Ο Ερντογάν τελικώς προχώρησε σε υλοποίηση των εξαγγελιών του. Δεν παρέμεινε μόνο στη ρητορεία. Ενώ στην προηγούμενη επίσκεψη στα κατεχόμενα ανήγγειλε τον εποικισμό και τουριστική ανάπτυξη των Βαρωσίων, ανήμερα της μαύρης επετείου από την εισβολή του 1974, την 20ή Ιουλίου φέτος, έδωσε το στίγμα πως πρόκειται να υλοποιήσει όσα έχει εξαγγείλει. Θα επιχειρήσει με τη μέθοδο της τεμαχιοποίησης σε περιοχές, ανά τμήμα της πόλης κάθε φορά, ώστε με αυτή την τακτική σταδιακά να την περιλάβει ολόκληρη.
Πρώτη ενέργεια θα είναι να αποσύρει το στρατό κατοχής από την κάθε περιοχή, όπως αυτή τώρα του Αγίου Νικολάου, και να την εμφανίσει ότι δεν περιλαμβάνεται πλέον ανάμεσα στα κατεχόμενα. Δεύτερη θα είναι να αποζημιωθούν από την Τουρκία οι ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες για τις περιουσίες που στερούνται, μέσω αίτησής τους στην Επιτροπή της που λειτουργεί στα κατεχόμενα, εγκεκριμένη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την αναγνώριση των νόμιμων τιτλούχων.
Διαφορετικά, οι ιδιοκτήτες μπορεί να ζητήσουν την επιστροφή τους υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Τρίτη ενέργεια θα είναι να αποδοθεί η κάθε περιοχή στην Τουρκοκυπριακή οντότητα. Τέταρτη θα είναι να παραχωρηθούν από την τουρκοκυπριακή οντότητα οι περιουσίες στους νέους ιδιοκτήτες. Πέμπτη η αναδόμηση και ανάπτυξη της περιοχής.
Η Τουρκία αδιαφορεί για την κατάφωρη παραβίαση τόσο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όσο και του διεθνούς δικαίου. Ειδικότερα, πρώτον, παραβιάζονται τα δεσμευτικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που δεν αποδέχονται να διευθετηθεί η κατοίκηση των Βαρωσίων από άλλους εκτός από τους ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες και να αναληφθεί η διοίκηση της περιοχής εξολοκλήρου από την Ειρηνευτική Δύναμη Κύπρου (UNFICYP). Η Τουρκία έχει παραβιάσει και τις δύο αυτές εντολές. Δεύτερον, παραβιάζεται το δίκαιο της κατοχής. Η κατέχουσα χώρα, εν προκειμένω η Τουρκία, δεν έχει ούτε μπορεί να αποκτήσει στο διηνεκές νόμιμο τίτλο της περιοχής που κατέχει παρανόμως. Συνεπώς, δεν μπορεί να μεταβιβάσει εις ουδένα τον τίτλο κυριαρχίας ο οποίος ανήκει σε άλλον, εν προκειμένω στην αναγνωρισμένη διεθνώς Κυπριακή Κυβέρνηση.
Κάθε παραβίαση επιφέρει και τιμωρία. Στο διεθνές επίπεδο δεν υπάρχει ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας επιβολής του δικαίου όπως των εθνικών συστημάτων. Παρόλα αυτά δεν πρέπει να υπάρξει αδράνεια. Αν και θα έπρεπε, επειδή είχε ήδη αναγγελθεί ότι θα συνέβαινε, να είχε προδραστικά αποτραπεί. Η πρόληψη θα ήταν πιο αποτελεσματική. Παρόλα αυτά επειδή το πρόγραμμα του Ερντογάν είναι στο αρχικό στάδιο, πρέπει να διακοπεί. Είναι καλό ότι υπάρχει διπλωματική στήριξη με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ και κοινή αποδοκιμασία των τουρκικών ενεργειών απέναντι στην Κύπρο, ως αντίδραση σε ένα συνεχιζόμενο έγκλημα κατά της εδαφικής ακεραιότητάς της και της παραβίασης των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Η δήλωση του State Department είναι δυνατή και πολλά υποσχόμενη για ουσιαστική έκβαση. Σύσσωμη η αμερικανική πολιτική ελίτ από το Γερουσιαστή Μενέντεζ μέχρι την Πρόεδρο του Κογκρέσου Πελόζι έχει καταδείξει περίτρανα την υποστήριξη προς τις ελληνικές θέσεις. Η πρωτοφανής αυτή αμερικανική κινητικότητα σαφώς θα οδηγήσει τον Μπάϊντεν στο μονοπάτι της καταδίκης με κυρώσεις κατά του Ερντογάν, ώστε να παύσει τον κατήφορο με τις παράνομες δράσεις του και την ταραχοποιό συμπεριφορά του σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας. Επίσης η πρωτοβουλία του Μπλίνκεν να συγκαλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι ομοίως ενθαρρυντική. Το Συμβούλιο Ασφαλείας θα ζητήσει από την Τουρκία την εφαρμογή των ψηφισμάτων των και την παύση των παράνομων ενεργειών. Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία, Ισραήλ, Γερμανία τάσσονται χωρίς περιστροφές κατά των ενεργειών Ερντογάν στα Βαρώσια, και παράλληλα κατά της διχοτόμησης και της ανάδυσης δύο κρατών.
Δεν υπάρχει χρόνος για καθυστερήσεις. Οι ΗΠΑ και άλλες μεγάλες δυνάμεις πρέπει και με απειλή κυρώσεων να πιέσουν την Τουρκία να επιστρέψει στις συνομιλίες περί δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας. Η διχοτόμηση θα αποτελέσει ένα κακό προηγούμενο παγκοσμίως και η χαλαρή στάση έναντι του Ερντογάν θα ενθαρρύνει άλλους ταραχοποιούς διεθνείς δρώντες σε κινήσεις αποσταθεροποίησης. Να υπογραμμιστεί ότι ο Ερντογάν επιχειρεί να ενισχύσει την μονοκαθεδρία του σε ένα απολυταρχικό καθεστώς διακυβέρνησης στηριζόμενος στο εθνικιστικό και ισλαμιστικό μέτωπο τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό.
Η αντιπολιτευτική τακτική των γνήσιων Τουρκοκύπριων που διαδήλωσαν στο οδόφραγμα της Δερύνειας κατά της κατάληψης των Βαρωσίων, καθώς και η αντίδραση των Τουρκοκύπριων μελών της «Βουλής» της αυτοαποκαλούμενης «ΤΔΒΚ», με την απουσία τους από την ομιλία Ερντογάν, είναι σύμμαχοί μας κατά της διχοτόμησης και κατά της αρπαγής των Βαρωσίων. Αν η διχοτόμηση που θα επιστεγαστεί με κατειλημμένα Βαρώσια δεν ανακοπεί, τότε η βόρεια κατεχόμενη Κύπρος θα παραδοθεί αμαχητί στην Τουρκία. Οι καιροί ου μενετοί.
* Ο Πέτρος Λιάκουρας είναι Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές», στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς
