Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Έγραψα δύο σημειώματα τις τελευταίες ημέρες, σχετικά με τους Πυλώνες Ανάπτυξης της Ελλάδας, τους τομείς δηλαδή στους οποίους είμαστε υποχρεωμένοι (την εννοώ τη λέξη) να γίνουμε παγκόσμια υπερδύναμη (και αυτήν την εννοώ), και τη «φελαχοποίηση» της χώρας (αυτή εννοείται από μόνη της…) που προχωρά με ταχείς ρυθμούς, και που θα ενταθεί και θα ολοκληρωθεί κατά 100%, δίχως αστερίσκους και επιπλέον περιόδους χάριτος, εφόσον και η επόμενη κυβέρνηση δεν αποτολμήσει να τους θεμελιώσει γερά και μόνιμα.
Σήμερα, θα κλείσω αυτή την άτυπη «τριλογία» με κάτι απολύτως σχετικό με το Μεγάλο Όραμα αυτών των πυλώνων ανάπτυξης, που είναι (εννοώ: θα γίνει, δεν μπορεί παρά να γίνει) η νέα Μεγάλη Ιδέα του Ελληνισμού — καθώς οι Μεγάλες Ιδέες οφείλουν να αφορούν τη γη, τον χρυσό, την ισχύ και το γόητρο: δηλαδή την οικονομία και μόνο (και όχι το πώς θα πάρουμε την Πόλη, πώς θα διεκδικήσουμε τα κατοχικά δάνεια ή πώς θα ρευστοποιήσουμε τις μετοχές της Τραπέζης της Ανατολής…).
Και αυτό το απολύτως σχετικό με το Μεγάλο Όραμα είναι τα ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. Τα καθημερινά και σχετικώς άμεσα εφαρμόσιμα ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ — εφαρμόσιμα, βεβαίως, εφόσον υπάρχει η βούληση να εφαρμοστούν, και εφόσον υπάρχουν, βρεθούν ή επιλεγούν οι άνθρωποι εκείνοι που θα στηλώσουν τα πόδια και απλώς θα εργαστούν για να τα κάνουν πράξη. (Αυτό είναι και ένας πρόχειρος ορισμός του «πολιτικού» άλλωστε. Εκλέγουμε πολιτικούς για να γίνεται η δουλειά, όχι γιατί είναι σπουδαίοι ρήτορες, καλά σπουδαγμένοι ή με όραμα προφήτη τής πολύ Παλαιάς Διαθήκης. Αλλά για να γίνεται η δουλειά. Η δουλίτσα. Αλλιώς βάζαμε και έναν βασιλιά στη θέση ολωνών τους και ξεμπερδεύαμε).
Πολλά από αυτά τα ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, αλλά όχι τα περισσότερα, αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Άλλα, το κεντρικό κράτος. Και τα μεν και τα δε όμως έχουν να κάνουν με, φαινομενικά, σχεδόν ασήμαντες αλλαγές στη ζωή μας, αλλαγές μάλιστα που συχνά δεν αφορούν όλο τον κόσμο, αλλά τέτοιου ειδικού βάρους που μπορούν έως και να τη μεταμορφώσουν. Όχι να μεταμορφώσουν τη χώρα ως ενιαίο σύνολο, ως έναν μεγάλο πολυ-οργανισμό. Αυτά αφορούν το Μεγάλο Όραμα που λέγαμε προηγουμένως. Αλλά να μεταμορφώσουν την καθημερινότητα κάποιων (πολλών) ανθρώπων, και, πολλές μαζί, του καθενός από εμάς ξεχωριστά. Πράγμα που είναι, όπως ξέρουμε όλοι σε αυτή την πλατφόρμα, το πιο σημαντικό από καθετί.
Αυτά τα ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ —και καθώς δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως ο Θεός υπήρξε αφοπλιστικά γενναιόδωρος με τον μέσο όρο πολιτικής ευφυΐας των στυλοβατών του έθνους— λείπουν από τους πολίτες τόσο πολύ, που κάθε αλλαγή προς το καλύτερο, ιδίως δε κάθε άμεση, κάθε κατακλυσμιαία αλλαγή, θα εκτιμηθεί ιδιαιτέρως και θα συνυπολογιστεί αύριο, στις κάλπες, ισόποσα ή και με το παραπάνω. Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν φωτίζεται το πρόσωπό του όταν βλέπει να συμβαίνουν αλλαγές στα ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ γύρω του.
Δεν θα φέρω παραδείγματα. Ο καθένας μας ξέρει ή μπορεί εύκολα να σκεφτεί μερικές δεκάδες. Προσωπικά, «διασκεδάζω» με τις αναρτήσεις φίλης μηχανικού που περιγράφει σχεδόν καθημερινά τις απίθανες περιπέτειές της στα άδυτα της καθημερινής γραφειοκρατίας για να κάνει τη δουλειά της. Πράγματα, ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, που μπορούν να λυθούν με μία απόφαση, και με κάποιον που θα φροντίσει να την επιβάλει και να την κάνει πράξη. (Ξέρω πως το «να την επιβάλει» δεν ακούγεται πολύ όμορφο, αλλά τι να κάνουμε τώρα).
Παρά ταύτα: χωρίς να χαθεί το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, εκείνο που όλοι οι πολίτες περιμένουν είναι αλλαγές (και) σε χειροπιαστά, καθημερινά πράγματα. Και εκεί παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο (και) οι δήμαρχοι. Και από εκεί πρέπει να κρίνονται. Η καθαριότητα, η στάθμευση και το κυκλοφοριακό, ο αστικός σχεδιασμός και η υλοποίησή του, η συντήρηση δρόμων και υποδομών, η ανάπτυξη και συντήρηση πρασίνου, η γενικότερη ανάπτυξη και τα έργα, είναι μεγάλα πράγματα, και σπουδαία. (Όταν γίνονται). Όπως σπουδαίο είναι και το όραμα που έχει κανείς για την πόλη του. Να την κάνει, π.χ., «αποπυρηνικοποιημένη», όπως ήταν της μόδας μία παλιά, κωμική εποχή, ή να την αδελφοποιήσει με τα Κατεχόμενα και τη Ραμάλα, ή να ξυπνήσει την ιστορική της μνήμη κλπ.
Όλα αυτά είναι σπουδαία, και ακριβά. Αλλά καμιά φορά βλέπεις πως τη μοναδική ημέρα που βγαίνουν όλοι οι κάτοικοι της πόλης βόλτα σε ένα κεντρικό της σημείο (βλέπε, φέρ' ειπείν, Θεσσαλονίκη, Νέα Παραλία, απόγευμα Σαββάτου), τυχαίνει να είναι πάντα ξέχειλοι οι κάδοι απορριμμάτων, όπου και να κοιτάξεις. Ξέχειλοι σε βαθμό απεχθή, αηδιαστικό. Γιατί είναι δύσκολο, γραφειοκρατικά χρονοβόρο και συνδικαλιστικά ατελέσφορο να εξασφαλίσεις την παρουσία ενός εργαζόμενου μετά το ωράριό του, με μοναδική υπερωριακά αμειβόμενη απασχόληση να κρατά καθαρό, λαμπίκο, πολιτισμένο, το κομμάτι εκείνο της πόλης σου που υποτίθεται ότι πουλάς.
Δεν θα πούμε άλλα. Τελειώνοντας, απλώς, να θυμίσω —μιας και το 'φερε η κουβέντα— τις οργίλες φωνές κατά του δημάρχου εκείνου που είχε βάλει στόχο να κοσμήσει με «καγκελάκια» και σιντριβάνια την Αθήνα. Δεν τα ήθελε κανείς! Όλο το τένις είχε εξεγερθεί. Όποιος δεν τα έχει ζήσει από κοντά, δεν μπορεί να καταλάβει τι λέω.
Μολονότι βέβαια η ίδια η πόλη τα αποζητούσε. Ήταν το μόνο που ήθελε, βασικά. Λίγη από εικόνα άστεως. Λίγη ευταξία, λίγη ομορφιά. Τέτοια ΜΙΚΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ.
