Εδώ και λίγες μέρες ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη εφαρμόζει την κοινωνική αποστασιοποίηση (social distancing), κλεισμένο στα σπίτια του και περιμένει οδηγίες από τους επίσημους επιστημονικούς και πολιτικούς φορείς για το πως θα συνεχίσει τη ζωή του στην εποχή του κορονοϊού. Μέσα σε αυτό το κλίμα, με τα θανατηφόρα θύματα της επιδημίας να έχουν αρχίσει να μετριούνται σε χιλιάδες και ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα σε συναγερμό, είναι απορίας άξιο το πως ορισμένοι άνθρωποι έχουν ως πρώτη έγνοια τους το να σκοράρουν ιδεολογικούς πόντους.
Φυσικά, αναφέρομαι στην εγχώρια αριστερά που εδώ και λίγες μέρες βγαίνει στα κανάλια και διατυμπανίζει το πόσο καλύτερα θα ήταν τα πράγματα στη χώρα μας αν το κράτος είχε περισσότερους πόρους για τη δημόσια υγεία και περιγράφει το πως η πανδημία θα φέρει το τέλος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο συγκεκριμένο χώρο. Θα αφήσω στην άκρη το ρητό που λέει ότι η απάντηση του κρατιστή είναι ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα αν το εκάστοτε κρατικό πρόγραμμα είχε περισσότερα χρήματα στη διάθεσή του. Οποιοσδήποτε άνθρωπος έχει έστω και μία ελάχιστη αίσθηση ταπεινότητας, αποφεύγει τέτοιου είδους μεγαλοστομίες εν μέσω μιας οποιασδήποτε κρίσης. Ένας προφανής λόγος για την ανάγκη αυτής της ταπεινότητας είναι ότι δεν πρέπει να εργαλειοποιούνται τα θύματα μίας κατάστασης προκειμένου κάποιοι “φωστήρες” να επιβεβαιώσουν τις προκαταλήψεις τους. Ο δεύτερος και καταλυτικότερος λόγος είναι ότι εν μέσω κρίσης, κανείς δεν μπορεί να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για τους καλύτερους και ενδεδειγμένους τρόπους αντιμετώπισής της.
Μας λένε λοιπόν οι αριστεροί ότι σίγουρα η λύση σε τέτοιου είδους πανδημίες είναι το περισσότερο κράτος. Ξεχνούν όμως ότι αυτή τη στιγμή η πανδημία του κορονοϊού έχει χτυπήσει χώρες που έχουν περισσότερο, καλύτερο και πιο καλοχρηματοδοτημένο κρατικό σύστημα υγείας από εμάς και πάλι αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ξεχνούν οι ίδιοι ότι θάνατοι υπάρχουν και σε καλοχρηματοδοτημένα συστήματα υγείας και μάλιστα πολλοί. Τι είδους λαϊκισμός θα ήταν αυτός που θα οδηγούσε κάποιον να κατηγορήσει σήμερα το κρατικό μοντέλο δημόσιας υγείας στην Ιταλία ενώ οι γείτονές μας ακόμα μετράνε τους νεκρούς τους κατά εκατοντάδες καθημερινά; Θα σας απαντήσω ευθέως: θα ήταν ο χείριστος λαϊκισμός. Όμως, την ελληνική αριστερά δεν την σκιάζουν τέτοιοι ηθικοί ενδοιασμοί. Έχουν άλλωστε παράδοση στην εργαλειοποίηση οποιασδήποτε κρίσης προκειμένου να πετύχουν πολιτικό όφελος. Ντροπή τους.
Άλλωστε, ακόμα και τα πρώτα δείγματα παγκοσμίως να έδειχναν προς εκείνη την κατεύθυνση (που δεν ισχύει), είμαστε ακόμα στην αρχή της πανδημίας χωρίς καμία εξασφάλιση ότι αυτά που θεωρούμε δεδομένα σήμερα θα ισχύσουν και αύριο. Για παράδειγμα, ένα πολύ πιθανό σενάριο είναι ότι τα όποια φάρμακα και εμβόλια προκύψουν θα έρθουν από τον ιδιωτικό τομέα. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, όπως έχει συμβεί σχεδόν σε κάθε προηγούμενη κρίση πανδημίας, θα επέφερε ισοπεδωτικό πλήγμα στο επιχείρημα του κρατισμού. Το ίδιο θα συμβεί και αν τα μικτά συστήματα υγείας φανεί σε λίγους μήνες ότι ανταπεξήλθαν αποδοτικότερα από τα αμιγώς κρατικά (επίσης πολύ πιθανό). Γενικώς, τα σενάρια που μπορεί να προκύψουν μέσα στους επόμενους μήνες είναι απρόβλεπτα και αποτέλεσμα τόσων πολλών παραγόντων που είναι πρακτικά αδύνατον να δικαιώσουν πλήρως μία συγκεκριμένη πολιτική αντιμετώπισης των πανδημιών.
Οι φιλελεύθεροι, οχυρωμένοι από την έμφυτη ιδεολογική ταπεινότητα που τους χαρακτηρίζει, οφείλουν να περιμένουν την αποτίμηση του τι έγινε πριν βγάλουν πορίσματα για το πως πρέπει, σε επίπεδο πολιτικής, να θωρακιστεί μία πολιτεία απέναντι σε τέτοιες πανδημίες. Αυτές οι απαντήσεις, που αφορούν θέματα ζωής και θανάτου, δεν δίνονται από πολιτικούς λαϊκιστές στα παράθυρα των δελτίων ειδήσεων αλλά μετά από σοβαρή μελέτη των διαθέσιμων στοιχείων και τη σύγκριση των διαφορετικών προσεγγίσεων που θα μας προσφέρει αυτό το παγκόσμιο πείραμα. Οτιδήποτε άλλο είναι ηθικά μεμπτό και πολιτικά φτηνό.
