Σάββατο του Λαζάρου χθες, ημέρα κατά την οποία σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ο Χριστός ανέστησε τον Λάζαρο. Το ξέρατε όμως ότι ο πρώτος που ανέστησε νεκρό δεν ήταν ο Χριστός, αλλά ο Ασκληπιός;
Η αρχαιολόγος Βασιλική Χριστοπούλου μελετά αυτό τον μύθο. Ανάμεσα σε άλλα, γράφει: «Ο Ασκληπιός από τον πατέρα του Απόλλωνα κληρονόμησε τη μαντική τέχνη, ενώ από τον παλαιότερο σοφό Χείρωνα διδάχθηκε τα θεραπευτικά βότανα και μυήθηκε στην ιατρική. Η ηρωική αναζήτηση του Ασκληπιού και η ολοκλήρωση τού εαυτού του επήλθε μέσω της θεραπείας των άλλων. Επειδή, όμως, ο Ασκληπιός ξέφυγε από το ανθρώπινο μέτρο και παραβίασε τη φυσική τάξη των πραγμάτων, ανασταίνοντας ένα νεκρό, για την ύβρη του κατακεραυνώθηκε από το Δία. Πεθαίνοντας ο ίδιος και ανυψωνόμενος κατόπιν στη θεϊκή σφαίρα απέκτησε και χθόνια υπόσταση. Ακροβατούσε στο δίπολο θνητότητας-αθανασίας, ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, που είναι το ενδιάμεσο πεδίο δράσης της ιατρικής. Και ως θεός-θεραπευτής, Ιατρός όπως τον αποκαλούσαν λατρευτικά στην Κυρήνη, Σωτήρ ή Αλεξήνωρ (βοηθός των ανθρώπων), όπως συχνά ονομαζόταν, βρισκόταν πολύ κοντά στην ανθρώπινη φύση, στον πάσχοντα άνθρωπο που ταλανιζόταν από αρρώστιες, σε αντίθεση με τους απόμακρους στη μεγαλοπρέπειά τους ολύμπιους θεούς.»
Στην Ιλιάδα
Στην Ιλιάδα, ο Όμηρος αναφέρει τον Ασκληπιό ως ταλαντούχο θεραπευτή και πατέρα των Μαχάονα και Ποδαλείριου – Ελλήνων ιατρών της Τρωάδος. Ωστόσο αργότερα, τιμήθηκε ως ήρωας και τελικώς λατρεύτηκε ως θεός. Γιός του Απόλλωνα – θεού της ίασης, της αλήθειας και της προφητείας— και της θνητής πριγκίπισσας Κορωνίδος – κόρης του Θεσσαλού Φλεγύου – έγινε θεός της ιατρικής για Έλληνες και Ρωμαίους.
Ο Πίνδαρος περιγράφει ως ακολούθως τη γέννησή του: «Ο Ασκληπιός γεννήθηκε από την κόρη του Φλεγύου. Χτυπημένη όμως από τα χρυσά βέλη της Αρτέμιδος, επειδή είχε εξοργίσει τον αδελφό της θεάς, τον Απόλλωνα, η ωραία νέα κατέβηκε από το νυφικό κρεβάτι, στο σκοτεινό βασίλειο του Άδη, προτού καν δεχθεί της υπηρεσίες της Ειλειθυίας (σ.σ. της θεάς που παραστεκόταν στις επίτοκες). Τόσο φοβερή είναι η οργή των παιδιών του Διός. Περιφρονώντας τον ξανθό θεό, με τον οποίο προηγουμένως είχε συνευρεθεί χωρίς να το ξέρει ο πατέρας της και παρασυρμένη από τα αισθήματά της, η τολμηρή Νύμφη έκαμε άλλους δεσμούς, παρόλο που είχε ήδη στα σπλάχνα της το καθαρό και ακηλίδωτο σπέρμα του αθανάτου, που την είχε αγαπήσει. Χωρίς να περιμένει ούτε το γαμήλιο συμπόσιο, ούτε τα άσματα του υμεναίου, που τραγουδούν το βράδυ ανάμεσα στις χαρές και στα παιχνίδια οι παρθένες που συντροφεύουν τις νεαρές συζύγους, παραδόθηκε σε ξένο έρωτα, από τύφλωση πολύ συνηθισμένη, αλλοίμονο! Γιατί τέτοια είναι η μωρία των ανθρώπων, ώστε πολλές φορές περιφρονούν αλόγιστα τα καλά που μπορούν να χαίρονται και επιθυμούν όσα δεν έχουν, μάταια ελπίζοντας χιμαιρικές απολαύσεις. Έτσι, η ωραία Κορωνίς, με το να δεχτεί στο κρεβάτι της έναν ξένο, που είχε έλθει από την Αρκαδία, έκαμε να πέσουν επάνω της οι φοβερότερες δυστυχίες. Διότι το έγκλημά της δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από εκείνον που φωτίζει τον κόσμο. Από το βάθος του ιερού, όπου καίγονται ακατάπαυστα τα εντόσθια των θυμάτων, ο θεός που βασιλεύει στην Πυθώ, είδε την ασέβεια της Κορωνίδος.»
Ο Φοίβος έστειλε την αδερφή του να πάρει εκδίκηση κι εκείνη τους κατέστρεψε όλους με μια βαριά επιδημία. Η Κορωνίδα πέθανε.
Οι γονείς της Νύμφης είχαν ανάψει τη φωτιά, το πυρ του Ηφαίστου τριγύριζε το νεκρό κορμί της, όταν ο Απόλλων φώναξε: «Όχι, δεν θ? αφήσω να χαθεί, μαζί με την ένοχη μητέρα, ο καρπός του έρωτά μου !…». Ξαφνικά η φλόγα χωρίσθηκε στα δύο και ο θεός έβγαλε από τα νεκρά σπλάχνα της Κορωνίδος το γιό του, ζωντανό ακόμα. Τον πήγε στον Κένταυρο της Μαγνησίας, για να του μάθει την τέχνη να γιατρεύει τις άπειρες αρρώστιες που μαστίζουν τους ανθρώπους.
Εκπαιδευμένος από τον Κένταυρο Χείρωνα, ο οποίος τον δίδαξε όχι μόνον την κυνηγετική αλλά και την ιατρική, ο Ασκληπιός, λέει ο Απολλόδωρος ο Αθηναίος, «είχε γίνει επιδέξιος στη χειρουργική, στην οποία είχε ασκηθεί για πολύ καιρό, τόσο που όχι μόνο έσωζε πολλούς από το θάνατο, αλλά ακόμα ανάσταινε και νεκρούς. Η Αθηνά του είχε δώσει το αίμα που έτρεξε από τις φλέβες της Γοργόνας (εννοεί την Μέδουσα) κι αυτός μεταχειριζόταν το αίμα των αριστερών φλεβών για να θανατώνει τους ανθρώπους και το αίμα των δεξιών για να τους θεραπεύει. Μ? αυτό το μέσο ανάσταινε τους νεκρούς».
Μία περίπτωση στην Κρήτη
Υπάρχουν πολλοί μύθοι για ανάσταση νεκρών από τον Ασκληπιό. Μία από αυτές τοποθετείται στη Μινωική Κρήτη. Ο Γλαύκος ήταν γιος του Μίνωα και της Πασιφάης. Παιδί ακόμα, κυνηγώντας ένα ποντικό έπεσε σε ένα πιθάρι γεμάτο μέλι και πνίγηκε. Το νεκρό σώμα του βρέθηκε με τη βοήθεια του Θεού Απόλλωνα.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, ο Μίνωας έστειλε απελπισμένος τον νεκρό γιο του, στο ασκληπιείο της Επιδαύρου, στον Ασκληπιό, διότι όλοι θεωρούσαν τον Ασκληπιό θνητό ήρωα με θεραπευτικές ικανότητες, που έφθαναν μέχρι και την επαναφορά των νεκρών στη ζωή. Ο Ασκληπιός είχε παρατηρήσει πως στο ρόπαλο στο οποίο στηριζόταν, τυλίχθηκε περιέργως ένα φίδι, το οποίο φοβούμενος σκότωσε. Τότε ένα άλλο φίδι πλησίασε το σκοτωμένο, το δάγκωσε και το σκοτωμένο φίδι επανήλθε στην ζωή. Τότε κατάλαβε πως το δηλητήριο του φιδιού, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε κατάλληλες, ελεγχόμενες δόσεις ως φάρμακο!
Πήρε λοιπόν τον Γλαύκο στο Εγκοιμητήριο ή Άβατον, όπου κατακλίνονταν οι ασθενείς περιμένοντας να εμφανιστεί στον ύπνο τους για να τους υποδείξει τον τρόπο θεραπείας τους. Με το δηλητήριο του φιδιού, ο Ασκληπιός παρασκεύασε μια ουσία, την οποία έδωσε στον νεκρό Γλαύκο και τον ανάστησε!.. Ο πρίγκιπας επέστρεψε ζωντανός στην Κρήτη κι εμφανίσθηκε στον έκπληκτο πατέρα του προς δόξα του Ασκληπιού… Λέγεται μάλιστα πως κατόπιν τούτου, ο Ασκληπιός ανάστησε και άλλους νεκρούς, (τον Καπανέα, τον Λυκούργο, και τον Ιππόλυτο γιο του Θησέα), ώστε ο Άδης διαμαρτυρήθηκε στον Δία, και αυτός έριξε έναν κεραυνό και σκότωσε τον θεό της Ιατρικής.
Αγγελική Κώττη
