μεσόγειο» παρουσίασε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ενώ επανέλαβε την πάγια τουρκική θέση για λύση δύο κρατών στο θέμα του Κυπριακού.

Τηλεφωνική συνομιλία είχαν σήμερα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, με αντικείμενο τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Η Λευκωσία σε μια στιγμή που είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένο το εσωτερικό μέτωπο αλλά και το κύρος της διεθνώς, λόγω του τεράστιου και με πολιτικό βάθος, σκανδάλου της «χρυσής βίζας» βρίσκεται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση καθώς ενώ βλέπει την παγίδα που στήνεται δεν έχει ούτε τις αντοχές, ούτε την δυνατότητα να αντισταθεί στις πιέσεις για να προσέλθει σε μια διαδικασία, η οποία είναι, ακόμη περισσότερο από τις διερευνητικές, πορεία στα τυφλά.

Παράθυρο για παράκαμψη της εντολής του ΣΑ του ΟΗΕ που προβλέπει την αναζήτηση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας στο Κυπριακό, άφησε ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες σε συνέντευξη τύπου στην έδρα του Οργανισμού και ενώ έχει μπει σε τελική ευθεία η προετοιμασία για τη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης στις αρχές Μαρτίου.

Η στρατικοποίηση ή αποστρατικοποίηση νήσων, θα πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τους σχετικούς όρους των διεθνών Συνθηκών, Συμβάσεων και Συμφωνιών που διέπουν το καθεστώς τους. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση το Διεθνές Δίκαιο. Κορωνίδα όλων είναι το αναφαίρετο δικαίωμα της αυτοάμυνας και προστασίας των εθνικών συμφερόντων έναντι απειλής κατά της ειρήνης, παραβιάσεις της ειρήνης και επιθετικότητα, όπως ορίζει ρητά το άρθρο 51 της Χάρτας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Είναι και πάλι θέμα Διεθνούς Δικαίου.

Την ειδική αντιπρόσωπο του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, δέχθηκε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, το πρωί της Τετάρτης (13/01/2021) στο Προεδρικό Μέγαρο.

Όπως όλα πλέον δείχνουν, η πενταμερής διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον ερχόμενο Φεβρουάριο, μάλλον στην έδρα του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, 2-3 εβδομάδες μετά την ανάληψη της Προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν.

Την ετοιμότητα του να συμμετάσχει στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη στο πλαίσιο της επιστολής του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών της 26ης Οκτωβρίου εξέφρασε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, κατά τη συνάντηση που είχε σήμερα στο Προεδρικό Μέγαρο με την ειδική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ.

Χάσιμο χρόνο χαρακτήρισε τις συζητήσεις για ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος ωστόσο υποστήριξε πως τις επόμενες εβδομάδες ετοιμάζεται να «χτίσει» συνθήκες διαλόγου με τον Έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια. 

Στην επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού μέσω άτυπης πενταμερούς διάσκεψης υπό τον ΟΗΕ εντός του Φεβρουαρίου, επικεντρώνεται σε άρθρο της η Deutsche Welle, με το γερμανικό μέσο ενημέρωσης ωστόσο να σημειώνει πως μία συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές στην Κύπρο φαντάζει αυτή τη στιγμή εξαιρετικά δύσκολη.