Οι ανησυχίες για το απευκταίο ενδεχόμενο ενός ραδιολογικού ή πυρηνικού συμβάντος στην εμπόλεμη Ουκρανία έχουν αναζωπυρωθεί εν μέσω αλληλοκατηγοριών Κιέβου και Μόσχας περί σχεδιαζόμενης προβοκάτσιας στον υπό ρωσική κατοχή πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο οποίος βρίσκεται επί μακρόν εν μέσω διασταυρούμενων πυρών με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) να έχει προβεί σε αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο ενός πυρηνικού ατυχήματος.
Καθώς η ουκρανική αντεπίθεση προς ανάκτηση ρωσοκρατουμένων εδαφών βρίσκεται σε εξέλιξη, αν και κινείται αργά, και οι ρωσικές δυνάμεις πλήττουν εκ νέου μη στρατιωτικούς στόχους από το Κραματόρσκ στα ανατολικά έως ακόμη και τη Λβιβ στα δυτικά που είχε παραμείνει ως επί το πλείστον «ανέγγιχτη», ένας πέπλο σύγχυσης και προπαγάνδας έχει απλωθεί πάνω από τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό επί ευρωπαϊκούς εδάφους.
Εκατέρωθεν κατηγορίες περί σχεδιαζόμενων «επικίνδυνων προκλήσεων» και σαμποτάζ έχουν θέσει υπ’ ατμόν την ΙΑΕΑ, ενώ έχουν επανέλθει στο προσκήνιο τα ερωτήματα κατά πόσο μία πιθανή έκρηξη στον σταθμό θα μπορούσε να προκαλέσει μία καταστροφή όπως αυτή του Τσερνόμπιλ ή της Φουκουσίμα, με τους ειδικούς να απορρίπτουν τους παραλληλισμούς, προειδοποιώντας όμως πως αυτό είναι ένα σενάριο που δεν πρέπει να γίνει πραγματικότητα.
Οι ουκρανικές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών αναφέρουν επί μήνες ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ναρκοθετήσει τις εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού. Ο πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επανήλθε εντός των προηγούμενων ημερών με νέες προειδοποιήσεις, ισχυριζόμενος ότι «αντικείμενα που μοιάζουν με εκρηκτικούς μηχανισμούς» έχουν τοποθετηθεί στην εξωτερική οροφή των αντιδραστήρων 3 και 4 και η Ρωσία ετοιμάζεται να στήσει προβοκάτσια -μίλησε για μία «ελεγχόμενη έκρηξη»- ώστε να κατηγορήσει την Ουκρανία για επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Κατά το Κίεβο, πρόθεση της Μόσχας δεν είναι να προκαλέσει ζημιά στις γεννήτριες του πυρηνικού σταθμού, αλλά να δώσει την εντύπωση βομβαρδισμού από την ουκρανική πλευρά. Είναι, πάντως, «τεχνικά έτοιμη να προκαλέσει τοπική έκρηξη στο εργοστάσιο που θα οδηγήσει στη διαρροή ραδιενέργειας» κατά τον Ζελένσκι, ο οποίος ζητά την κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας. Οι κάτοικοι έχουν κληθεί να βρίσκονται σε ετοιμότητα εφόσον χρειαστεί να εγκαταλείψουν την περιοχή κατόπιν «τρομοκρατικής ενέργειας» της Μόσχας.
Το Κρεμλίνο κατηγορεί με τη σειρά του το Κίεβο ότι σχεδιάζει σαμποτάζ. Σύμβουλος της ρωσικής κρατικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Rosatom δήλωνε μάλιστα δημόσια από τη συχνότητα της κρατικής τηλεόρασης ότι τη νύχτα της 5ης Ιουλίου ο ουκρανικός στρατός θα επιχειρούσε επίθεση στον πυρηνικό σταθμό. Επίθεση δεν υπήρξε, όμως η Ρωσία επιμένει ότι η απειλή ουκρανικού σαμποτάζ στον σταθμό είναι μεγάλη, και η ίδια λαμβάνει μέτρα στο σταθμό που κατέλαβε ήδη από το δεύτερο μήνα, και συγκεκριμένα από την 4η Μαρτίου 2022, του επιθετικού πολέμου που εξαπέλυσε στη χώρα. Έκτοτε ο σταθμός έχει κινδυνεύσει από επιθέσεις κοντά στις εγκαταστάσεις του, ενώ αποκόπηκε αρκετές φορές από το δίκτυο ηλεκτροδότησης.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι στις επιθεωρήσεις της σε τοποθεσίες του σταθμού μέχρι στιγμής δεν έχουν εντοπιστεί νάρκες ή εκρηκτικά. Ωστόσο, ο γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ, Μαριάνο Γκρόσι, τόνισε πως οι ειδικοί «χρειάζονται μεγαλύτερη πρόσβαση» στις εγκαταστάσεις για να είναι σε θέση να επαληθεύσουν την κατάσταση επί τόπου με ανεξάρτητο και αντικειμενικό τρόπο. Η ΙΑΕΑ -η οποία και πασχίζει επί μήνες να εγγυηθεί την ασφάλεια του σταθμού με την εγκαθίδρυση αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης- δεν είχε πρόσβαση στους αντιδραστήρες 3 και 4, ούτε και ορισμένα σημεία της δεξαμενής ψύξης.
Τις ανησυχίες για ένα οποιοδήποτε συμβάν στον πυρηνικό σταθμό τροφοδότησε και το γεγονός ότι εργαζόμενοι της Rosatom αποχώρησαν στις αρχές Ιουλίου από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ρώσοι στρατιωτικοί μπλόγκερ μιλούν την ίδια στιγμή ακατάπαυστα μέσα από τα κανάλια τους στο Telegram περί σχεδιαζόμενης ουκρανικής προβοκάτσιας στη Ζαπορίζια.
Καμία πλευρά, ούτε το Κίεβο, ούτε η Μόσχα, δεν έχει παράσχει στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς της.
Για την ΙΑΕΑ αυτή τη στιγμή είναι «καθοριστικής σημασίας για την ασφάλεια του εργοστασίου» να εντοπιστεί μια νέα πηγή νερού για τη μεγάλη δεξαμενή που τροφοδοτεί τον πυρηνικό σταθμό ώστε να ψύχονται οι αντιδραστήρες. Μετά την ανατίναξη του γειτονικού υδροηλεκτρικού φράγματος Καχόβκα, η επάρκεια της δεξαμενής συρρικνώνεται. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτή η επισφαλής κατάσταση μπορεί να διατηρηθεί για λίγους μόνο μήνες ακόμη, και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας βρίσκεται σε αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Διαβάστε επίσης
Ουκρανία: Παρατείνεται το τέλμα
IAEA: Δεν υπάρχουν ενδείξεις εκρηκτικών μηχανισμών στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια
Ζελένσκι σε Μακρόν: Η Ρωσία σχεδιάζει «επικίνδυνες προκλήσεις» στο πυρηνικό εργοστάσιο της Ζαπορίζια
