Ο Μπάιντεν επέλεξε έναν υπερασπιστή των διεθνών συμμαχιών ως υπουργό Εξωτερικών. Ο Άντονι Μπλίνκεν, βετεράνος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, έχει 30 χρόνια εμπειρίας στους κύκλους της εξωτερικής πολιτικής των Δημοκρατικών. Είναι επίσης γιος και ανιψιός Αμερικανών πρέσβεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ο πατέρας του υπηρέτησε ως πρέσβης στην Ουγγαρία και ο θείος του στο Βέλγιο.
Οι Finanacial Times τον αποκαλούν «alter ego του Μπάιντεν» και εκτιμούν ότι ο Μπλίνκεν, που μιλά άψογα γαλλικά, θα γίνει ευπρόσδεκτος στην Ευρώπη και θα βοηθήσει στην αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια της προεδρίας Τραμπ.
Ο Μπλίνκεν, εκφραστής της «ομπαμικής κληρονομιάς», με ευαισθησία στα ανθρώπινα δικαιώματα και κατά του απομονωτισμού, γνωρίζει ότι δεν θα είναι εύκολο να ανατραπεί η εξωτερική πολιτική Τραμπ και ότι στη θητεία του θα επιδοθεί, κατά πάσα πιθανότητα, σε ένα λεπτό παιχνίδι αναζήτησης ισορροπιών.
Η εμπειρία του στην εξωτερική πολιτική αναμένεται να «καλμάρει» τους ξένους ηγέτες. Ουσιαστικά, ο σκοπός του Μπλίνκεν θα είναι να προσπαθήσει να συνενώσει τους δύσπιστους συμμάχους των ΗΠΑ σε έναν νέο ανταγωνισμό με την Κίνα.
Ο Μπλίνκεν υπήρξε στο πλευρό του Μπάιντεν για 20 χρόνια, ως ανώτερος βοηθός του στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και αργότερα ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας όταν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος ήταν αντιπρόεδρος. Από αυτό τον ρόλο ο Μπλίνκεν συνέβαλε στην δημιουργία της αμερικανικής «απάντησης» στην πολιτική αναταραχή και αστάθεια στην Μέση Ανατολή (Αίγυπτος, Ιράκ, Συρία και Λιβύη).
Σε δημόσιες δηλώσεις και συνεντεύξεις τις τελευταίες εβδομάδες ο Μπλίνκεν δεν έχει κρύψει τις προτεραιότητες και την ατζέντα του Μπάιντεν, όπως και τη δική του, για τις πρώτες εβδομάδες της νέας προεδρίας.
Θα έχει περίπου 15 μέρες μετά την ορκωμοσία για να παρατείνει για πέντε χρόνια την τελευταία σημαντική συμφωνία ελέγχου όπλων με τη Ρωσία. Σε πρόσφατη συνέντευξή του, μάλιστα, ο Μπλίνκεν πρότεινε να χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους οι ΗΠΑ τη δυσφορία της Μόσχας για την αυξανόμενη εξάρτησή της από την Κίνα, ειδικά στο πεδίο της τεχνολογίας.
Σε φόρουμ του Ινστιστούτου Hudson τον Ιούλιο, δήλωσε, για την σχέση με την Τουρκία, ότι «Είναι σε ένα πολύ δύσκολο σημείο. Είναι μια ζωτικής σημασίας χώρα και καταλήγει συχνά κρίσιμης σημασίας για κάποιο ζήτημα, σύγκρουση ή πρωτοβουλία… Προφανώς θέλουμε να βρούμε έναν τρόπο να έχουμε μια πιο παραγωγική και θετική σχέση με την Τουρκία, αλλά αυτό απαιτεί και η τουρκική κυβέρνηση να θέλει το ίδιο πράγμα».
Επίσης, είπε ότι επιθυμεί την Ευρώπη «ως εταίρο της πρώτης θέσης, όχι της έσχατης λύσης, όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε».
Εδώ ακριβώς εμφανίζεται ίσως το άνοιγμα γι’ αυτό που θα μπορούσε να είναι η - νέα - αποστολή του Μακρόν. Η προεδρία Μπάιντεν σε συνδυασμό με τον Μπλίνκεν στο υπ. Εξωτερικών προσφέρει στον Γάλλο πρόεδρο μια δελεαστική διατλαντική ευκαιρία: να καθιερώσει τον εαυτό του ως τον συνομιλητή επιλογής της Αμερικής στην Ευρώπη.
Οι περιστάσεις είναι ευνοϊκές. Ο Τραμπ «ποδοπάτησε» την διατλαντική συμμαχία και άφησε τις ΗΠΑ χωρίς έναν λειτουργικό σύνδεσμο με την Ευρώπη, ενώ το Brexit κατέστησε την Βρετανία «λιγότερο χρήσιμη» για την Αμερική.
Ο Μπάιντεν θα μπορούσε να στραφεί στην Γερμανία. Με την Μέρκελ, ως «πρύτανη» των ηγετών της ΕΕ, να αναλαμβάνει τον ρόλο του κύριου συνομιλητή της Αμερικής στην Ευρώπη. Όμως, η Μέρκελ είναι στην τελευταία της χρονιά στην καγκελαρία. Ο διάδοχός της είναι άγνωστος, αλλά καμιά από τις επιλογές δεν εμπνέουν ιδιαίτερα.
Κάπως έτσι προκύπτει το παράθυρο ευκαιρίας της Γαλλίας. Κατά την διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας, η ομάδα Μπάιντεν έκλεισε τις πόρτες σε όλους τους ξένους διπλωμάτες για να αποτρέψει τυχόν μελλοντικές κατηγορίες εξωτερικής παρέμβασης. Όμως, η Γαλλία έχει κάποιες ευνοϊκές διασυνδέσεις.
- Ο Άντονι Μπλίνκεν πέρασε τα χρόνια του λυκείου στο Παρίσι, στο Ecole Jannine Manuel. Επιλέχτηκε για το πρόγραμμα «νέοι ηγέτες» του Γαλλο-Αμερικανικού Ιδρύματος, λίγα χρόνια πριν επιλεγεί και ο Μακρόν.
- Ο Εμανουέλ Μπον, o διπλωματικός σύμβουλος του Μακρόν, γνωρίζει τον Μπλίνκεν από την εποχή του στη γαλλική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη στη Ν. Υόρκη.
- Ο προκάτοχος του Εμανουέλ Μπον στο Ελιζέ, ο Φιλίπ Ετιέν, είναι τώρα ο άνθρωπος της Γαλλίας στην Ουάσινγκτον.
Και το Παρίσι και το Βερολίνο θα καλοδέχονταν μια Αμερική που δεν στοχεύει πια στο να διχάσει την Ευρώπη. Αυτό που διαφοροποιεί την Γαλλία από την Γερμανία, όμως, είναι η ικανότητά της να προβάλει την ισχύ της. Ο Μακρόν συχνά απογοητεύεται από την έλλειψη δυναμικών εταίρων, κυρίως στην αντιμετώπιση της Τουρκίας, και κατέληξε να κατηγορείται ότι ενεργεί μονομερώς. Στον Μπάιντεν μπορεί να βρει έναν σημαντικό υπερασπιστή της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
«Η σκηνή μπορεί να έχει στηθεί τέλεια για τον Μακρόν», λέει ο κορυφαίος ειδικός του Ατλαντικού Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή πολιτική.
Υπάρχουν, όμως, δυο σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να προσεχθούν, σύμφωνα με τον Economist.
- Ο Μπάιντεν μπορεί να μην θελήσει να έχει ο Μακρόν το προφίλ του «κυρίαρχου ηγέτη». Σε αυτή την περίπτωση ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να γίνει ο «ευνοούμενος συνομιλητής», αλλά με τον όρο ότι θα το κάνει αυτό μαζί με άλλους, δηλαδή κυρίως με την Γερμανία.
- Αν ο Μπάιντεν επιχειρήσει να αναβιώσει παλιές συμμαχίες μέσα από υπάρχουσες δομές θα βρεθεί μπροστά στις καινούργιες που προσπαθεί να δημιουργήσει ο Μακρόν.
Ο κόσμος άλλαξε από την εποχή Ομπάμα. Παρά ταύτα ο Μπάιντεν θα χρειαστεί συμμάχους. Και έχει ανάγκη ενός καλού deal με την Ευρώπη για να καταφέρει μια επιτυχημένη κινεζική στρατηγική…
