Έτοιμο να υπερδιπλασιάσει το διαθέσιμο κονδύλι για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής ακρίβειας είναι το υπουργείο Οικονομικών. Από την επόμενη εβδομάδα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανακοινώσει το δικό της tookit επιτρέποντας στις χώρες μέλη να εφαρμόσουν μέτρα και η ελληνική πλευρά θα αρχίσει να ξεδιπλώνει το δικό της σχέδιο στήριξης νοικοκυριών.

Χθες, το φυσικό αέριο σκαρφάλωσε πάνω και από τα 100 ευρώ. Και στο εσωτερικό των χωρών μελών της ΕΕ η συζήτηση επικεντρώνεται στο πώς θα ξεπεράσουν τα νοικοκυριά τον εξαιρετικά δύσκολο χειμώνα της ενεργειακής ακρίβειας. Επιδόματα προκρίνει η μία χώρα (πολιτική που υιοθετεί και η Ελλάδα), πλαφόν η δεύτερη, μειώσεις φόρων η 3η.

Πάνω από 2 δισ. ευρώ θα κοστίσει στα ελληνικά νοικοκυριά το «σοκ» στις τιμές της ενέργειας. Το οικονομικό επιτελείο, αντιλαμβανόμενο ότι τα μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί ισοδυναμούν πλέον με… ασπιρίνη, ετοιμάζεται να διαθέσει περισσότερο δημοσιονομικό χώρο συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς που θα επιδοτηθούν και εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά της «μεσαίας τάξης».

Πρωτογενές έλλειμμα 2,028 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά περίπου 1,1 δισ. ευρώ συγκριτικά με τον στόχο που είχε εγγραφεί στο μεσοπρόθεσμο προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022. Ο ρυθμός ανάπτυξης, θα φτάσει στο 4,5% κάτι που σημαίνει ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί του χρόνου κατά 10 δισ. ευρώ φτάνοντας στα 186,497 δισ. ευρώ. Από το 2021 στο 2022 θα επιδιωχθεί να υπάρξει δημοσιονομική εξυγίανση άνω των 10 δισ. ευρώ.

Εν μέσω ενεργειακής καταιγίδας, το οικονομικό επιτελείο στέλνει στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού και ταυτόχρονα το «μήνυμα» στην αγορά ότι με σωστό… κουμάντο μπορούν να επιτευχθούν πολλοί στόχοι ταυτόχρονα. Το «κλειδί» για την επίτευξη όλων αυτών των στόχων είναι ο ρυθμός ανάπτυξης. Το +6,1% του 2021 καλύπτει μεγάλο μέρος από την απώλεια εθνικού πλούτου που προκάλεσε η πανδημία.

Μπορεί να μας χωρίζει περίπου ένα 15νθήμερο από την ημερομηνία ανακοίνωσης των στοιχείων ανεργίας για τον Αύγουστο του 2021, ωστόσο, τα πρώτα στοιχεία που έστειλαν από την Πειραιώς –όπου και το στρατηγείο της Στατιστικής Αρχής- στις Βρυξέλλες δείχνουν ταχεία αποκλιμάκωση: Ανεργία στο 13,2% και λιγότεροι από 630.000 άνεργοι, λιγότεροι και από τον Αύγουστο του 2010 (τότε είχαν μετρηθεί σε 651 χιλιάδες).

Στους προϋπολογισμούς των ετών 2025-2028 θα καταγραφεί η δαπάνη για την αγορά των τριών γαλλικών φρεγατών από το ελληνικό πολεμικό Ναυτικό. Η χώρα θα εφαρμόσει τον βασικό δημοσιονομικό κανόνα που προβλέπει ότι οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί εγγράφονται στο πρωτογενές αποτέλεσμα κατά το έτος απόκτησης προκειμένου να μην επιβαρυνθεί άμεσα ο προϋπολογισμός.

Το ΑΕΠ της Ελλάδας θα είναι στο τέλος του 2022 περίπου 3 δισ. ευρώ πάνω από τα επίπεδα που ήταν στο τέλος του 2019 κάτι που σημαίνει ότι η χώρα θα έχει αφήσει πίσω της την ύφεση. Το χρέος θα υποχωρήσει και πάλι αισθητά κάτω από το 200% του ΑΕΠ και το πρωτογενές έλλειμμα θα «συμμαζευτεί» ακόμη και κάτω από το όριο του ενός δισ. ευρώ.

Από την 1η Οκτωβρίου μπαίνει σε εφαρμογή το «μεγάλο σχέδιο» για επιστροφή του χρήματος -αυτή τη φορά και του εγχώριου- στην κτηματαγορά. Στους τραπεζικούς λογαριασμούς έχουν συσσωρευτεί το τελευταίο 18μηνο πάνω από 35 δισ. ευρώ τα οποία δεν αποδίδουν απολύτως τίποτα στους κατόχους τους. Η κτηματαγορά, μπορεί να «υποσχεθεί» ένα ετήσιο μέρισμα ακόμη και άνω του 3-3,5% το οποίο μάλιστα μεγαλώνει με τις κινήσεις που γίνονται σε φορολογικό επίπεδο.

Λίγες ημέρες πριν τη δημοσίευση του προσχεδίου του προϋπολογισμού στο οποίο θα αποτυπώνονται οι αναθεωρημένοι στόχοι για την πορεία των φορολογικών εσόδων, το υπουργείο Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα τα αναλυτικά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 8μηνο. Ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης αποτυπώνεται στα έσοδα από τους έμμεσους φόρους που ξεπερνούν τους στόχους.

Συσσωρευμένες φορολογικές υποχρεώσεις, ράλι τιμών στην ενέργεια που ανεβάζει κατακόρυφα το κόστος της θέρμανσης και πρώτες ενδείξεις γενίκευσης των ανατιμήσεων. Για έναν δύσκολο χειμώνα προετοιμάζονται τα νοικοκυριά καθώς παρά τις σαφείς ενδείξεις ότι και στο 4ο τρίμηνο που ξεκινά σε λίγες ημέρες, η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με υψηλό ρυθμό.

Η ασπίδα προστασίας θα είναι η εξής: ο γονιός ή ο παππούς που θα δωρίζει τα χρήματα, δεν θα επιβαρύνεται με φόρο για τη συναλλαγή. Ωστόσο, θα εξακολουθεί να κάνει μια δήλωση μεταβίβασης των χρημάτων στην εφορία. Οι φορολογικές αρχές με τη σειρά τους θα ελέγχουν αν αυτός που δωρίζει τα χρήματα θα μπορεί να τα δικαιολογήσει με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματά του των τελευταίων ετών.

Επί δύο εβδομάδες ο πολιτικός διάλογος αναλώνεται με το αν είναι το 13% των πλουσιότερων ιδιοκτητών που ωφελούνται από την κατάργηση του φόρου γονικών παροχών ή αν πρόκειται για ένα ουσιαστικό μέτρο που αφορά το σύνολο της μεσαίας τάξης, και επί της ουσίας, από την 1η Οκτωβρίου θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τον «ξαφνικό θάνατο» των τεκμηρίων διαβίωσης.

Το επόμενο πακέτο με τα μέτρα στήριξης θα έρθει μέσα στον Νοέμβριο, θα περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο παρεμβάσεις προσωρινού χαρακτήρα και θα στοχεύει στην αντιμετώπιση του κύματος ακρίβειας το οποίο εκείνη την περίοδο θα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Αυτό είναι το «βασικό σενάριο» που φαίνεται να διαμορφώνεται.

Ο ΕΝΦΙΑ του 2021 θα εξοφληθεί τον Φεβρουάριο του 2022. Θα έχει προηγηθεί από τον Νοέμβριο η νομοθέτηση του ΕΝΦΙΑ του 2022, ο οποίος θα ξεκινήσει να πληρώνεται από τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς και σε 10 μηνιαίες δόσεις. Που σημαίνει πρακτικά ότι από τώρα και μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 θα έχουμε μόνιμο ραντεβού με τον ΕΝΦΙΑ στο τέλος κάθε μήνα.

O αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγόρησε χθες την κυβέρνηση ότι κάνει πολιτική με δανεικά αυξάνοντας το δημόσιο χρέος. Την ίδια στιγμή όμως τάχθηκε κατά της άμεσης επιστροφής στα πρωτογενή πλεονάσματα κατηγορώντας επίσης τον πρωθυπουργό ότι συντάσσεται με τις συντηρητικές χώρες του ευρωπαϊκού βορρά. Και το ένα, και το άλλο δεν γίνονται.

Μια οικονομική εξίσωση που «τρέχει» και επικαιροποιείται τακτικότατα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους βγάζει τον δημοσιονομικό χώρο που έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει μέτρα στήριξης. Και ένα πλαίσιο ευρωπαϊκών κανόνων ορίζουν με σαφήνεια αν αυτά τα μέτρα μπορούν να έχουν προσωρινό ή μόνιμο χαρακτήρα.

Συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την άντληση δανειακών πόρων ύψους 5 δις. ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης ενέκρινε το διοικητικό συμβούλιο της Τράπεζας. Το πρωτογενές αποτέλεσμα του 8μηνου εμφάνισε σημαντική βελτίωση έναντι του στόχου αλλά για συγκυριακούς λόγους κυρίως από τις εισπράξεις των προκαταβολών από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Την αρχή έκανε η Moody's με την εκτίμηση ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά 8,2%. Και μετά άρχισε η «βροχή» των εκθέσεων με ανάλογο περιεχόμενο: Η Capital Economics ανέβασε και αυτή το ποσοστό της ανάπτυξης στο 8,5%, η UBS μίλησε για 7,9% και έπεται συνέπεια. Τι «είδαν» λοιπόν οι ξένοι αναλυτές τώρα που δεν το έβλεπαν πριν από μερικούς μήνες;

Στη διάθεση στέγης, σε νέα ζευγάρια με περιορισμένες οικονομικές αντοχές, ετοιμάζεται να προχωρήσει η κυβέρνηση. Στο τραπέζι πέφτει η ιδέα της αξιοποίησης ακινήτων του Δημοσίου που παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Μόνο η ΕΤΑΔ φαίνεται να διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο με περισσότερα από 70.000 ακίνητα. Οι όροι και οι προϋποθέσεις αξιοποίησης αυτών των ακινήτων ακόμη μελετώνται. Το βέβαιο είναι ότι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του τεράστιου δημογραφικού προβλήματος, θα βρίσκεται στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου μέχρι το τέλος του χρόνου.

Η φετινή ανάπτυξη του 5,9% συνιστά για την κυβέρνηση τη «βάση». Είναι ανοικτό το ενδεχόμενο υψηλότερου ρυθμού; Ορθάνοικτο. Στη χθεσινή της ανάλυση η Moody's μιλά για ανάπτυξη της τάξεως του 8%. Δηλαδή για αύξηση του ΑΕΠ κοντά στα 180 δισ. ευρώ (από 165,9 δισ. ευρώ το 2020) και πρόσθετο (προς διανομή) δημοσιονομικό χώρο επιπλέον 700-800 εκατ. ευρώ με δυνατότητα διανομής του εντός του 2021.

Καιρό τώρα το οικονομικό επιτελείο κρατούσε χαμηλά τον πήχη για την ανάπτυξη του 2021. Ανέμενε στοιχεία για τον τουρισμό και την πορεία της οικονομίας στο πρώτο εξάμηνο. Όταν αυτά ήρθαν, ήρθε και η αναθεώρηση του στόχου στο 5,9%. Αυτό σημαίνει επιπλέον 3 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, δηλαδή επιπλέον φορολογικά έσοδα 1,2-1,3 δισ. ευρώ. Αυτό είναι και το κόστος των νέων μέτρων.

Από 1η Οκτωβρίου θα καταργηθεί ο φόρος γονικών παροχών και δωρεών για περιουσιακά στοιχεία μέχρι 800.000 ευρώ, όπως ανακοινώθηκε από το οικονομικό επιτελείο. Το αφορολόγητο των γονικών παροχών θα καλύπτει όλους τους συγγενείς πρώτου βαθμού (ακόμη και από παππού σε εγγόνι), το θα ισχύσει ανά γονιό (δηλαδή 800.000 ευρώ ανά γονιό) και θα καλύπτει και μετοχές και ακίνητα και μετρητά.

Ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην αγορά ακινήτων δίνει η κυβέρνηση μετά τις σχετικές εξαγγελίες του Κυριάκου Μητσοτάκη, γνωρίζοντας ότι είναι πολύ ισχυρό εργαλείο για την τόνωση της επενδυτικής δραστηριότητας. Οι επενδυτές ακινήτων πρακτικά απελευθερώνονται και αντί να σκέφτονται πώς θα «σπάσουν» την περιουσία τους για να γλιτώσουν τον συμπληρωματικό φόρο, θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε πιο παραγωγικές επενδύσεις.