Της Μαρίας Χούκλη
Την ώρα που αυτομαστιγωνόμαστε για την προσφυγική κρίση, στη Γερμανία παίζεται το δράμα «Για όλα φταίει η Angela». Ποτέ δεν ήταν πιο μόνη η φιλελεύθερη ηγεμόνας της Ευρώπης, όπως γράφει στο Politico, ο Thorsten Benner. Η καγκελάριος –εντός συνόρων– αμφισβητείται από εχθρούς και φίλους για την πολιτική των ανοιχτών θυρών έναντι των μεταναστών.
Οι επικριτές της έχουν αρχίσει να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, θυμίζοντας χορωδία που η μια φωνή μετά την άλλη, έτσι όπως προστίθενται, δημιουργούν πλέον σοβαρό πρόβλημα για την ηγέτιδα του Βερολίνου. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι το καλωσόρισμα των προσφύγων ήταν ένα είδος λύτρωσης για τις αμαρτίες της ναζιστικής Γερμανίας.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Viktor Orban, το διάβασε ως ένδειξη «ηθικού ιμπεριαλισμού» από πλευράς της Merkel. Άλλοι, μεταξύ αυτών και ο αρθρογράφος του Politico, πιστεύουν ότι τα κίνητρα της καγκελαρίου ήταν λιγότερο συναισθηματικά και περισσότερο ρεαλιστικά. Και θα φανεί λίαν συντόμως, όπως προβλέπει.
Η Angela Merkel διείδε από πολύ νωρίς ότι η προσφυγική κρίση είναι πιο επικίνδυνη για την Ευρωζώνη απ' ό,τι η κρίση χρέους. Ήξερε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν απροετοίμαστη για τέτοιας κλίμακας είσοδο μεταναστών. Ούτε είχε την ψευδαίσθηση ότι οι Γερμανοί πολίτες θα αποδέχονταν ασμένως ό,τι αρνούνται οι γείτονές τους.
Στην απόφασή της βάρυναν το γεγονός ότι η γερμανική οικονομία έχει τις αντοχές να αντιμετωπίσει το προσφυγικό κύμα, τα μέσα ενημέρωσης θα υποστήριζαν την επιλογή της και δεν υπήρχε ισχυρό εθνικιστικό ακραία δεξιό κίνημα που θα δυσκόλευε τα πράγματα. Θέλησε, δηλαδή, να λειτουργήσει η Γερμανία σαν «προστάτης έσχατης ανάγκης» ώστε να αποφευχθεί μια ανθρωπιστική καταστροφή στην καρδιά της Ευρώπης, να αγοραστεί χρόνος και να βρεθεί λύση με την εμπλοκή όλων των χωρών - μελών.
Η αλληλεγγύη που περίμενε δεν ήλθε, γιατί πολλά κράτη σκέφθηκαν ότι ήλθε η ώρα να επιστρέψει η Γερμανία μέρος από όσα κέρδισε από την ευρωπαϊκή ενοποίηση αλλά και να «πληρώσει» την εκ μέρους της έλλειψη αλληλεγγύης προς τους εταίρους της σε άλλα πολιτικά ζητήματα.
Ο κλοιός –ιδίως μετά την Κολωνία– στενεύει για την Καγκελάριο. Η ρητορική υπέρ των προσφύγων έχει αλλάξει και στους κόλπους των σοσιαλδημοκρατών συγκυβερνώντων. Το κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία αποκτά ρίζες στη γερμανική κοινωνία. Πλησιάζει το 10% και στις περιφερειακές εκλογές του Μαρτίου είναι πολύ πιθανό να εισέλθουν σε τρία τοπικά κοινοβούλια. Αριστεροί και Συντηρητικοί αλληλοσυγχαίρονται για τις προσγειωμένες επισημάνσεις τους προς τους ξένους που θέλουν να γίνουν κομμάτι του γερμανικού παραδείσου.
Αν κάτι χαρακτηρίζει τη Merkel, είναι ο ρεαλισμός και η ευελιξία να αλλάζει ρότα όταν διαπιστώνει ότι το κόστος των επιλογών της είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Όσο κι αν ξορκίζει την αναστολή της Σένγκεν, ενδέχεται πολύ σύντομα να ανακοινώσει κλείσιμο των συνόρων της Βαυαρίας και ενεργοποίηση του κανονισμού του Δουβλίνου. Όσοι πρόσφυγες πέρασαν, πέρασαν.
Από οποιαδήποτε άλλη χώρα –το κάνει ήδη η Δανία– μια τέτοια τακτική δεν δημιουργεί παρά μικρές δονήσεις. Από τη Γερμανία όμως θα αποτελούσε ιστορική σημασίας αλλαγή πολιτικής. Υπάρχει προηγούμενο. Η απόφαση του Nixon τον Αύγουστο του 1971 να αποδεσμεύσει το δολάριο από τον κανόνα του χρυσού. Η κίνηση του ονομάστηκε Nixon''s shock εξαιτίας όσων ακολούθησαν. Πλησιάζει η ώρα για το Merkel''s shock. Αν συμβεί ό,τι προβλέπει το Politico, το ντόμινο των επιπτώσεων θα μας επηρεάσει καθοριστικά. Ο Μάρτιος τελικά μπορεί να αποδειχθεί για την Ελλάδα ο σκληρός μήνας.
