Yrsa Sigudardottir «Η λύτρωση», μετάφραση: Αλέξανδρος Καλοφωλιάς, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 440
«Κάποτε είχε διαβάσει πως οι σκιές των παλιών αμαρτιών είναι αιώνιες, και πως κανείς δεν μπορεί να τους κρυφτεί. Θα έπρεπε να το είχε σκεφτεί καλύτερα όταν ήταν καιρός”, όλα τα επακόλουθα ξεσπούν όταν “πού πια καιρός”».
Απόσπασμα από βιβλίο της το οποίο, όμως, και ταιριάζει γάντι σε όλες τις ιστορίες της συγγραφέως της, είτε αφορούν θρύλους της πατρίδας της ή το προσωπικό σχετικά πρόσφατο παρελθόν των νέων που αποτελούν συνήθως τους ήρωές της.
Συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο, ατμόσφαιρα, χιούμορ, σύγχρονα προβλήματα και μύθους και θρύλους της πατρίδας της, η συγγραφέας ‘Ιρσα Σιγκουρδαντότιρ από την Ισλανδία, θεωρείται ήδη από πολλούς ως η διάδοχος της Άγκαθα Κρίστι.
Το πρώτο βιβλίο που κυκλοφόρησε στη γλώσσα μας (από εκδόσεις «Διήγηση» τα τρία πρώτα) ήταν «Ο Κύκλος του Κακού». Εκεί πρωτογνωρίζαμε την δαιμόνια δικηγόρο Ζόρα, διαζευγμένη με δύο παιδιά εκ των οποίων ο ένας στην εφηβεία και υποψήφιος… πατέρας! Η δολοφονία ενός γερμανού φοιτητή στο πανεπιστήμιο του Ρέικιαβικ θα την οδηγήσει στα βάθη της μεσαιωνικής ιστορίας, στα σκοτεινά χρόνια της Ιεράς Εξέτασης, σε μαγικούς ρούνους και σε πανάρχαιες τελετές. Φοιτητές στα ίχνη χαμένων χειρογράφων και επικίνδυνων τελετών, οδηγούν στα βάθη ενός πολιτισμού και μιας γλώσσας (ρουνική γλώσσα και μαγεία) που ακόμα ασκεί γοητεία. Με την Ζόρα και την μεσαιωνική ιστορία του Ρέικιαβικ θα ασχοληθεί και στα δυο επόμενα: «Οι χαμένες ψυχές» Διήγηση, 2009, «Η έκρηξη», Διήγηση, 2010.
Τα τρία επόμενα «Η εκδίκηση» 2017, «DNA» 2018 και «Το μήνυμα» 2018, που κυκλοφόρησαν από το Μεταίχμιο, όπως και το καινούργιο της «Λύτρωση», θα φέρουν στο προσκήνιο τον ντετέκτιβ Χούλνταρ και την ψυχολόγο Φρέιγια. Αποτελώντας το τρίτο βιβλίο της σειράς «Children’s House» (DNA, Το μήνυμα, Λύτρωση), έχει σαν θέμα του τον σχολικό εκφοβισμό και τις εγκληματικές διαστάσεις που μπορεί να πάρει. Με συνέπειες το θάνατο ή τον στιγματισμό μιας ζωής, ειδικά επί των ημερών μας με το διαδίκτυο να αποτελεί τον σύγχρονο εφιάλτη των πάντων.
Διατηρώντας ωστόσο στο ακέραιο το σκοτεινό ατμοσφαιρικό σκηνικό των προηγούμενων βιβλίων της, παρουσιάζει με εξίσου μυστηριώδες τρόπο τα σύγχρονα εγκλήματα του παρόντος και τα σκοτεινά μυστικά του παρελθόντος που γίνονται μοίρα, τελικά, και για τα θύματα αλλά και για τους θύτες.
Η ιστορία ξεκινά με μια κακοποίηση και δολοφονία on line. Κάποιος, ο οποίος φορά μάσκα, συλλαμβάνει και κακοποιεί την Στέλλα στις τουαλέτες ενός κινηματογράφου υποχρεώνοντας την ταυτοχρόνως να ζητά και να ξαναζητά «συγγνώμη», με εικόνες που στέλνονται ταυτοχρόνως στο φιλικό της περιβάλλον στο δίκτυο. Ο αριθμός 2 που συνοδεύει το πτώμα, υπόσχεται μαθηματική ακολουθία, αν μη τι άλλο κάπου πρέπει να υπάρχει το 1.
Ο επιθεωρητής Χούλνταρ, με τον συνεργάτη του Γκούντλογκουρ, την ψυχολόγο Φρέιγια, περνώντας δια πυρός και σιδήρου από την προϊσταμένη του Έρλα, αναζητώντας το παρελθόν της Στέλλας και ανακρίνοντας τον κύκλο των φίλων και τον συμμαθητών της θα ανακαλύψουν ότι δεν ήταν πλάσμα αγγελικό αλλά αρχηγός μιας ομάδας κοριτσιών που εκφόβιζαν την Ανταλχάιντουρ. Στο μεταξύ, ένα δεύτερο πτώμα με τον αριθμό 3, θα περιπλέξει τα πράγματα. Η αστυνομία θα μάθει για το έγκλημα όπως και όλοι οι υπόλοιποι, με τον ίδιο ακριβώς διαδικτυακό τρόπο, μέσω Snapchat. Το βίντεο δείχνει και πάλι ένα τρομοκρατημένο αγόρι να ζητά συγγνώμη.
Όταν εντοπίζεται, λοιπόν, και το πτώμα με τον αριθμό 3, ο Χούλνταρ και η Φρέιγια συμφωνούν σε δύο σημεία:
Α. ότι η αλήθεια δεν είναι καθόλου απλή. Β. ότι ο δολοφόνος δεν έχει τελειώσει τη δουλειά του.
Η Ίρσα Σιγκουρδαρντότιρ είναι μοναδική στο να ξετυλίγει αργά και βασανιστικά το παρελθόν και τα σκοτεινά μυστικά του. Μια αλυσίδα από κορίτσια κι αγόρια που έχουν πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού, και πολλά απ’ αυτά έχουν προσπαθήσει να δώσουν τέρμα στη ζωή τους.
Μια ανατριχιαστική ιστορία μπούλινγκ που σημαδεύει ζωές δια παντός, γονείς και θύματα που ορκίζονται εκδίκηση.
Ο αφηγηματικός άξονας κινείται εκ παραλλήλου, από την τριτοπρόσωπη αφήγηση για τις έρευνες και τους φόνους και τα γράμματα που είναι γραμμένα σε α΄ πρόσωπο κι αποδεικνύουν τις βαθιές ρίζες του προβλήματος. Νεκροί ανασταίνονται, ύποπτοι διαθέτουν άλλοθι, τα δεδομένα αλλάζουν διαρκώς και το μυστήριο φτάνει στην κορύφωση, ξαφνιάζοντας τον αναγνώστη και σπάζοντας τελικά τα, ούτως ή άλλως σε αυτή την περίπτωση, εύθραυστα όρια θύτη και θύματος. Ο φαύλος κύκλος της εκδίκησης και του αίματος μετατρέπει το θύμα σε θύτη και η αναγκαστική «λύτρωση» του θύτη εκβιάζεται.
Ένα βιβλίο που μας φέρνει προ των ευθυνών μας σε ένα θέμα που ήρθε στις σύγχρονες κοινωνίες για να μείνει. Σκοτεινό αλλά ρεαλιστικό, ένα παιχνίδι που διαθέτει, εν τέλει, μόνο χαμένους. Με καλοσχηματισμένους χαρακτήρες, βίαιες και αντιφατικές ψυχολογικές διακυμάνσεις, πρόσωπα σε αδιέξοδο ή μάλλον με μοναδική διέξοδο την παραβατική συμπεριφορά. Κατ’ εξοχήν ψυχολογικό θρίλερ και λιγότερο αστυνομικό. Σ’ αυτό εδώ το βιβλίο «οι καλοί» δεν κυνηγούν «τους κακούς».
Η ισλανδή Yrsa Sigurdardottir (Ίρσα Σιγκουρδαρντότιρ) (1963), µηχανικός στο επάγγελµα, θεωρείται από τα νέα µεγάλα ονόµατα του θρίλερ. Η πρωτότυπη γραφή της, που συνδυάζει τη σύγχρονη πραγµατικότητα µε την έρευνα της γεµάτης µυστήριο αρχαίας ιστορίας της χώρας της, δίνει µια µοναδικότητα στην πλοκή των μυθιστορημάτων της. Τα βιβλία της γνωρίζουν τεράστια επιτυχία διεθνώς, ενώ αρκετά από αυτά μεταφέρονται στον κινηματογράφο. «Η Εκδίκηση» τιμήθηκε με το Icelandic Crime Fiction Award, ενώ ήταν μεταξύ των υποψήφιων τίτλων για το Glass key, την υψηλότερη διάκριση για βιβλίο σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Κάθε βιβλίο της αποτελεί αναγνωστική πρόταση.
