Εκτεταμένες αναφορές γίνονται στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης από χθες για τον νικητή του διαγωνισμού αναστήλωσης της Αγίας Σοφίας. Πρόκειται για φίλο του προέδρου Ερντογάν και του κόμματός του, έναν εργολάβο ο οποίος, συνήθως, παίρνει τις εργολαβίες, όπως αναφέρουν τα ΜΜΕ της γείτονος. Αυτό όμως δεν είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το θέμα που κανείς μέχρι τώρα δεν αντιλαμβάνεται είναι πως την αναστήλωση αναθέτει η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων. Που σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεχάσουμε τις ειδικές πρόνοιες για μνημεία.

Σειρά καταστροφών, οι οποίες έχουν τεκμηριωθεί, προξένησε η κλοπή των Γλυπτών του Παρθενώνα από τον Έλγιν και η παραμονή τους στο Βρετανικό Μουσείο. Διότι μπορεί οι Βρετανοί να διατείνονται ότι έσωσαν τα γλυπτά μας, αλλά τέτοια σωτηρία μακάρι να μην την είχαν βρει ποτέ τα αριστουργήματα του Φειδία και των μαθητών του. Όπως έχουμε αναφέρει ξανά, ο Τζοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι πριόνιζε τις λίθους της ζωφόρου και τις μετόπες και χρησιμοποιούσε λοστούς προκειμένου να τις ξηλώσει από τον Παρθενώνα.

Το Βουστάσιο και το κτίριο προσωπικού στο πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου παίρνουν σειρά για την επισκευή και μετατροπή τους σε κτίρια που θα φιλοξενήσουν δράσεις, ζωντανεύοντας το κτήμα και συμβάλλοντας στην καλύτερη αξιοποίηση. Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού εξέτασε χθες τις μελέτες για την αναμόρφωση των δύο κτισμάτων, που έχουν χαρακτηριστεί μνημεία, όπως και όλα τα επιμέρους κτίσματα, από το 2003.

Έκαναν υπομονή μέχρι να τελειώσει η σύνοδος της UNESCO που ασχολείται με την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών που έχουν διαρπαγεί στις χώρες προέλευσής τους και τώρα ξεσαλώνουν. Η Βρετανική κυβέρνηση δια του Βρετανικού Μουσείου ενημερώνει τους πάντες ότι ο διάλογος για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα που έχει αρπάξει ο Έλγιν, δεν άρχισε και δεν πρόκειται να αρχίσει.

Δεν έχουν τέλος τα βάσανα της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Ακόμα μια καταστροφή αποτυπώθηκε σε φωτογραφία που διακινήθηκε σε μέσον κοινωνικής δικτύωσης και δείχνει δύο γυναίκες να έχουν τα χέρια τους τοίχους και να κρατούν σακούλες. «Πού είναι ο σεβασμός, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Αγία Σοφία που είναι όρθια εδώ και 1485 χρόνια;» σχολιάζουν οι χρήστες στα social media.

Βουτηγμένο στο ψέμα και την ανηθικότητα, το Βρετανικό Μουσείο προτάσσει τώρα ένα νέο επιχείρημα, που καμιά σχέση δεν έχει με την αλήθεια. Όπως δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα Guardian, ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, δρ. Τζόναθαν Γουίλιαμς «Μεγάλο μέρος της ζωφόρου αφαιρέθηκε στην πραγματικότητα από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα. Τα αντικείμενα αυτά δεν αποκόπηκαν όλα από το κτίριο, όπως έχει υποστηριχθεί».

Επί δυόμιση χρόνια προσπαθεί το υπουργείο Πολιτισμού να φρενάρει την καταστροφή στους «Δεσμώτες» της νεκρόπολης στο Φάληρο και μόλις τώρα τα κατάφερε. Η Διεύθυνση Αναστήλωσης κατασκευάζει το στέγαστρο για προσωρινή προστασία του ευρήματος, το οποίο υποτίθεται πως είναι επαρκές για ένα χρόνο, όμως δεν είναι. Η Διεύθυνση Συντήρησης βλέπει πως τα οστά μετατρέπονται σε σκόνη, αλλά δεν κάνει κάτι για να σταματήσει την καταστροφή.

Με χειροκροτήματα υποδέχτηκαν τα μέλη της 23ης συνόδου ειδικής επιτροπής της UNESCO την ανακοίνωση της Σικελίας για τη μόνιμη επιστροφή του θραύσματος από το Μουσείο του Παλέρμο στη Σικελία. Η παρουσία της ελληνικής αντιπροσωπείας υπήρξε ιδιαίτερα δυναμική και ήμασταν αποτελεσματικοί στο να ακυρώσουμε σχέδιο των Βρετανών και να πετύχουμε ακόμα μια σύσταση για συνέχιση των συζητήσεων ως προς τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Ανακαλείται η δωρεά για τον εκθεσιακό χώρο των «Δεσμωτών» στο Φάληρο, από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το Ίδρυμα επικαλείται «πέντε χρόνια συνεχών καθυστερήσεων και αδράνειας από πλευράς των αρμόδιων φορέων». Όπως σημειώνει, «αναγκάστηκε να προχωρήσει σε ανάκληση της δωρεάς του, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση εκπόνησης μελέτης, κατασκευής και προμήθειας εξοπλισμού του Εκθεσιακού Κτιρίου - Κέλυφος Πολυανδρίου.

Άκαμπτη στάση κρατά η βρετανική αντιπροσωπεία στην 23η σύνοδο διακυβερνητικής επιτροπής της UNESCO στο Παρίσι. Οχυρωμένη πίσω από τα επιχειρήματα πως ο Έλγιν απέκτησε νομίμως τα Παρθενώνεια Γλυπτά και πως η νομοθεσία απαγορεύει στο Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει κάποιο από τα εκθέματά του, καταδεικνύει πως η Μεγάλη Βρετανία δεν έχει αποστεί ούτε χιλιοστό από τις θέσεις της.

Καμπανάκι ή μάλλον καμπάνα κινδύνου κρούουν Τούρκοι ειδικοί για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Αγία Σοφία ύστερα από τη μετατροπή της σε τζαμί. Η ανεξέλεγκτη είσοδος τριάντα ή σαράντα χιλιάδων επισκεπτών καθημερινά, οι οποίοι μπαίνουν κυρίως για να προσευχηθούν, έχει ήδη συνέπειες στο 1500 ετών μνημείο. Συνέπειες εν δυνάμει ολέθριες, με πιθανό αποτέλεσμα τη βλάβη του μνημείου και την μη επιβίωσή του ύστερα από το 2050.

Μπορεί να είναι μια σημαντική στιγμή για την υπόθεση της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ή απλώς μια κίνηση εντυπωσιασμού χωρίς ουσία, από την πλευρά της Μεγάλης Βρετανίας. Θα δείξει σύντομα τι από τα δύο ισχύει για την πρόταση της βρετανικής πλευράς να υπάρξει συνάντηση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του βρετανού υπουργού Λόρδου Πάρκινσον με αυτό το θέμα.

Σε κακή κατάσταση βρίσκεται η οικία Παλαμά στην Πλάκα (οδός Περιάνδρου) καθώς ο χρόνος και ο σεισμός του 99 έχουν προξενήσει μεγάλα προβλήματα. Αυτά θέλει να επιλύσει το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού απαλλοτριώνοντάς την, ώστε να την επισκευάσει και να την προστατέψει. Ομως η ιδιοκτήτρια του ακινήτου, επιμένει να μην γίνει ολική απαλλοτρίωση, αλλά μόνο στο τμήμα εκείνο στο οποίο ζούσε ο ποιητής και όπου πέθανε.

Αποφασιστικό βήμα για τη λειτουργία του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά αποτελεί η παραχώρηση του κτιρίου ΣΙΛΟ και όμορων χώρων του στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Την παραχώρηση έκανε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς και η συνολική έκταση φτάνει τα 13.761 τετραγωνικά μέτρα.

Δεκαετίες στέκει το ένα μνημείο σε έναν χώρο στον οποίο πολύ αξιοποιήθηκε η παρουσία του, ώστε να μη γίνει καμιά επένδυση, στο Ελληνικό. Πλέον, η κατάσταση του αρχαίου ταφικού περιβόλου, δεν είναι καλή. Το άλλο εύρημα, διεθνούς σημασίας, οι «Δεσμώτες» στο αρχαίο νεκροταφείο του Φαλήρου, έπρεπε να έχουν μετακινηθεί από την πρώτη στιγμή, τον Μάρτιο του 2016. Είναι ακόμα στον χώρο όπου βρέθηκαν. Αυτή είναι η τύχη των μνημείων στην Ελλάδα; Πολλή συζήτηση και λίγα έργα;

Μια από τις καλύτερες μέρες των μουσείων είναι η σημερινή Διεθνής Ημέρα τους, που γιορτάζεται όπως κάθε χρόνο στις 18 Μαΐου (σήμερα). Τα μουσεία υποδέχονται το κοινό χωρίς εισιτήριο, και σε ένα συγκεκριμένο θέμα που αφορά στην ανάδειξή τους καθώς και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Αν το πρωί έχει γίνει στη μικρή πλατεία της γειτονιάς επιχείρηση - «σκούπα» με 220 αστυνομικούς, ο κάτοικος, που πάντα ελπίζει πως θα καλυτερεύσει η κατάσταση στην παρατημένη περιοχή του, γνωρίζει πως όλα θα κριθούν μετά τη λήξη του «αγώνα». Όταν θα φύγουν τα λεωφορεία, οι κλούβες των ΜΑΤ και τα περιπολικά, τι θα γίνει με τους περιθωριακούς που έχουν κάνει τον πεζόδρομο και κάποια άλλα, κοντινά κτίρια, στέκια τους; Θα επιστρέψουν;

H Eλένη Βιτάλη με τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τη Σοφία Παπάζογλου, θα εμφανιστούν τον Ιούλιο στη Μικρή Επίδαυρο συμπράττοντας με τους ΤΑΚΙΜ, το συγκρότημα που μόνο άριστες κριτικές εισπράττει. Οι θεατές θα περιμένουν με ανυπομονησία και τον Νίκο Κυπουργό, στα Κυπο-θεατρικά του. Πάντοτε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών- Επιδαύρου, φέτος θα παρουσιαστούν θεατρικές αποδόσεις σύγχρονων κειμένων, με τη ματιά σε κάποιο συγκεκριμένο έργο του αρχαίου δράματος. Θα είναι ένας πειραματισμός που αξίζει να δούμε.

Με την «Αλκηστη» του Ευριπίδη από το SCHAUSPIELHAUS BOCHUM σε παγκόσμια πρεμιέρα, ξεκινούν φέτος οι παραστάσεις στο αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Ακολουθεί η «Μήδεια», αλλά όχι αυτή που θα αναμέναμε. Πρόκειται για τη «Μήδεια» του Μποστ, μια ξεκαρδιστική παράφραση της τραγωδίας που τα μετατρέπει όλα σε κωμωδία με τον ευφάνταστο τρόπο του σπουδαίου δημιουργού.

Ο,τιδήποτε και να γίνει στην Ακρόπολη ξινίζει στους πάντες, εκτός αν είναι ακτιβισμός. Οι διαστρώσεις και οι διαδρομές για ΑΜΕΑ λοιδωρήθηκαν ως «τσιμέντωμα», το ασανσέρ το έβγαλαν άχρηστο πριν καν αρχίσει τη σωτήρια για εμποδιζόμενα άτομα λειτουργία του, η φωτογράφηση του οίκου Dior επικρίθηκε ως «ξεπούλημα» του μνημείου. Αν όμως πρόκειται για ακτιβισμό, ουδείς από τους συνήθεις «ξινούς» και «επαναστάτες» τολμά να ψελλίσει λέξη.

Μια ώρα πριν ανοίξει για το κοινό η Ακρόπολη των Αθηνών, στις επτά το πρωί, και ενώ στον χώρο υπήρχε μόνο προσωπικό ασφαλείας, περί τα σαράντα μέλη του ΚΚΕ άρχισαν να πηδάνε τα κάγκελα. Ο στόχος τους, που επιτεύχθηκε, ήταν να ανέβουν στην κορυφή του Ιερού Βράχου και να κρεμάσουν από τα νότια τείχη πανό που έγραφαν «Όχι στον πόλεμο, καμία συμμετοχή, όχι στις βάσεις του θανάτου».

Δεν έχουν τέλος οι καταστροφές στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, η οποία ελέω Ερντογάν υφίσταται τη μοίρα των μνημείων που παύουν να είναι μνημεία: απώλεια προστασίας τους. Αυτή τη φορά, ένα ιστορικό μαρμάρινο πιθάρι της οθωμανικής εποχής μετατράπηκε σε παπουτσοθήκη από τους πιστούς, οι οποίοι συρρέουν κατά δεκάδες χιλιάδες, προξενώντας όλα τα κακά που μπορούν να προκληθούν και από υπερ-επισκεψιμότητα.

Ως φορολογούμενος πολίτης πληρώνω απειράριθμα ωφελήματα αλλά και πάμπολλες αστοχίες. Πληρώνω, στο μερίδιο που μου αναλογεί, την Παιδεία, την Υγεία, στους μισθούς στο δημόσιο και την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, πληρώνω, όμως, και ό,τι καταστρέφουν τα καλόπαιδα που πότε καίνε λεωφορεία και μηχανήματα επικύρωσης εισιτηρίων και πότε κάνουν άλλα, για το κέφι τους, και για τη (θολή και τρικυμιώδη) ιδεολογία τους.

Δεν φτάνει που άνοιξε μπαρ δίπλα ακριβώς στον αρχαιολογικό χώρο της Σίδης, οι ιδιοκτήτες του κατασκεύασαν και ειδική είσοδο από την πύλη του ναού της Αθηνάς, με πλαίσια και κόκκινο χαλί μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, ώστε οι πελάτες τους να μπαίνουν με χλιδή. Παράνομο όλο αυτό βέβαια, και θα γίνουν μηνύσεις, όμως ενδεικτικό της ασέβειας προς τα μνημεία του αρχαίου παρελθόντος στη γειτονική Τουρκία.