Το 2020 ήταν μια χρονιά σοβαρής αποκλιμάκωσης του κόστους δανεισμού της ελληνικής οικονομίας, συνεχίζοντας την πτωτική τάση μετά τις αρνητικές εξελίξεις του 2015.
Ο κύριος λόγος αυτής της δυναμικής είναι ο ξεκάθαρος ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και η συνακόλουθη πολιτική σταθερότητα (η οποία ξεκίνησε από το 2016). Το 2020 ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός παρείχε τα εχέγγυα ώστε όχι μόνο να μην αυξηθεί η πιθανότητα πτώχευσης της χώρας (παρά την προβλεπόμενη αύξηση των ελλειμμάτων), αλλά και να επιτραπεί η άσκηση ουσιαστικής δημοσιονομικής πολιτικής για να αμβλυνθεί τόσο η οικονομική όσο και η γεωπολιτική κρίση.
Η πρόωρη αποπληρωμή μέρους του χρέους προς το ΔΝΤ έγινε για δύο λόγους. Πρώτον, τα πολύ χαμηλά τρέχοντα επιτόκια δανεισμού επιτρέπουν την αναχρηματοδότηση του χρέους με χαμηλότερο επιτόκιο, εξασφαλίζοντας μάλιστα μείωση του συναλλαγματικού κινδύνου ο οποίος σε καιρό πανδημίας είναι ισχυρός. Δεύτερον, η κίνηση αυτή στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές ότι η αστάθεια στις επιλογές της οικονομικής πολιτικής αποτελεί παρελθόν. Ακόμα και αν υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση στις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η ελληνική οικονομία, εντούτοις οι οικονομικές επιλογές συμβαδίζουν με την επιστημονική λογική.
Μάλιστα, η ελληνική οικονομία βαδίζει στο 2021 με τρία επιπλέον όπλα για περαιτέρω αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού της. Το κύριο είναι ότι ακόμα και στα τωρινά επίπεδα τα ελληνικά χρεόγραφα είναι περιζήτητα διότι έχουν απόδοση (ενώ τα χρεόγραφα άλλων κρατών ακόμη μικρότερη). Αυτή η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας για ελληνικά ομόλογα συμπιέζει της τιμή τους (το επιτόκιό τους). Επιπλέον, τα ποσά που θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία το 2021, στέλνουν το μήνυμα ότι και οι τωρινές αποδόσεις είναι εξαιρετικές για τις αγορές (όταν ο κίνδυνος πτώχευσης είναι πρακτικά μηδενικός). Τέλος, η λογική της κυβέρνησης να εφαρμόσει ένα ευρύ πρόγραμμα κοινωνικών (και όχι μόνο οικονομικών) μεταρρυθμίσεων (βλ. σχέδιο Πισσαρίδη) θα οδηγήσει (εφόσον υλοποιηθεί γρήγορα) σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης επί σειρά ετών.
Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση των αποτελεσματικών και γρήγορων εμβολιασμών. Καλό 2021, με υγεία, ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.
*Ο κ. Μάνθος Ντελής είναι καθηγητής Χρηματοικονομικής στο Montpellier Business School.
