«Για τους φίλους μου το όνομά του είναι Σάμης, για όσους με γνωρίζουν από τα παιδικά μου χρόνια, Σαμίκος. Η μητέρα μου, Καρολίνα Γαβριηλίδου, ήταν επιζήσασα του Άουσβιτς, του Νταχάου, του Μπέργκεν Μπέλσεν, με αριθμό στο χέρι της 40382». Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται όμηρος δεύτερης γενιάς.
Η είδηση έπεσε σήμερα νωρίς το μεσημέρι σαν κεραυνός: «Πάλεψε γενναία μέχρι τέλους. Αντίο Σάμη Γαβριηλίδη...».
Βραδυφλεγείς όλοι μας στην κατανόηση, ευχόμαστε να είναι ψέμα, θα γίνει όμως σύντομα βεβαιότητα: «Πέθανε ο εκδότης Σάμης Γαβριηλίδης μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο».
Ο δημιουργός των εκδόσεων Γαβριηλίδη και του ομώνυμου Πολυχώρου στο Μοναστηράκι με το θεματικό βιβλιοπωλείο και art bar «Poems and Crimes» (Ποιήματα κι εγκλήματα) δεν είναι πια εδώ.
Οι εκδόσεις Γαβριηλίδης - συνέχεια των εκδόσεων Πλέθρον (1977)- δημιουργήθηκαν το 1988. Εκδίδουν περίπου 80 νέους τίτλους το χρόνο –ελλήνων κυρίως συγγραφέων– σχεδόν κάθε θεματικής: πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, μελέτες, εκδόσεις τέχνης, δίγλωσσες κλασικές εκδόσεις, ελληνική γραμματεία κ.ά. Διαθέτουν επίσης ένα παραδοσιακό τυπογραφικό εργαστήρι και εκδίδουν από το 2008 μία πλακέτα το χρόνο στοιχειοθετημένη στο χέρι σε κείμενο γραμμένο από καταξιωμένους συγγραφείς ειδικά γι’ αυτόν το σκοπό.
Εκδίδουν επίσης τους Κωπηλάτες, περιοδικό συζήτησης και προβληματισμού, που διευθύνει ο Πέτρος Μάρκαρης. Πρόσφατα συνεκδίδουν μαζί με τους δημιουργούς μουσικά cd συμπληρωμένα με καλαίσθητες εκδόσεις που βοηθούν στην πληρέστερη απόλαυσή τους. Τέλος διοργανώνουν πλήθος εκδηλώσεων και αναγνώσεων ποίησης στον χώρο των εκδόσεων, προσπαθώντας να συμβάλλουν στην ευρύτερη διάδοση του λόγου.
Σε συνεντεύξεις του ο Σάμης Γαβριηλίδης, κατά καιρούς έχει πει:
Για τον καινούργιο χώρο: «Στο κτίριο αυτό εγκατασταθήκαμε το 2011 για να στεγάσουμε την παραγωγή μας παντρεύοντας την υπερσύγχρονη ψηφιακή εκτύπωση με την παραδοσιακή ραφτή βιβλιοδεσία, συνδυασμός που μας επιτρέπει να τυπώνoυμε όσα αντίτυπα χρειάζονται. Το κτίριο είναι του 1856 και πρέπει να ήταν κατοικία αξιωματικού του Όθωνα. Σαν να μας επιβλήθηκε το κτίριο και παράλληλα με τις εκδόσεις αρχίσαμε, με τη φροντίδα της Βάσως Κυριαζάκου, να οργανώνουμε και εκδηλώσεις, πέρα από την παρουσίαση των βιβλίων που εκδίδουμε, που αφορούσαν πνευματικά και κοινωνικά θέματα, μουσικά λάιβ, θεατρικά αναλόγια, εικαστικές εκθέσεις, προβολές και άλλα συναφή με την τέχνη.»
Για την εκδοτική παραγωγή: «Έρχονται πάρα πολλά χειρόγραφα, τα οποία στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τα διαβάζω ο ίδιος […] Υπάρχει σεμνότητα, δουλειά, διάβασμα και η βαθιά γνώση του ότι η τέχνη του λόγου, είτε είναι ποίηση, είτε πεζό, είτε δοκίμιο».
Για την καινούργια λογοτεχνική γενιά: «Πάντα υπάρχουν νέα κύματα σε κάθε εποχή γιατί κάθε γενιά έχει μεγαλώσει με δικές της προσλαμβάνουσες. Ίσως γίνομαι κουραστικός αλλά το ζητούμενο είναι η συνύπαρξη και η αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Γενικά η ζωή δεν ξεκινάει από όταν γεννιέται ένα αστέρι ούτε τελειώνει όταν το αστέρι πεθαίνει. Είναι μια συνέχεια και αν το καταλαβαίναμε, αυτά που περνάμε θα τα περνούσαμε πιο ανώδυνα.»
Και για τα μεγάλα του συγγραφικά φαβορί: «Μακάρι να έχουμε περισσότερους συγγραφείς σαν τον Πέτρο Μάρκαρη. Εχω την τύχη να εκδίδω και τον Θοδωρή Καλλιφατίδη, που επίσης έχει περάσει τα σύνορα όλου του κόσμου και μάλιστα με μια γλώσσα, τη σουηδική, που δεν είναι η μητρική του. Αυτό που έχουν και οι δύο είναι ότι σέβονται περισσότερο τον αναγνώστη και λιγότερο τη φήμη που θα αποκτήσουν μέσα από τη δουλειά τους.»
Κι ευγνώμων πάντα θα επαναλάμβανε: «Ο Αλέξης Ζήρας με έμαθε να διαβάσω, ο Αιμίλιος Καλιακάτσος με έμαθε τυπογραφία όταν ξεκίνησα το 1977. Πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν επηρεάσει τη ζωή μου, όπως ο Μάρκαρης και ο Καλλιφατίδης, κι αυτό είναι η περιουσία μας».
Η πολιτική κηδεία του Σάμη Γαβριηλίδη θα γίνει τον Σάββατο στις 12 το μεσημέρι από το Α’ Νεκροταφείο».
