Σε μετωπική σύγκρουση η οποία θα επανακαθορίσει το πλαίσιο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, θα οδηγήσει η αναγνώριση από τον Τζ. Μπάιντεν της Γενοκτονίας των Αρμενίων, την οποία προαναγγέλλουν ήδη τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ και έρχεται ως το τελευταίο ενός μπαράζ «κτυπημάτων» της νέας αμερικανικής κυβέρνησης εναντίον της ερντογανικής Τουρκίας.

Για ένα δύσκολο βήμα το οποίο αυτή την στιγμή φαντάζει βήμα στο κενό, ετοιμάζονται όλες οι πλευρές που εμπλέκονται στο Κυπριακό, καθώς η συνάντηση 5+1 που πραγματοποιείται την άλλη εβδομάδα στη Γενεύη, είναι αντιμέτωπη με τους ακροβατισμούς των μεσολαβητών του ΟΗΕ και την άκαμπτη στάση της Τουρκίας, που ανάβει κόκκινο σε μια λύση βιώσιμη που θα οδηγεί σε ένα ομοσπονδιακό μοντέλο, δημοκρατικό και λειτουργικό εντός της ΕΕ.

Οι έρωτες και οι συμμαχίες σπανίως είναι παντοτινές. Προσφέρουν όμως δυνατές στιγμές και σημαντικά πλεονεκτήματα για όσο διάστημα διαρκούν. Την Παρασκευή ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας βρέθηκε στην Πάφο για την Τετραμερή Ελλάδας-Κύπρου - Ισραήλ – Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, την Κυριακή πήγε στο Κάιρο για συνομιλίες με τον ομόλογο του Σ. Σούκρι και σήμερα μαζί με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας θα βρεθούν στο Ριάντ.

Η δημόσια αντιπαράθεση Δένδια - Τσαβούσογλου εξαφάνισε τα ελάχιστα φτιασίδια που έμεναν και αλλοίωναν την πραγματική εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους καλοπροαίρετους θέλουν να βλέπουν ακόμη και τώρα την Τουρκία σαν την χώρα εκείνη του 1994 ή του 2003, η οποία επιθυμούσε διακαώς να προσδεθεί στο ευρωπαϊκό άρμα και να δηλώσει την ευρωπαϊκή - δυτική ταυτότητα της.

Η εκτός προγράμματος πρόσκληση του Ταγίπ Ερντογάν να συναντηθεί με τον Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια μετά από μια παρατεταμένη και κλιμακούμενη ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχει εκ των πραγμάτων ξεχωριστή σημασία. Γιατί ακόμη και εάν οι τουρκικές προθέσεις είναι η αναζήτηση άλλοθι, η παραπλάνηση των Ευρωπαίων, και η ανάδειξη του προσωπείου μιας «διαλλακτικής» και «μεγάθυμης» Τουρκίας, η απευθείας επαφή με τον τούρκο ηγέτη είναι εξαιρετικά χρήσιμη.

Χαμηλές προσδοκίες από την αυριανή συνάντηση των υπουργών εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας Ν.Δένδια και Μ.Τσαβούσογλου στην Άγκυρα, μετά από  μια πολύμηνη περίοδο διαρκούς έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με  κορυφαίες στιγμές το τουρκολιβυκό Μνημόνιο και την «εισβολή» του Oruc Reis στην περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Πεδίο διαρκούς αντιπαράθεσης και ανταγωνισμού γειτονικών και περιφερειακών δυνάμεων παραμένει η Λιβύη, καθώς η πρόσδεση και της νέας κυβέρνησης στην Τουρκία προκαλεί τα αντανακλαστικά κρατών που είχαν παραδοσιακή παρουσία στην χώρα της Βόρειας Αφρικής αλλά και των δυνάμεων που αντιτίθενται στην αύξηση της τουρκικής επιρροής στον Αραβικό κόσμο.

Με πολλά «αν» σχεδιάζεται η προγραμματισμένη επίσκεψη του Ν. Δένδια την επόμενη Τετάρτη στην Τουρκία. Μια συνάντηση με τον ομόλογο του Μ. Τσαβούσογλου στην πιο λεπτή και ευαίσθητη στιγμή των δύο τελευταίων ετών. Εκεί θα κριθεί εάν υπάρχει πραγματική διάθεση από την τουρκική κυβέρνηση να προχωρήσει σε σοβαρό διάλογο με την Ελλάδα και την Ευρώπη ή απλώς ροκανίζει τον χρόνο μέχρι να βρει την επόμενη ευκαιρία να επιβάλει τετελεσμένα.

Η απόφαση του Ελσίνκι 22 χρόνια μετά γίνεται πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ δυο πρώην πρωθυπουργών που βεβαίως ενδιαφέρονται για την υστεροφημία τους. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Είναι σαφές ότι τα πυρά που ανταλλάσσουν δημοσίως οι κ. Σημίτης και Καραμανλής κοιτάζουν στο σήμερα. Το Ελσίνκι δεν ήταν σε καμία περίπτωση προδοσία, όπως πολύ περισσότερο δεν επρόκειτο περί θριάμβου.

Το πέρασμα της Λιβύης στην επόμενη φάση, στην ομαλοποίηση στο εσωτερικό και στην  επανένταξη στη διεθνή κοινότητα, προϋποθέτει την απομάκρυνση όλων των ξένων στρατευμάτων, την διακοπή της κηδεμονίας από εξωτερικούς παράγοντες και αποκοπή από τα βαρίδια  του «ανώμαλου» και μη συμβατού  με τη διεθνή νομιμότητα  παρελθόντος της χώρας.

Το ξεκάθαρο μήνυμα της ανάγκης άμεσης αποχώρησης των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από τη Λιβύη, ώστε να προχωρήσει η προσπάθεια ομαλοποίησης της κατάστασης και να ανοίξει ο δρόμος για τις εκλογές του Δεκεμβρίου στέλνει η Ε.Ε. στη νέα λιβυκή κυβέρνηση.  Το ίδιο μήνυμα θα μεταφέρουν σήμερα στη Λιβύη ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης αλλά και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Ντράγκι που σύμφωνα με ιταλικά ΜΜΕ θα πραγματοποιήσει και αυτός σήμερα επίσκεψη στη Λιβύη.

To επεισόδιο με την προσάραξη του γιγαντιαίου EVER GREEN στο Σουέζ και το κλείσιμο της διώρυγας για σχεδόν έξι ημέρες, ταρακούνησε γερά την παγκόσμια οικονομία αποδεικνύοντας πλέον πόσο ευάλωτη είναι η προμηθευτική αλυσίδα παγκοσμίως. Έτσι άρχισε να ανοίγει την «όρεξη» σε εκείνους που είναι έτοιμοι να προτείνουν νέες διαδρομές για το παγκόσμιο εμπόριο, που θα συνδέουν την Ασία με την Ευρώπη. Ποιες είναι αυτές;

Η Κίνα, με την επίσκεψη του ΥΠΕΞ Ουάνγκ Γι σε έξι χώρες, δείχνει την προσήλωσή της στη διεύρυνση της επιρροής στο μήκος της κρίσιμης θαλάσσιας οδού που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη μέσω του Σουέζ και συγχρόνως την επιδίωξη για παρουσία ως παγκόσμιας δύναμης στις εξελίξεις στη Μ. Ανατολή και στην Ανατ. Μεσόγειο. Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι ο αγώνας απέναντι στην Κίνα είναι ιδεολογικός. Της «συμμαχίας των Δημοκρατιών» απέναντι στον αυταρχισμό»...

Στην αποκατάσταση των παγωμένων και εχθρικών για τουλάχιστον 19 μήνες σχέσεων με τη Λιβύη, στην αποκατάσταση απευθείας διαύλου επικοινωνίας Αθήνας-Τρίπολης και στην αποσαφήνιση της ελληνικής θέσης ότι θεωρεί ανοικτό το θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, παρά την ύπαρξη του αμφισβητούμενου και αίολου Τουρκολιβυκού Μνημονίου, στοχεύει η επίσκεψη του Κυρ. Μητσοτάκη και του Ν. Δένδια στη Λιβύη την επόμενη Τρίτη.

Πιστή στη σκληρή γραμμή στα ελληνοτουρκικά, στο Κυπριακό και στην Ανατολική Μεσόγειο παραμένει η τουρκική ηγεσία επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις ότι η «αποχή» από ακραίες προκλήσεις το τελευταίο διάστημα πρόκειται περί τακτικού ελιγμού, προκειμένου να ξεγελάσει τους πρόθυμους ευκολόπιστους στην Ε.Ε. και μέχρις ότου διαπιστώσει που θα καταλήξει τελικά αυτό το «chicken game» μεταξύ Μπάιντεν-Ερντογάν.

Κίνδυνος αποκλεισμού και πάλι της Ελλάδας από τα τεκταινόμενα στη Λιβύη, που επηρεάζουν άμεσα την κατάσταση στη Μεσόγειο και στα νότια σύνορα της χώρας, καθώς οι Ευρωπαίοι δίνουν «συμβουλές» και Γερμανοί και Ιταλοί έχουν ξεχυθεί στη Λιβύη για να κλείσουν επικερδή συμβόλαια για τις επιχειρήσεις τους.

Η «ανάπαυλα» των τελευταίων τριών μηνών στο μέτωπο της Ανατολικής Μεσογείου κάθε άλλο παρά σημαίνει ότι έχει επιτευχθεί κάποιου είδους κατευνασμός της τουρκικής επιθετικότητας. Απλώς και η Τουρκία έχει ανάγκη διαλειμμάτων στην άσκηση επί του πεδίου της επεκτατικής πολιτικής της, θεωρώντας ότι έτσι καθησυχάζονται οι ανησυχίες των «εχθρικών» δυνάμεων.

Παρά τους «ύμνους» της Άνγκελα Μέρκελ για τη σχέση με την Τουρκία, αποτέλεσμα και των εκβιασμών του Ταγίπ Ερντογάν με μοχλό το προσφυγικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε μια ισορροπημένη απόφαση που αποτυπώνει την προσέγγιση της Έκθεσης Κομισιόν-Μπορέλ με αναφορά τόσο στη θετική όσο και στην αρνητική ατζέντα. Και μάλιστα παραπέμπει τις αποφάσεις για την ενεργοποίηση της θετικής ατζέντας τον επόμενο Ιούνιο ενώ στο μεσοδιάστημα θα είναι υπό διαρκή παρακολούθηση η Άγκυρα.

Μήνυμα επιβεβαίωσης του στρατηγικού χαρακτήρα των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ, όπως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια αλλά και στήριξης των διπλωματικών πρωτοβουλιών της Ελλάδας για την εμπέδωση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, στέλνει η νέα αμερικανική κυβέρνηση.

Αποφεύγοντας να  αντιμετωπίσουν με μόνιμο τρόπο τις γεωπολιτικές διαστάσεις του, ο Ζ. Μπορέλ και η Κομισιόν στην 16σελιδη έκθεση τους, παραδέχονται τελικά το «Πρόβλημα Τουρκία» που δεν περιορίζεται μόνο στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο. Aφορά και τις σύγχρονες προκλήσεις ασφάλειας για τις οποίες σε μια σειρά περιφερειακές κρίσεις διαπιστώνεται σύγκρουση των τουρκικών παρεμβάσεων, με στρατηγικές επιδιώξεις της ΕΕ.

Το τελευταίο διάστημα κυρίως μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ που προκάλεσαν μεγάλη αβεβαιότητα στην Άγκυρα, ο Ταγίπ Ερντογάν, με διαρκείς δηλώσεις και κινήσεις προσπαθεί να δείξει σε κάθε κατεύθυνση ότι δεν είναι αυτός που δείχνει… Όμως όσα κοστούμια κι αν αλλάξουν, το DNA μένει αναλλοίωτο... Και αυτό είναι που καθορίζει και καθοδηγεί τον τούρκο ηγέτη, ενώ πλέον όλο και πιο πολλοί είναι εκείνοι που διαβάζουν το DNA και δεν εντυπωσιάζονται από το κοστούμι...

Ο Γενς Στόλτενμπεργκ όταν εγκατέλειψε τη νορβηγική πολιτική σκηνή για να γίνει Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, είχε πολλές φιλοδοξίες. Έναν χρόνο πριν λήξει η θητεία του βλέπει ότι κινδυνεύει να περάσει στην αφάνεια ως ένας από τους πλέον αδιάφορους επικεφαλής της Συμμαχίας που επί της θητείας του δε συνέβη απολύτως τίποτα. Εκτός ίσως από την κριτική του προέδρου Μακρόν περί εγκεφαλικά νεκρού ΝΑΤΟ.

Σε προσγείωση στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα σε ό,τι αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις αναμένεται να οδηγήσει η Σύνοδος Kορυφής της 25ης Μαρτίου, καθώς με το βλέμμα των περισσότερων να είναι στραμμένο στο μέλλον της συμφωνίας για το προσφυγικό, δεν υπάρχει κλίμα ούτε για την άμεση προώθηση της «θετικής ατζέντας» με τα δώρα προς την Τουρκία, ούτε όμως και της «αρνητικής ατζέντας» που προέβλεπε και κυρώσεις για την παράνομη δραστηριότητα της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οδικό χάρτη… «ανάγκης», υιοθετούν Αθήνα και Άγκυρα για διαφορετικούς λόγους η κάθε πλευρά, με τον προγραμματισμό συνάντησης σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών, με την τουρκική πλευρά να προαναγγέλλει και την προοπτική συνάντησης Κορυφής Μητσοτάκη - Ερντογάν.