Του Αλέξανδρου Σκούρα
Η στήλη και όσοι παρακολουθούν την φιλελεύθερη αρθρογραφία, σίγουρα δεν εξεπλάγησαν στο άκουσμα της έρευνας του ΟΟΣΑ, σύμφωνα με την οποία η μεσαία τάξη στην Ελλάδα έχει καταποντιστεί οικονομικά από τη βάναυση φορολογία. Επίσης, μικρή έκπληξη προκαλεί η είδηση, από την ίδια έρευνα, που θέλει τη μερίδα του λέοντος του κράτους πρόνοιας να μην πηγαίνει στους έχοντες πραγματικά ανάγκη αλλά στους πλούσιους και τους μεσαίους. Αν συνδυάσουμε τις δύο παραπάνω πληροφορίες, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό κράτος πρόνοιας ταιριάζει με το διάσημο ρητό του οικονομολόγου Thomas Sowell, “πρώτα, παίρνεις τα λεφτά του κοσμάκη σιωπηλά και μετά τους επιστρέφεις κάποια από αυτά επιδεικτικά”.
Η χώρα μας ουδέποτε ανέπτυξε θεσμούς που να προάγουν την εμπιστοσύνη και την ακεραιότητα. Χωρίς τέτοιους θεσμούς, το κράτος πρόνοιας μεταμορφώνεται από εργαλείο καταπολέμησης της φτώχειας σε εργαλείο προσέλκυσης ψήφων. Σαν να μην φτάνει αυτό, επειδή το κράτος μας ήταν πάντοτε δυσλειτουργικό, αντί να αναπτυχθεί ένα μεγάλο και ισχυρό κράτος πρόνοιας οι πολιτικοί μας επέλεξαν έναν πιο απλό τρόπο για να εξαγοράσουν ψήφους. Στράφηκαν προς την δημοσιοϋπαλληλία, το πελατειακό κράτος και τις συντάξεις. Ένα μεγάλο μέρος αυτών που βιώνει η χώρα μας σήμερα σχετίζεται άμεσα με το πολιτικό κόστος της μεταρρύθμισης στους τομείς αυτούς.
Ο παραπάνω λόγος ισχύει διαχρονικά, όμως στα χρόνια των μνημονίων η κατάσταση της μεσαίας τάξης χειροτέρευσε αισθητά. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι από το 2010 μέχρι και σήμερα η μεσαία τάξη - που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά κάθε υγιούς οικονομίας - χάνει το 6% του ετήσιου εισοδήματός της ενώ ταυτόχρονα πληρώνει τα ? των άμεσων φόρων. Τι συνέβη λοιπόν στα τελευταία 9 χρόνια ώστε η συντριβή της μεσαίας τάξης να γίνει ολοκληρωτική; Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο αγαπητός Τάκης Μίχας σε χθεσινό του άρθρο, ο παγκοσμίου φήμης οικονομολόγος του Harvard Αλμπέρτο Αλεσίνα ισχυρίζεται στο τελευταίο του βιβλίο ότι η λιτότητα πετυχαίνει μόνο όταν εφαρμόζεται με περικοπές δαπανών και αποτυγχάνει όταν επιδιώκεται με φοροεπιδρομές.
Η συνταγή που ο έγκριτος οικονομολόγος προτείνει σε χώρες που πρέπει να εφαρμόσουν μία δύσκολη δημοσιονομική προσαρμογή είναι ακριβώς η αντίθετη από αυτή που ακολούθησαν οι ελληνικές κυβερνήσεις και η τρόικα από το 2010 μέχρι σήμερα. Φυσικά, δεν ήταν όλες οι κυβερνήσεις ίδιες και δεν έχουν όλες το ίδιο μερίδιο ευθύνης. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε για ακόμη μια φορά χθες ο βουλευτής Κορινθίας κ. Χρίστος Δήμας στη διημερίδα του ΚΕΦίΜ με τίτλο “Ελλάδα 2021: Ατζέντα για την Ελευθερία και την Ευημερία”, το μείγμα πολιτικής του 1ου μνημονίου βασίστηκε κατά 55% σε αυξήσεις φόρων και 45% σε περικοπές δαπανών. Το 2ο μνημόνιο αντέστρεψε την αναλογία σε 72% περικοπές δαπανών και 28% αυξήσεις φόρων γεγονός που αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, βελτίωσε αισθητά το μείγμα πολιτικής σε σχέση με το 1ο μνημόνιο αλλά ενδεχομένως η ζημιά να είχε ήδη γίνει.Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επέστρεψε στις καταστροφικές για την οικονομία μας αυξήσεις φόρων με την υπογραφή του 3ου μνημονίου. Το μείγμα πολιτικής του κ. Τσίπρα βασίστηκε κατά 82% σε αυξήσεις φόρων και μόλις 18% σε περικοπές δαπανών.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Για να μειωθεί η φορολογία πρέπει να κοπούν δαπάνες του κράτους. Οποιοσδήποτε ισχυρίζεται κάτι διαφορετικό είναι πολιτικός τσαρλατάνος. Αν όντως ισχύει ότι 8 στους 10 Έλληνες θεωρούν την υπερφορολόγηση ως το κυρίαρχο πρόβλημα, η δουλειά όλων των πολιτικών, των think tanks, και των οικονομολόγων είναι να καταστήσουν σαφές στους συμπολίτες μας το πραγματικό πολιτικό δίλημμα της εποχής μας: Θέλουμε μικρότερο κράτος, δουλειές και ανάπτυξη ή θέλουμε κι άλλους φόρους, συνεχιζόμενη ύφεση και φτώχεια;