Η λογική και το συναίσθημα

Η λογική και το συναίσθημα

Ο Μάο είχε πει το περίφημο «Μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση». Η τελευταία δωδεκαετία, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Αν και καθόλου υπέροχη αυτή η αλληλουχία δυσχερών καταστάσεων που ζούμε τα τελευταία δώδεκα χρόνια, σίγουρα είναι μία καλή ευκαιρία για να κατανοήσουμε τον τρόπο που λειτουργούν οι κοινωνίες.

Το 2015, όταν όλοι όσοι είχαν δικαίωμα λόγου εκ θέσεως και γνώσεων, εντός και εκτός συνόρων, επέμεναν πως η Ευρώπη δεν ήταν διατεθειμένη να μας αφήσει να κάνουμε του κεφαλιού μας, το 62% του κόσμου ήταν απόλυτα πεπεισμένο πως αρκεί να πούμε πως δεν πληρώνουμε τα δανεικά και όλοι οι τραπεζικοί οίκοι θα παρακαλούν για να μας δανείσουν χρήματα που ποτέ δεν θα τους τα επιστρέψουμε.

Ακόμα και σήμερα, όταν ρωτάω φίλους και γνωστούς μου γιατί ψήφισαν ΟΧΙ σε εκείνο το δημοψήφισμα, εισπράττω πάντα μία απάντηση που δεν δείχνει καμία διάθεση αυτοκριτικής. Όλοι ή σχεδόν όλοι δηλώνουν πως και πάλι ΟΧΙ θα ψήφιζαν.

Αποδεδειγμένα λοιπόν το 62% του κόσμου, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα, αποφάσισε να μην πράξει λογικά αλλά συναισθηματικά.

Σήμερα, με την πανδημία του κορονοϊού να έχει σκοτώσει περισσότερους από 20 χιλιάδες συμπατριώτες μας, ένα 30% του κόσμου επιμένει πως δεν πρέπει να κάνει το εμβόλιο, όταν το σύνολο των γιατρών, το προτείνουν ως τη μοναδική αποδεδειγμένη προληπτική δράση.

Τουλάχιστον το 30% των Ελλήνων, είναι βέβαιο πως γνωρίζει τα «γιατρικά», καλύτερα από τους επιστήμονες της ιατρικής!

Μία υπέροχη αλληλουχία καταστάσεων λοιπόν, από την οικονομική έως και την υγειονομική κρίση, μας δίνει ένα ξεκάθαρο ποσοστό συνανθρώπων μας που δεν έχουν καμία όρεξη να χρησιμοποιήσουν τη λογική στη σκέψη τους. Πρόκειται για μία «Υπέροχη Κατάσταση» που θα έλεγε και ο μακαρίτης ο Μάο, για να αποσαφηνίσουμε το ποσοστό του παραλογισμού της κοινωνίας μας.

Ο ψυχολόγος Χάουαρντ Γκάρντνερ, με το βιβλίο του Frames of Mind, (Η θεωρία των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης), εισήγαγε για πρώτη φορά την έννοια των διαφορετικών ειδών ευφυίας.

Υπάρχουν λοιπόν τουλάχιστον εννέα διαφορετικά είδη ευφυίας, όπως η Μουσική ευφυΐα, (η ικανότητα διάκρισης των ήχων, των τόνων, του ρυθμού κ.λπ.), η Διαπροσωπική ευφυΐα, (η ικανότητα αντίληψης των συναισθημάτων και των κινήτρων των άλλων ανθρώπων), η Σωματική-κιναισθητική ευφυΐα, (η ικανότητα συντονισμού του σώματος με τον νου), η Λογική-μαθηματική ευφυΐα, (η ικανότητα ποσοτικοποίησης, ανάπτυξης υποθέσεων και απόδειξης αυτών), κ.α.

Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που ενώ είναι εξαιρετικά καλοί στα αθλήματα, ενώ στα μαθήματα είναι κούτσουρα όπως έλεγαν και οι μανάδες μας. Ή άλλους που έχουν ελάχιστη έως και μηδενική ικανότητα προσανατολισμού. Δηλαδή έχουν έλλειψη Χωροταξικής ευφυΐας.

Είναι γεγονός πως η Λογική ευφυΐα, δεν αποτελεί προνόμιο των πολλών. Όπως ακριβώς και η Μουσική ευφυΐα ή η Γλωσσική ευφυΐα. Ειδικά η Γλωσσική ευφυΐα, δηλαδή η ικανότητα εύρεσης των κατάλληλων λέξεων για να περιγραφούν συγκεκριμένες έννοιες, συναντάται σπάνια. Πάρτε για παράδειγμα τον Ευάγγελο Βενιζέλο.

Εάν ζητήσουμε από δέκα ακαδημαϊκούς να γράψουν από μία παράγραφο για ένα θέμα που θα τους θέσουμε και μετά ζητήσουμε από τον κο. Βενιζέλο να μας πει εκείνη την ώρα τη γνώμη του για το ίδιο θέμα, χωρίς να το σκεφτεί και χωρίς να έχει χρόνο να οργανώσει τις σκέψεις του στο χαρτί, ο συνδυασμός των λέξεων που θα επιλέξει πρόχειρα να χρησιμοποιήσει, θα κερδίσει γλωσσικά, τα πονήματα των ακαδημαϊκών.

Όσο και αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με τις πολιτικές επιλογές του συγκεκριμένου ατόμου, θα ήταν ατόπημα να μην παραδεχτούμε πως διαθέτει γλωσσική ευφυΐα, στον ύψιστο βαθμό.

Τι συμβαίνει λοιπόν σε εκείνους που έχουν έλλειψη λογικής ευφυΐας;

Μάλλον σκέφτονται και αποφασίζουν με το συναίσθημα. Αυτή η διαδικασία, ονομάζεται Συναισθηματική Νοημοσύνη και επιστημονικά μετριέται όχι με το γνωστό μας IQ (Intelligence Quotient) αλλά με το EQ (Emotional Quotient) ή EI (Emotional Intelligence).

Αν και όλοι θα θέλαμε τα παιδιά μας να έχουν υψηλό IQ, στην πράξη έχει αποδειχτεί πως τα άτομα με υψηλό EQ, έχουν μία πιο επιτυχημένη ζωή, καθώς η Συναισθηματική τους νοημοσύνη, τους επιτρέπει  να «διαβάζουν» τους άλλους και να επιβιώνουν ακόμη και στα πιο δύσκολα κοινωνικά περιβάλλοντα. Το υψηλό EQ βοηθά τον άνθρωπο να συνάπτει επιτυχημένες σχέσεις τόσο στη δουλειά όσο και στην οικογενειακή του ζωή, καθώς και να αναπτύσσει αρχηγικές ικανότητες.

Αυτό το τελευταίο με τις αρχηγικές ικανότητες που μπορούν να αναπτύξουν άτομα που λειτουργούν με το συναίσθημα και όχι με τη λογική, κρατήστε το για να καταλάβετε τους λόγους που κάποιοι πολιτικοί που σκέπτονται και δρουν εντελώς παράλογα, κάνουν καριέρα…

Αυτό λοιπόν που συμβαίνει σήμερα με τους αρνητές των εμβολίων ή χθες με τους αρνητές του χρέους, έχει να κάνει αποκλειστικά με το γεγονός πως μία μεγάλη μερίδα του κόσμου ίσως περισσότερο και από τους μισούς, σκέπτονται συναισθηματικά και όχι «λογικά», όπως θα έλεγε και ο Αριστοτέλης.

Στη πράξη, ο Αριστοτέλης που για πρώτη φορά στην ιστορία καθιέρωσε την «Λογική» ως επίσημο κλάδο, δίδοντάς της παράλληλα, θεμελιώδη θέση στην ανάπτυξη της φιλοσοφίας, ευθύνεται που όταν λέμε «λογική σκέψη» εννοούμε την «μαθηματική λογική». Δηλαδή τη σκέψη που χρησιμοποιεί τον επαγωγικό, τον υποθετικό, και τον παραγωγικό συλλογισμό.

Στην πραγματικότητα, η συναισθηματική λογική όπως ανέφερα και παραπάνω, είναι πιο σημαντική για την ομαλή διαβίωση σε μία Κοινωνία. Οι έννοιες της τιμής, της πατρίδας, της θρησκείας, δεν θα είχαν καμία θέση σε μία κοινωνία ανθρώπων που ζουν και δρουν αποκλειστικά με τη μαθηματική λογική. Ο Ντοστογιέφσκι, στο έργο του «Αδελφοί Καραμαζώφ», είχε γράψει πως «Αν δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται».

Η πίστη στην ύπαρξη του Θεού, στηρίζεται κατά βάση στη συναισθηματική λογική. Οι θρησκευόμενοι λοιπόν ας μη βιαστούν να καταδικάσουν τη συναισθηματική λογική. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και οι άθεοι, γιατί στην ίδια λογική στηρίζεται και η άποψη πως ο Μαρξισμός που δοκιμάστηκε και απέτυχε σε δεκάδες χώρες και εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, εάν δοκιμαστεί στην Ελλάδα θα πετύχει. 

Όταν λοιπόν βλέπουμε γύρω μας τους αρνητές των εμβολίων, δεν πρέπει να παραξενευόμαστε. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν την ικανότητα να σκεφτούν επαγωγικά και να καταλάβουν πως οι γιατροί ξέρουν καλύτερα από τους ίδιους. Δεν σημαίνει πως είναι άνθρωποι χαζοί, περίεργοι ή αλλοπρόσαλλοι.

Είναι ο συνάδελφός μας, ο γείτονάς μας, ο συγγενής μας, ο κουμπάρος μας, ο φίλος μας που χρησιμοποιούν τη συναισθηματική λογική για να ζουν τη ζωή τους και έως σήμερα, μια χαρά τα έχουν καταφέρει.

Εάν ωστόσο η πολιτική ηγεσία του τόπου, έχει αποφασίσει πως το εμβόλιο είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, θα πρέπει να σταματήσει να σκέφτεται συναισθηματικά και να το κάνει υποχρεωτικό για όλους.

Κάποτε πολλοί γονείς απέφευγαν να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο γιατί πίστευαν πως η γνώση αποκτιέται μόνο στο λεγόμενο «πανεπιστήμιο της ζωής». Μετά η πολιτική ηγεσία της κοινωνίας μας, επέβαλε την υποχρεωτική εκπαίδευση και οι «πρυτάνεις της ζωής», σώπασαν.

Αργότερα υπήρξαν πολλοί γονείς που αρνιόταν να εμβολιάσουν τα τέκνα τους με τα γνωστά παιδικά εμβόλια, έως ότου η πολιτική ηγεσία επέβαλε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των νηπίων για να πάνε στο σχολείο και σώπασαν και αυτοί.

Σήμερα, με τις παλινδρομήσεις και τους δισταγμούς της πολιτικής ηγεσίας και την άρνησή της να θεσπίσει ως υποχρεωτικό αυτό που η ίδια βροντοφωνάζει πως είναι η μόνη διέξοδος από τον θάνατο, δίνει το δικαίωμα σε εκείνους που η φύση τους έδωσε συναισθηματική και όχι λογική νοημοσύνη, άθελά τους, να παίζουν με τις ζωές τους και τις ζωές μας.

Δεν φταίνε εκείνοι. Η φύση δεν τους όπλισε με αρκετή μαθηματική λογική για να μπορούν να καταλαβαίνουν τα όρια του μυαλού τους. Φταίει η πολιτεία που δεν τους βγάζει από το αδιέξοδο, επιβάλλοντας δια νόμου τη λογική.