Βασιλικές βυζαντινών και πρωτοχριστιανικών χρόνων, ήταν ανάμεσα στα περσινά ευρήματα ανασκαφών της Αρχαιολογικής Εταιρίας. Κατά τη διάρκεια του 2017 οι αρχαιολόγοι συνέχισαν την αποκάλυψη μνημείων όπως του αρχαίου θεάτρου Θουρίας και του μινωικού ανακτόρου Ζωμίνθου, αλλά και άλλων σημείων, που ανάγονται σε πολύ αρχαιότερους χρόνους. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν από τον γενικό γραμματέα της Εταιρείας ακαδημαϊκό κ. Βασίλειο Πετράκο. Ηταν λιγοστά, καθώς τα οικονομικά μέσα ολοένα και στενεύουν, αλλά εντυπωσιακά.
Σε άκτιστο οικόπεδο στο κέντρο των Θηβών, όπου ερευνά ο κ. Βασίλειος Αραβαντινός, με τη συνεργασία της εφορείας αρχαιοτήτων Βοιωτίας, αποκάλυψε τρίκλιτη βυζαντινή Εκκλησία με τρεις αψίδες και τοιχογραφίες, χτισμένη με οικοδομικό υλικό αρχαιότερο κτισμάτων και μετασκευασμένη τουλάχιστον τρεις φορές από τα πρώιμα βυζαντινά έως τα μεταβυζαντινά χρόνια. Όπως λέει ο κ. Αραβαντινός, ο χώρος της Καδμείας, δηλαδή της αρχαίας ακρόπολης όπου διεξάγονται οι ανασκαφές, κατοικείται αδιαλείπτως από τα νεολιθικά χρόνια.
Το 2016 στην αρχαία Θουρία Μεσσηνίας η κα Ξένη Αραπογιάννη ανακάλυψε το θέατρο της πόλης, μετά από γεωφυσική διασκόπηση. Πέρσι, η ανασκαφή συνεχίστηκε με εξαίρετα αποτελέσματα. Τα δύο αυτά χρόνια αποκαλύφθηκε η περιφέρεια της ορχήστρας διαμέτρου 16.30 μ., ο αγωγός των νερών της βροχής που περιβάλλει την ορχήστρα, εδώλια της πρώτης σειράς κ.α.
Σε απόσταση περίπου δύο μέτρων δυτικά του τοίχου της Βόρειας παρόδου, βρέθηκε η είσοδος της σκηνοθήκης του θεάτρου που ορίζεται από λίθινο κατώφλι. Εμπρός από τη σκηνοθήκη βρέθηκαν και οι αύλακες για τους τροχούς της κινητής σκηνής, λαξευμένοι σε μεγάλες λιθοπλίνθους. Η ίδια καινοτομία υπάρχει και στο θέατρο της Μεσσήνης. Οπως μας λέει η ανασκαφέας, είναι τα μόνα θέατρα που έχουν αυτό το στοιχείο.
Στην ανασκαφή στο Αιγυπτιακό ιερό της Μπρεξίζας του Μαραθώνα που συνεχίστηκε από την κα Ιφιγένεια Δεκουλάκου, βρέθηκε χάλκινο τμήμα λαβής αγγείου που καταλήγει σε κεφάλι παιδιού. Απεικονίζεται ο Αρποκράτης - ο Ωρος παιδί. Απεικόνιση του Αρποκράτη δεν έχει βρεθεί έως τώρα. Ωστόσο, είπε ο κ. Πετράκος, στο Μουσείο Τέχνης το Κλίβελαντ σώζεται ξύλινο ομοίωμα ζεύγους κουπιών με ζωγραφισμένη την κεφαλή του Ωρου ως γερακιού.
Τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική της οποίας σώζονται τμήματα της κόγχης και πολλά τοίχων, χτισμένη στην αυλή πύργου εντοπίστηκε στο Βαθύ Αστυπάλαιας. Το κεντρικό κλίτος έφερε ψηφιδωτό δάπεδο με πλοχμούς και αγγείο από το οποίο ξεπροβάλλουν κισσοί. Στο Βαθύ ανασκάπτει ο δρ Ανδρέας Βλαχόπουλος και βρήκε, εκτός από τη βασιλική και νέες βραχογραφίες. Βραχογραφίες βρήκαν επίσης η Μαρίζα Μαρθάρη στο Καστρί Χαλανδριανής Σύρου και η Χριστίνα Τελεβάντου στο Στρόφιλα Άνδρου
Στη Ζώμινθο η Εφη Σαπουνά-Σακελλαράκη ανάμεσα σε άλλα αποκάλυψε δύο μεγάλες εισόδους στην Ανατολική πλευρά του μεγάλου μινωικού κτιρίου. Η μία είχε ισχυρή κλίμακα που είχε υποστεί καταστροφές στα μυκηναϊκά και Ρωμαϊκά χρόνια αλλά κυρίως από τυμβωρύχος κατά τη δεκαετία του 60. Η βορειοανατολική είσοδος έχει προθάλαμο με θρανία και πλακόστρωτο δάπεδο και οδηγεί μέσω μεγάλου διαδρόμου σε ιερό με βαθμιδωτό βωμό που είχε αποκαλυφθεί παλαιότερα.
Αγγελική Κώττη