Η αυξανόμενη πολιτική ισχύς της Ινδίας στο διεθνές στερέωμα αντικατοπτρίζεται στην επίσημη υποδοχή με 21 κανονιοβολισμούς που επιφύλαξε ο Λευκός Οίκος στον πρωθυπουργό της Ναρέντρα Μόντι, σε μία γερή δόση… realpolitik από τον Τζο Μπάιντεν και τις Ηνωμένες Πολιτείες που «επενδύουν» στρατηγικά στο Νέο Δελχί ως αντίβαρο στον κινεζικό επεκτατισμό.
Η υποδοχή του Ναρέντρα Μόντι στην Ουάσινγκτον έγινε με όλες τις τιμές προς εδραίωση «μίας εκ των πλέον καθοριστικών εταιρικών σχέσεων του 21ου αιώνα», όπως δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, υποσκελίζοντας το ζήτημα της διάβρωσης της δημοκρατίας επί Μόντι στο «βωμό» των ραγδαίων μεταβολών που έχει επιφέρει στις διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες ο ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία, και μίας Κίνα που ορίζεται πλέον ως η υπ’ αριθμόν ένα μακροπρόθεσμη απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
O Μόντι έχει μεταβεί στις ΗΠΑ πέντε φορές αφότου ανέλαβε την πρωθυπουργία το 2014, όμως για πρώτη φορά ο Λευκός Οίκος στρώνει το κόκκινο χαλί, παραθέτει επίσημο δείπνο και «ανεβάζει» για ομιλία στο βήμα του Κογκρέσου το ίδιο πρόσωπο στο οποίο είχε απαγορευθεί η είσοδος στη χώρα το 2005, καθώς επί των ημερών του ως κυβερνήτη του κρατιδίου Γκουτζαράτ έλαβε χώρα το πογκρόμ εναντίον των μουσουλμάνων.
Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι οι διακρίσεις εναντίον των μουσουλμάνων έχουν επιδεινωθεί έκτοτε· σταθερή είναι η εκστρατεία επιβολής της ινδουιστικής ιδεολογίας που εκπορεύεται από το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα Bharatiya Janata, δημοσιογράφοι «φιμώνονται», ενώ πολιτικοί της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν διώξεις. Ωστόσο, με τις τιμές στον Μόντι η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπερνά ότι μπορεί να κατηγορηθεί για υποκρισία και -με το βλέμμα σταθερά στην Κίνα- ερχόμενη να κάνει έναν «ψυχρό» υπολογισμό για την προσέλκυση του ηγέτη μίας ανερχόμενης δύναμης, που αποτελεί και επισήμως πλέον την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου, και δεν κρύβει ότι επιζητά να διευρύνει περαιτέρω την επιρροή της στην παγκόσμια σκακιέρα.
Προσπερνά επίσης τον αρχικό εκνευρισμό για το γεγονός ότι η Ινδία διατηρεί τη λεγόμενη «στρατηγική αυτονομία» της και δεν έχει καταδικάσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ασιατική χώρα εξαρτάται από τη Μόσχα τόσο για τις ενεργειακές (εισάγει αργό πετρέλαιο), όσο και για τις αμυντικές της ανάγκες, όμως κατά τους αναλυτές δεν είναι μόνος αυτός ο λόγος της στάσης της. Δεν θέλει να «περιοριστεί» σε έναν συγκεκριμένο πόλο εξουσίας στο παγκόσμιο σύστημα, εξ ου και ο ρόλος της μπορεί να είναι καταλυτικός στην υπό διαμόρφωση νέα γεωπολιτική και οικονομική πραγματικότητα.
Ο Ινδο-Ειρηνικός είναι η περιοχή όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται την Ινδία περισσότερο από οπουδήποτε αλλού αυτή τη στιγμή. Αμφότερες Ουάσινγκτον και Νέο Δελχί επιχειρούν να αποκρούσουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στον Ινδο-Ειρηνικό και πέραν αυτού, ενώ ταυτόχρονα η ίδια η Ινδία διαγκωνίζεται με την Κίνα για την «ηγεσία» των BRICS καθώς επιχειρείται η σφυρηλάτηση μίας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, μακριά από την ηγεμονία των ΗΠΑ. Το Νέο Δελχί μπορεί από τη μία να μην καταδικάζει τον πόλεμο, αλλά δεν έχει διστάσει να εξοργίσει το Πεκίνο προχωρώντας σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τις ΗΠΑ, ενώ εξακολουθεί να μετέχει ενεργά στο σχήμα στρατηγικού διαλόγου Quad για τον Ινδο-Ειρηνικό, που συμπεριλαμβάνει τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ιαπωνία.
Το πλαίσιο είναι δαιδαλώδες, όμως είναι σαφές ότι για τις Ηνωμένες Πολιτείες η Ινδία είναι ζωτικής σημασίας εταίρος και η Κίνα αποτελεί τον καταλύτη που «οδηγεί» τις μεταξύ τους σχέσεις, και ήταν το κυρίαρχο ζήτημα καθώς Τζο Μπάιντεν και Ναρέντρα Μόντι έρχονταν την Πέμπτη ενώπιος ενωπίω στον Λευκό Οίκο.
Χειραψία Τζο Μπάιντεν και Ναρέντρα Μόντι στο Οβάλ Γραφείο (AP Photo/Evan Vucci)
Ο Τζο Μπάιντεν «άνοιξε» την ακόλουθη συνέντευξη Τύπου χαιρετίζοντας τη φιλία ΗΠΑ-Ινδίας χωρίς να θίξει άμεσα τα πεδία τριβής. Είπε ότι αμφότερες οι χώρες αποδίδουν σημασία στις αξίες της ελευθερίας και της Δημοκρατίας, την ελευθερία του Τύπου και τη θρησκευτική ελευθερία, και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «που αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε όλο τον κόσμο και σε κάθε μία από τις χώρες μας», δίχως ρητή αναφορά στη δημοκρατική οπισθοδρόμηση στην Ινδία, αλλά ούτε και στην άρνηση του Νέου Δελχί να στηρίξει την εμπόλεμη Ουκρανία. Ο ίδιος ο Μόντι εστίασε στην ανάγκη «διαλόγου και διπλωματίας» χωρίς να καταδικάσει τη ρωσική εισβολή.
Μεταξύ των ζητημάτων που τέθηκαν επί τάπητος ήταν, σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, οι εξελίξεις στον τεχνολογικό τομέα, όπως οι αλυσίδες εφοδιασμού ημιαγωγών, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών, και οι αναπτυσσόμενες μεγάλες αμυντικές συμμαχίες και περαιτέρω κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.
Σε ερώτηση που δέχθηκε αναφορικά με την κριτική που δέχεται ότι παραβλέπει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ινδία, περιλαμβανομένων της στόχευσης των θρησκευτικών μειονοτήτων και των διαφωνούντων, ο Μπάιντεν, απάντησε: «Με τον πρωθυπουργό [της Ινδίας] είχαμε μία καλή συζήτηση για τις δημοκρατικές αξίες. Αυτή είναι η φύση της σχέσης μας, είμαστε ευθείς ο ένας με τον άλλο και τρέφουμε αμοιβαίο σεβασμό». Για να προσθέσει ότι Ινδία και ΗΠΑ είναι δημοκρατίες σε αντίθεση με την Κίνα. Όσο για τον επίμαχο χαρακτηρισμό του «δικτάτορα» που απέδωσε στον Σι Τζινπίνγκ, είπε ότι δεν θεωρεί πως θα περιπλέξει τις διπλωματικές διεργασίες και αναμένει να τον συναντήσει σύντομα.
Ο Ναρέντρα Μόντι από πλευράς του, παραμέρισε απαντώντας σε σχετική ερώτηση τις ανησυχίες για τη μεταχείριση των μειονοτήτων από την κυβέρνησή του, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει ζήτημα διακρίσεων». Κοντά στον Λευκό Οίκο είχαν συγκεντρωθεί διαδηλωτές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης Μόντι αναμένεται να ανακοινωθεί σειρά συμφωνιών συνεργασίας από την άμυνα έως την τεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη, τους κβαντικούς υπολογιστές, το Διάστημα αλλά και επενδύσεις στην Ινδία από τη Micron Technology και άλλες αμερικανικές εταιρείες στο χώρο της κατασκευής ημιαγωγών, όπου πρωτοστατεί η Κίνα. Το εμπόριο και η διαφοροποίηση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας μακριά από την Κίνα τέθηκαν επίσης επί τάπητος, σε γεωπολιτική συγκυρία που ευνοεί την Ινδία καθώς οι περισσότερες χώρες αναζητούν μία εναλλακτική «γραμμή» παραγωγής.
Ως προς το καίριο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ινδία -το οποίο οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο μέσω επιστολής είχαν πιέσει τον Τζο Μπάιντεν να θίξει-, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν, είχε δηλώσει προ της συνάντησης πως ο Αμερικανός πρόεδρος επρόκειτο να θέσει τις ανησυχίες για δημοκρατική οπισθοδρόμηση, αλλά δεν προτίθετο «να κάνει κήρυγμα» στον Ναρέντρα Μόντι.
Πάντως, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ερωτηθείς σχετικά, κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε την Πέμπτη στο CNN και την Κριστιάν Αμανπούρ, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Αθήνα επισήμανε πως θεωρεί σκόπιμο για τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να θέτει είτε δημοσίως, είτε κατ’ ιδίαν, τάσεις που είναι ανησυχητικές, και ενώπιον του Ναρέντρα Μόντι ο ίδιος θα δήλωνε πως εάν δεν προστατεύσει τις μειονότητες της Ινδίας, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποια στιγμή η χώρα να αρχίσει να διαλύεται.
Just sat down for an exclusive w/ President @BarackObama in Athens to discuss the future of democracy, at home & abroad. I asked how the US should engage with autocracies. Watch his response.
— Christiane Amanpour (@amanpour) June 22, 2023
Our interview and a conversation with 3 Obama Foundation leaders airs 10pET on @CNN. pic.twitter.com/vREoV62Rp5
Διαβάστε επίσης
Μπάιντεν: Δεν είναι εμπόδιο στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας ο χαρακτηρισμός «δικτάτορας» για τον Σι Τζινπίνγκ
ΗΠΑ-Κίνα: Έκλεισε προτού ανοίξει το παράθυρο ευκαιρίας;
Γιατί η μάχη κατά του δολαρίου δεν είναι εύκολη υπόθεση
