Πόσο ακριβά είναι διατεθειμένες να πληρώσουν η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες μια αποτυχημένη μεσολαβητική προσπάθεια η οποία απλώς έδωσε την ευκαιρία στη μεν Ρωσία να προβάλει την προπαγάνδα της και το δήθεν φιλειρηνικό πρόσωπό της, στον δε ουκρανό υπουργό εξωτερικών να διαπιστώσει απλώς την ωμότητα και τον κυνισμό του Ρώσου συναδέλφου του.

Σε μια ακόμη προσπάθεια αποκατάστασης ενός σταθερού και αξιόπιστου δίαυλου επικοινωνίας Αθήνας - Άγκυρας και βολιδοσκόπησης των προθέσεων του Τούρκου Προέδρου, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης θα παρακαθίσει σε γεύμα στην Κωνσταντινούπολη με τον Τούρκο ηγέτη την επόμενη Κυριακή. Από όταν είχαν συναντηθεί και πάλι στις Βρυξέλλες όχι μόνο δεν υπήρξε μείωση της έντασης αλλά αντιθέτως η Τουρκία φρόντισε να φορτώσει έναν «ογκόλιθο» πάνω στο τραπέζι των ελληνοτουρκικών.

Στο τραπέζι των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών επανέρχεται ο αγωγός φυσικού αερίου East Med, στο πλαίσιο σχεδίου για την τροφοδοσία της Ευρώπης με εναλλακτική πηγή ενέργειας, το φυσικό αέριο της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου. Η αμερικανική κυβέρνηση πριν δύο μήνες είχε αποσύρει την υποστήριξή της από το έργο επικαλούμενη το μεγάλο κόστος και τη μη βιωσιμότητά του.

Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να προσλαμβάνει διαστάσεις στρατηγικής αντιπαράθεσης μεγάλης διάρκειας, και ενώ η στρατιωτική επικράτηση της Ρωσίας με τα σημερινά δεδομένα θεωρείται η πιθανότερη έκβαση, είναι σαφές ότι αυτή η σύγκρουση δεν θα αφήσει πίσω της παρά μόνο ηττημένους. Μια Ρωσία κατεστραμμένη οικονομικά, μια Ουκρανία ισοπεδωμένη και μια Δύση με την πιο σημαντική πρόκληση: τη διαμόρφωση ενός νέου συστήματος διεθνών σχέσεων.

Η ανακοίνωση της κ. Ζαχάροβα προδίδει μια πραγματική αγωνία. Η Μόσχα θεωρεί ότι χάνει ένα από τα σημαντικά προπύργια της πολιτικής της στην Δυτική Ευρώπη, που είναι η Ελλάδα. Διαπράττει και ένα κολοσσιαίο σφάλμα: η φιλία του ελληνικού και του ρωσικού λαού υπερβαίνει τον μιλιταριστικό ιμπεριαλιστικό τυχοδιωκτισμό της ρωσικής ηγεσίας που απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα.

Η Τουρκία επιλέγει διακριτικά και σιωπηρά, παρά τις ρητορικές καταδίκες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία να κρατήσει τον ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου στην κρίση αυτή, ελπίζοντας ότι έτσι και θα διασώσει τις σχέσεις με την Ρωσία αλλά και την Ουκρανία και συγχρόνως θα επωφεληθεί αποκαθιστώντας τις σχέσεις της με την Δύση. Όμως η εξίσωση της Ουκρανικής κρίσης αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολή για την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν.

Σε αγωνιώδες αδιέξοδο οδηγείται η κρίση με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς ούτε η εύκολη προέλαση που ίσως ήλπιζε ο πρόεδρος Πούτιν ήρθε, ούτε όμως και η καθαρή επικράτηση των ουκρανικών δυνάμεων επί των εισβολέων είναι στον ορίζοντα. Καθώς δεν μπορεί να ξεκαθαρίσει η εικόνα στο πεδίο, δυσχεραίνεται και η κάθε προσπάθεια για να υπάρξουν ουσιαστικές επαφές και διαπραγματεύσεις που θα οδηγούσαν σε εκεχειρία και αποκλιμάκωση.

Να ρεφάρει τη «χασούρα» της διάλυσης της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας και του, ταπεινωτικού για τη Ρωσία, τέλους του Ψυχρού Πολέμου, επιχειρεί ο Βλάντιμιρ Πούτιν σε ένα εγχείρημα που απειλεί το διεθνές σύστημα. Η φινλανδοποίηση χάνει το νόημα της πια και ο πρόεδρος Πούτιν θέλει να προωθήσει ένα νέο μοντέλο, την «Ουκρανοποίηση». Η αναζήτηση νέου μοντέλου αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, χωρίς αναγνώριση τετελεσμένων δια της βίας, πρέπει να παραμείνει ο στόχος, όσο κι αν σήμερα φαντάζει αδύνατος.

Την ώρα που η παγκόσμια κοινότητα έχει στραμμένο το βλέμμα στις εξελίξεις στην Ουκρανία και όλος ο πολιτισμένος κόσμος καταδικάζει την απροκάλυπτη και ωμή προσπάθεια του Ρώσου προέδρου να αναθεωρήσει όχι μόνο το μεταψυχροπολεμικό σύστημα ασφαλείας αλλά και ολόκληρο το status quo στην Ευρώπη, οι συνειρμοί αναδεικνύουν την αντίληψη δυο μέτρων και δυο σταθμών σε σχέση με τη συνεχιζόμενη δια της βίας κατοχή επί 48 χρόνια του βορείου τμήματος της Κύπρου.

Η επίσημη ανακοίνωση ενός ακόμη γύρου διερευνητικών επαφών την Τρίτη και μιας ακόμη συνάντησης σε επίπεδο υφυπουργών εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας για τη λεγόμενη θετική ατζέντα, κάθε άλλο παρά πρέπει να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα περί εισόδου σε μια περίοδο, έστω και υπό όρους έντασης, κανονικότητας. Και κυρίως δεν πρέπει να αφεθεί να μετατραπεί η διαρκής και συστηματική προβολή νέων απαιτήσεων εκ μέρους της Τουρκίας στις διερευνητικές ως κανονικότητα.

Μια αντιπαράθεση η οποία ξεκίνησε ως μια επίδειξη δύναμης της Ρωσίας στην προσπάθειά της να χαράξει ένα νέο σκηνικό ισορροπίας, που θα αποτυπώνει και στην Ευρώπη το νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί 30 χρόνια μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου, κινδυνεύει να οδηγήσει αν όχι σε μια θερμή σύγκρουση, σε μια διαρκή αντιπαράθεση η οποία έχει συνέπειες τόσο για τις γεωπολιτικές ισορροπίες όσο και για την παγκόσμια οικονομία.

Με επιστολή της η Τουρκία το 1976 είχε θέσει επισήμως για πρώτη φορά στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών. H επιστολή αυτή θέτει μεν θέμα αποστρατικοποίησης χωρίς όμως να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία επ' αυτών, αποδεικνύοντας έτσι ότι για περισσότερο από μισό αιώνα η Τουρκία αναγνώριζε ότι η ελληνική κυριαρχία επί των νησιών ήταν απόλυτη και δεν συνδέονταν με πρόσθετους όρους, όπως υποστηρίζει τώρα.

Χρειάσθηκαν τρεις τουρκικές επιστολές στον ΟΗΕ και οι συνεχείς δηλώσεις της τουρκικής ηγεσίας από τον Τ. Ερντογάν και τον Χ.Ακάρ μέχρι την τελευταία παρέμβαση του Μ. Τσαβούσογλου που συνδέουν την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου με την ελληνική κυριαρχία, για να προσγειώσουν την Αθήνα στην σκληρή πραγματικότητα των ελληνοτουρκικών. Μια πραγματικότητα που μπορεί με ευκολία να αποδίδεται στα εσωτερικά προβλήματα του καθεστώτος Ερντογάν, αλλά δεν μπορεί να υποβαθμιστεί.

Η συνάντηση Δένδια-Λαβρόφ στις 18 Φεβρουαρίου στη Μόσχα δε θα είναι μια εύκολη συνάντηση, αν και όλες οι ελληνορωσικές συναντήσεις τα τουλάχιστον 4 τελευταία χρόνια ήταν δύσκολες. Πέραν των τηλεφωνικών επικοινωνιών, θα είναι η τέταρτη συνάντηση των κ. Δένδια και Λαβρόφ με την τελευταία να έχει γίνει στο Σότσι τον Μάιο του 2021 και θα πραγματοποιηθεί κατόπιν πρόσκλησης του Ρώσου ΥΠΕΞ προς τον Έλληνα ομόλογο του.

Μπροστά στον κίνδυνο να βρεθεί και πάλι με δυο κυβερνήσεις είναι η Λιβύη, καθώς αύριο η Βουλή των Αντιπροσώπων στην Ανατολική Λιβύη θα αναδείξει νέο πρωθυπουργό, καλώντας τον νυν προσωρινό πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά να παραιτηθεί μια και η θητεία της κυβέρνησης του είχε εντολή μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου. Το μεγάλο πρόβλημα είναι όμως ότι ο κ. Ντμπειμπά δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει τις μονομερείς κινήσεις του Κοινοβουλίου και θα παραμείνει στη θέση του.

Σε ασκήσεις αντοχής της ελληνικής αεράμυνας, με όπλο τα τουρκικής κατασκευής UAV΄s υποβάλει τη χώρα μας η Τουρκία, σε μια νέα τακτική με την αποστολή UAV' s να πετούν κατά μήκος του Αιγαίου και να πραγματοποιούν παράνομες υπερπτήσεις πάνω από ελληνικές νησίδες, πολλές εκ των οποίων περιλαμβάνονται στον κατάλογο των διεκδικήσεων της Τουρκίας.

Να μετατρέψει μια ακόμα κρίση σε ευκαιρία για την Τουρκία, επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, με τη σημερινή επίσκεψή του στην Ουκρανία, όπου εκτός της ενίσχυσης των σχέσεων με τη χώρα θα διερευνήσει τις δυνατότητες για μεσολαβητική προσπάθεια μεταξύ Κιέβου - Μόσχας.Το διακύβευμα για τον Τούρκο ηγέτη είναι εξαιρετικά σημαντικό και δεν περιορίζεται μόνο στην αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας με τη μεσολαβητική προσπάθεια, αλλά αφορά και τα ίδια τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας.

Προβληματισμό προκαλεί στην Αθήνα η αλλαγή των συσχετισμών που επιχειρεί να επιτύχει η Τουρκία με τη νέα τακτική, της κατά μέτωπο επίθεσης... φιλίας σε όλους τους γείτονες και σε περιφερειακές δυνάμεις. Παρά τις διαβεβαιώσεις από ΗΑΕ και Ισραήλ ότι η αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία δεν ανατρέπουν τη στρατηγική σχέση με την Ελλάδα οι κινήσεις της Τουρκίας προκαλούν την εγρήγορση και την ανησυχία στην Αθήνα.

Μια κρίση, εγκλωβισμένη στην αδιέξοδη προβολή στρατηγικών επιδιώξεων της Ρωσίας, στις δομικές αδυναμίες της Ε.Ε. και στη δογματική επιμονή των ΗΠΑ για επέκταση της επιρροής προς Ανατολάς κινδυνεύει να οδηγήσει σε μια περιορισμένη, όπως όλοι ελπίζουν, αντιπαράθεση στην Ουκρανία, και σε μια ψυχροπολεμική σύγκρουση με σοβαρές συνέπειες για την αρχιτεκτονική ασφάλεια αλλά και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Η ενσωμάτωση των πρώτων  6 Rafale στη δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας αποτέλεσε ένα πρώτο βήμα για την αναγκαία εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία  αναβάθμιση της αποτρεπτικής και επιθετικής ισχύος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Τα επόμενα βήματα η υποδοχή των υπόλοιπων Rafale και των νέων φρεγατών Belhara, ο εκσυγχρονισμός των F16 και ο προγραμματισμός απόκτησης  νέων κορβετών, θα αποκαταστήσουν σε ένα βαθμό την διαταραχθείσα ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο.

Στην διαμόρφωση μιας νέας Τάξης Πραγμάτων που θα αποκαθιστά τον ρόλο της Ρωσίας στο παγκόσμιο σύστημα και θα συντηρεί τις ζώνες ασφαλείας, έναν ιδιότυπο ζωτικό χώρο γύρω από την σημερινή Ρωσία, έχει στραφεί η προσπάθεια του Βλαντιμίρ Πούτιν ο οποίος τώρα εκμεταλλεύεται το κενό που αφήνουν τρεις διαδοχικοί Αμερικανοί πρόεδροι, τις προφανείς διχογνωμίες μεταξύ των Ατλαντικών Συμμάχων, με μεγάλο όπλο το φυσικό αέριο και την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Μόσχα.

Οι πολύπλευρες επαφές μεταξύ Τουρκίας και όλων των πλευρών στη Λιβύη πυκνώνουν. Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα άλλο όπλο, καθώς η εξωτερική πολιτική της χώρας μας δεν ασκείται μέσω «σκληρής ισχύος», παρά την ανάπτυξη της «ήπιας ισχύος», όπου υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες. Η Αθήνα οφείλει να επεξεργασθεί ένα πακέτο πολιτικών που θα διευκολύνουν την προβολή μιας θετικής εικόνας της Ελλάδας.

Επίσημο αίτημα αλλαγής της ονομασίας της αναμένεται να καταθέσει στη διεύθυνση Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ η Άγκυρα ζητώντας την αλλαγή της επίσημης διεθνούς ονομασίας της χώρας από «Turkey» σε «Turkiye». Η εκστρατεία δεν ξεκινάει τυχαία τώρα, καθώς μπαίνουμε στην τελική ευθεία για τις εκλογές του 2023 και τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, που θα επιχειρήσει ένα γενικό rebranding της Τουρκίας.

Κατά μέτωπο επίθεση στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες που έχουν αναγνωρίσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας προαναγγέλλει το Πατριαρχείο Μόσχας, δίνοντας έτσι συνέχεια σε μια κρίση η οποία τείνει να εξελιχθεί σε εκκλησιαστικό σχίσμα με έντονες γεωπολιτικές διαστάσεις.