Αυτή τη στιγμή ολόκληρος σχεδόν ο πλανήτης έχει μετατραπεί σε ένα εργαστηριακό πείραμα. Όλες οι κυβερνήσεις προσπαθούν, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές, πολιτισμικές, και οικονομικές ιδιαιτερότητες των χωρών τους, να βρουν το καλύτερο δυνατό μείγμα πολιτικής για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Για την ιατροφαρμακευτική πλευρά του θέματος είναι πολύ νωρίς για να εξάγουμε συμπεράσματα. Αυτά θα έρθουν όταν με το καλό ξεπεραστεί η πανδημία και ο κορονοϊός θα αποτελεί μία άσχημη ανάμνηση. Όμως, δεν ισχύει για όλες τις πολιτικές προεκτάσεις αυτό.
Σε αρκετές χώρες τα κράτη έχουν αναλάβει επείγουσες εξουσίες που αν ήμασταν υπό κανονικές συνθήκες θα μας έκαναν να μιλάμε για κατάλυση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Απαγόρευση εξόδων, ταξιδιών, εργασίας, είναι λίγα από τα μέτρα που μέχρι και στη χώρα μας έχουν ληφθεί. Είναι σαφές ότι οποιοσδήποτε περιορισμός στην ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, προϊόντων, και υπηρεσιών θα πρέπει να αποσυρθεί πολύ γρήγορα πριν τα νέα συμφέροντα που σχηματίζονται αυτή τη στιγμή προλάβουν να απαιτήσουν αποτελεσματικά τη διατήρησή τους. Μιλώ κυρίως για το ελεύθερο εμπόριο που συνήθως πλήττεται από τις πανδημίες και κάνει χρόνια να επανέλθει στην ελεύθερη, φυσική και παραγωγική του διάσταση, όπως για παράδειγμα συνέβη με τη νόσο των “τρελών αγελάδων” στην Αγγλία. Εκεί, την ώρα της κρίσης μπήκαν εύλογοι φραγμοί στις εισαγωγές αγελαδινών προϊόντων από τη νοσούσα χώρα, όμως οι φραγμοί αυτοί διατηρήθηκαν για αρκετά χρόνια μετά τη λήξη της κρίσης. Σε ότι αφορά τις πολιτικές ελευθερίες, πρέπει επίσης να είμαστε όλοι σε εγρήγορση και να απαιτήσουμε ότι τα δρακόντεια μέτρα που αυτή τη στιγμή έχουν ληφθεί πως θα αρθούν αμέσως μετά το πέρας της συγκεκριμένης κρίσης.
Όμως, τα μέτρα που έχουν πάρει οι κυβερνήσεις δεν είναι μόνο αρνητικά, με την έννοια ότι στερούν ελευθερίες. Σε πολλές χώρες του κόσμου η ανταπόκριση των κυβερνήσεων στην πανδημία τις οδήγησε σε κινήσεις που σίγουρα οι φιλελεύθεροι εκτιμούν. Η ανάγκη για τηλε-εργασία και εκπαίδευση κατ’οίκον ανέδειξε το δίκαιο αίτημα των φιλελευθέρων για μεγαλύτερη εργασιακή και εκπαιδευτική ελευθερία.
Ένας άλλος τομέας που η ανάγκη ώθησε αρκετές κυβερνήσεις να στραφούν προς φιλελεύθερες λύσεις είναι ο τομέας της ιατροφαρμακευτικής έρευνας και παραγωγής. Το καλύτερο παράδειγμα μας έρχεται από τις ΗΠΑ, που χάρη στο κρατικό μονοπώλιο για τα τεστ του κορονοϊού, ξέμειναν πολύ γρήγορα από αποθέματα χάρη σε μοιραία λάθη που προκλήθηκαν από το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών (CDC). Η αφέλεια του κρατικιστικού συγκεντρωτισμού μπορεί να οδήγησε σε αυτή την ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση όμως η κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα επιτρέποντας στις φαρμακευτικές εταιρίες να προβούν στην άμεση παραγωγή των αντίστοιχων τεστ με ελάχιστη επίβλεψη. Από αυτή τη στήλη άλλωστε ήδη εξετάσαμε το ρόλο της μείωσης του ρυθμιστικού βάρους προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις στην επιτυχημένη μέχρι στιγμής διαχείριση της πανδημίας από τη Νότια Κορέα.
Όπως πολύ έξυπνα παρατήρησε και ένας αμερικανός καθηγητής, σε καιρούς πανδημίας γινόμαστε όλοι σοσιαλιστές για το κράτος πρόνοιας και φιλελεύθεροι σε ότι αφορά το ρυθμιστικό περιβάλλον της οικονομίας. Το θέμα για εμάς είναι μετά την πανδημία να κρατήσουμε τα φιλελεύθερα και να απαλλαγούμε από τα κρατικιστικά μέτρα.
