Καθώς τελειώνει ο χρόνος, έρχονται στο μυαλό μου εικόνες και εμπειρίες που βίωσα πρόσφατα και μου δημιούργησαν έντονους προβληματισμούς. Μία από αυτές συνέβη τον περασμένο Σεπτέμβριο στις Βρυξέλλες. Είχα πάει σε μία διεθνή συνάντηση, όπου μεταξύ άλλων ακαδημαϊκών και τεχνοκρατών, συμμετείχαν και άνθρωποι της αγοράς. Ένας από αυτούς έτυχε να καθίσει δίπλα μου.
Εκπροσωπούσε ένα σημαντικό επενδυτικό fund, με σημαντική παρουσία σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης, όχι όμως στη χώρα μας. Ξεκινήσαμε συζήτηση στην οποία δεν μπορούσα να κρύψω την απορία μου: «Γιατί δεν έχετε επενδύσει στην Ελλάδα, αφού έχουν γίνει τόσα πολλά στη χώρα το τελευταίο διάστημα;». Η απάντηση που πήρα ήταν άμεση και αφοπλιστική: «Δεν έχουμε έρθει στην Ελλάδα γιατί η δικαιοσύνη δε λειτουργεί αποτελεσματικά».
Και φυσικά τον ρώτησα τι ακριβώς εννοεί. Με έκπληξη διαπίστωσα τη λεπτομερή γνώση του για όσα συμβαίνουν στη λειτουργία και την απονομή δικαιοσύνης στη χώρα μας. Αρχικά μου έδειξε στοιχεία από το EU Justice Scoreboard, ευρωπαϊκή έκδοση σχετικά με τη λειτουργία της δικαιοσύνης στις χώρες της Ε.Ε. Δυστυχώς, οι ευρωπαϊκοί δείκτες μέτρησης, που περιλαμβάνονται στην έκδοση δεν είναι καθόλου κολακευτικοί για τη χώρα μας, που βρίσκεται συστηματικά στις τελευταίες θέσεις αναφορικά με τον χρόνο εκδίκασης των υποθέσεων.
Αναφέρθηκε επίσης στην περίπτωση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Πράγματι, έχουν περάσει σχεδόν έξι μήνες από την εξαγορά των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά από την εταιρεία Milina Enterprises Company Ltd, συμφερόντων του εφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου, έναντι του ποσού των 37,3 εκατ. ευρώ. Και όμως, βρισκόμαστε ακόμα στο σημείο μηδέν.
Διότι η Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσισε τη μη υπογραφή της συμβάσεως πώλησης, μέχρι να εκδοθεί η απόφαση για την αίτηση ακυρώσεως, που κατέθεσε ο Δήμος Χαϊδαρίου για «οικολογική και περιβαλλοντική καταστροφή που υπέστη η άλλοτε μαγευτική παραλία του Σκαραμαγκά».
Το οξύμωρο είναι ότι αν ανατρέξουμε στην ιστορία θα δούμε ότι τα Ναυπηγεία ιδρύθηκαν το 1937, δηλαδή πριν από 85 χρόνια! Άραγε, η επένδυση του Σκαραμαγκά θα αντιμετωπίσει αντίστοιχα εμπόδια της επένδυσης του Ελληνικού; Τέλος, μου έδειξε στοιχεία σχετικά με την τραγική έλλειψη σε αριθμό και καταλληλότητα αιθουσών για τη διεξαγωγή των δικών, την υπερβολικά μακρά χρονική περίοδο αναμονής για τη διεξαγωγή μιας δίκης, στις συνεχείς αναβολές κατά τη διάρκεια διεξαγωγής τους, στο περιορισμένο ωράριο των δικών, στις σκανδαλωδώς μακρές διακοπές των δικαστικών λειτουργών, στην έλλειψη αξιολόγησης και ουσιαστικής επιμόρφωσης των δικαστών, αλλά και στην πολυνομία και κακονομία, που φρενάρουν τις επενδύσεις.
Καθώς μου τα έλεγε αυτά, σκεφτόμουν τη δίκη της Χρυσής Αυγής που χρειάστηκε πεντέμισι χρόνια για να τελειώσει, καθώς κατά καιρούς δεν υπήρχε αίθουσα για να εκδικαστεί, την υπόθεση για τη φούσκα του χρηματιστηρίου που ξεκίνησε στις αρχές του 2000 και εκκαθαρίστηκε δικαστικά ύστερα από 20 χρόνια, αφού είχαν αποβιώσει κάποιοι από τους κατηγορουμένους, την υπόθεση Novartis, της οποίας η προκαταρκτική έρευνα διαρκεί ήδη πεντέμισι χρόνια, αφήνοντας έκθετους τους πολιτικούς που κατηγορούνται και ποιος ξέρει αν θα εκδικαστεί ποτέ.
Σκεφτόμουν επίσης ότι τα δικαστήρια είναι σαν τα σχολεία: παραμένουν κλειστά κάθε χρόνο από 1ης Ιουλίου έως και 1ης Σεπτεμβρίου καθώς και κάποιες μέρες των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κατά τις προγραμματικές δηλώσεις του τον Ιούλιο του 2019, αναγνώρισε πόσο σημαντική είναι μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης. Τι έχει γίνει, όμως, από τότε;
* Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Πρόεδρος του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
