Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα συζήτησης από το 2016 και μετά στη Ρουμανία ήταν τα παράπονα κάποιων Ρουμάνων για τη φυγή ενός ολόκληρου βιομηχανικού κλάδου και την απώλεια δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας από το κλείσιμο σχεδόν όλων των βιομηχανιών που έραβαν ρούχα. Το θέμα απασχόλησε την πολιτική ατζέντα τόσο κατά τις ευρωεκλογές του 2019, όσο και στις διπλές εκλογές του 2020, τοπικές και εθνικές. Πάρα πολλά ΜΜΕ έγραψαν για τις θέσεις που χάθηκαν και τις βιομηχανίες που έφυγαν, καθώς και τις (κυρίως) εργαζόμενες που δεν θα ξαναέβρισκαν δουλειά. Εθισμένοι στο να «κλαίνε» για όλα και να βρίσκουν ένα κακό σε κάθε καλό που τους συμβαίνει (όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με μεγάλο κομμάτων των Ελλήνων) ελάχιστοι Ρουμάνοι συνειδητοποίησαν ότι η χώρα τους άλλαξε επίπεδο και κατηγορία...
Η αφετηρία της αλλαγής της ζωής των ανθρώπων:
Η μείωση της φορολογίας την 01.01.2005
Όταν ο υποφαινόμενος έφτασε στη Ρουμανία στις 21.01.2004, ο βασικός μισθός ήταν 1.800.000 Λέι (σημερινά 180 Λέι = 45 Ευρώ). Με τον μισθό αυτόν αμείβονταν η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού στην επαρχία και τις μεγάλες πόλεις εκτός του Βουκουρεστίου. Στη χώρα άκμαζαν οι βιομηχανίες ρούχων, που έραβαν για όλους τους μεγάλους διεθνείς παίκτες, ακόμη και για τα ακριβότερα και πολυτέλεστερα brands.
Περίπου 1/25 ανθρώπους ζούσε καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα...
Όμως την 01.01.2005 συνέβη κάτι που θα άλλαζε τη μοίρα των ανθρώπων στη χώρα αυτή, έστω και αν οι ίδιοι δεν το πίστευαν τότε. Η νέα κυβέρνηση μείωσε τη φορολογία των εταιρειών στο 16% επί των κερδών, μηδενίζοντας ταυτόχρονα και κάθε άλλη επιβάρυνσή τους πέραν του φόρου αυτού.
Ταυτόχρονα με την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση που «κλείδωσε» τον Δεκέμβριο του 2004, η χώρα άρχισε να προσελκύει κολοσσιαίες επενδύσεις από το εξωτερικό (γιατί παντού και πάντα μόνο οι επενδύσεις αυξάνουν τους μισθούς, όχι οι αποφάσεις του κράτους). Έτσι ήδη από το 2008 τα δεδομένα είχαν αρχίσει να αλλάζουν ριζικά και τα εισοδήματα να έχουν πολλαπλασιαστεί, μαζί με τη μεγάλη αύξηση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Ήδη στις μεγάλες πόλεις η ζωή δεν θύμιζε σε τίποτε αυτή πριν από λίγα μόλις χρόνια και πάνω από 2.000.000 Ρουμάνοι είχαν γίνει «αστοί», μεσαία τάξη...
Περίπου 1 στους 10 ανθρώπους ζούσε καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα...
01.01.2009. Η επανάσταση του 1 – 3% για τις μικροεταιρείες
Η Ρουμανία είναι μια ανοικτή οικονομία, για αυτό και ένιωσε αμέσως τις επιπτώσεις της κατάρρευσης της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008. Η οικονομία έπεσε, η ανεργία αυξήθηκε, οι μισθοί μειώθηκαν. Μετά τις εκλογές της χρονιάς αυτής η νέα κυβέρνηση πέρασε ένα επαναστατικό μέτρο: Απλοποίησε τη φορολογία για τις μικρές εταιρείες, εισάγοντας τη φορολόγηση με 3% επί του τζίρου αν αυτές δεν είχαν υπάλληλο, 2% αν είχαν 1 υπάλληλο και 1% αν είχαν 2 υπαλλήλους.
Το σκεπτικό ήταν απλό: «Το μέσο περιθώριο κέρδους μίας εταιρείας στην Ευρώπυ είναι 3 – 6%. Από αυτά εμείς θα εισπράξουμε με 16% φορολογία 0,48 – 0,96%, ενώ οι πολίτες θα κοιτάζουν να κρύβουν τα κέρδη και να δουλεύουν στη μαύρη. Με ελάχιστη φορολογία 1% δεν θα έχουν πλέον λόγο να το κάνουν, θα έχουν προβλέψιμα κόστη και το κράτος θα αυξήσει κατά πολύ τα έσοδά του».
Η χώρα το 2010 κατέφυγε στο ΔΝΤ, παίρνοντας δάνειο 25 δις Ευρώ. Έλαβε τη γενναία απόφαση να μην πειράξει τη φορολογία, αλλά να μειώσει κατά 25% τους μισθούς του δημοσίου τομέα και τις συντάξεις, ενώ απέλυσε και 100.000 δημοσίους υπαλλήλους, με «ΑΣΕΠ απόλυσης», κρατώντας τους καλύτερους σε κάποιες υπηρεσίες.
2013: Η αφετηρία της εκτόξευσης
Η Ρουμανία βγήκε από την επιτήρηση του ΔΝΤ σε λιγότερα από 2 χρόνια, έτσι το 2012 είχε ήδη αρχίσει να κινείται ελεύθερα. (Το 2016 μάλιστα αποπλήρωσε και το τελευταίο Ευρώ του σχετικού δανείου). Η οικονομία είχε ήδη σταθεροποιηθεί και η ανεργία είχε ήδη αρχίσει να μειώνεται, ενώ οι μισθοί να αυξάνονται.
Ήδη η διατήρηση των χαμηλών φόρων είχε οδηγήσει στη διαμόρφωση μία κοινωνίας όπου 1 στους 4 ανθρώπους ζούσε καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα...
2015 και 2017. Νέες αλλαγές και μειώσεις φόρων
Στη Ρουμανία οι σοσιαλιστές που κυβέρνησαν από το 2012 και μετά δεν εφάρμοσαν την πολιτική που διάλεξε ο Σύριζα από τον Ιανουάριο του 2015. Μείωσαν τον ΦΠΑ στα τρόφιμα από το 24% στο 9%, κάτι που εκτόξευσε τα έσοδα του κράτους, «άσπρισε» ολόκληρους κλάδους και αύξησε ραγδαία τους μισθούς σε αυτούς.
Επίσης επέκτειναν τα κριτήρια για το τι σημαίνει «μικροεταιρεία». Από τζίρο 70.000 Ευρώ που είχε ως όριό της το 2009 έφτασε στις 100.000, μετά στις 500.000 και τέλος στο 1.000.000 Ευρώ, που ισχύει ως και σήμερα. Μάλιστα απλοποίησαν τη φορολογία ακόμη περισσότερο:
- 3% επί του τζίρου αν δεν έχεις υπάλληλο
- 1% επί του τζίρου αν έχεις υπάλληλο
Τα έσοδα του κράτους εκτοξεύθηκαν (ναι, αυτό συμβαίνει με τη χαμηλή φορολογία, συχνά κερδίζεις περισσότερα έσοδα από ότι με την υψηλή), οι μισθοί και οι συντάξεις που είχαν περικοπεί δόθηκαν πίσω και στη συνέχεια αυξήθηκαν εκ νέου.
2 στους 5 ανθρώπους ζούσαν καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα...
2019 – 2020. Μία διαφορετική χώρα, με 1 στους 2 πολίτες να ζει καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα...
Το 2018 δημοσιεύτηκε μία έκθεση για την οποία ο υποφαινόμενος έγραψε στο liberal.gr. Μέσα σε 5 μόλις χρόνια η χαμηλή φορολογία έβγαλε από τη φτώχεια περίπου 2.500.000 ανθρώπους, με τον αριθμό των πολύ φτωχών να μειώνεται από τα 6.287.000 το 2013 στα 3.831.000 το 2018.
Οι σοσιαλιστές χρησιμοποίησαν τα αυξημένα έσοδα του κράτους για να αυξήσουν τους μισθούς στον δημόσιο τομέα, που πλέον έχει μεγαλύτερους μισθούς από τον αντίστοιχο Ελληνικό και τις συντάξεις, που πλέον το 1/3 από αυτές είναι μεγαλύτερες από τη μέση ελληνική. (Στη Ρουμανία υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με χαμηλές συντάξεις διότι από το 1990 ως το 2004 το εθνικό νόμισμα συνετρίβη και εξατμίστηκαν οι αποταμιεύσεις των ασφαλιστικών ταμείων μιας και από 1 δολάριο = 15 λέι, έφτασαν στα περίπου 40.000 Λέι. Περισσότερα εδώ).
Στη Ρουμανία προ κορονοϊού περίπου 1 στους 2 πολίτες ζούσε καλά με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι μισθοί στις μεγάλες πόλεις είναι μεγαλύτεροι από τους αντίστοιχους Ελληνικούς, οι επαγγελματίες αγρότες βγάζουν περισσότερα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και όσοι έχουν δικιά τους επιχείρηση το ίδιο. Η χαμηλή φορολογία έκανε τους πολίτες εύπορους, τους επέτρεψε να αγοράσουν ακίνητα, να ταξιδέψουν στον κόσμο, να ζήσουν όπως οι Ευρωπαίοι που ζήλευαν παλιά.
Fake news: «Οι φτωχοί, εξαθλιωμένοι Ρουμάνοι με τους μισθούς των 200 Ευρώ»
Σε κάθε αντίστοιχο άρθρο μου για τη Ρουμανία, υπάρχουν πάντα κάποιοι που θα βρουν ένα στατιστικό στοιχείο για να υποστηρίξουν ότι οι Ρουμάνοι είναι φτωχοί. Άλλοι λένε ότι «κάποιος Ρουμάνος τους το είπε» (συνήθως κάποιος αποκομμένος από τη ρουμανική πραγματικοτητα) κλπ. Ενώ δεν λείπουν και οι Ρουμάνοι που λένε φανταστικές ιστορίες προκειμένου να αποκομίσουν οικονομικά οφέλη από αφελείς και καλόπιστους Έλληνες.
Την ίδια ώρα, όσοι ζούμε στη Ρουμανία βιώνουμε την εξής κατάσταση:
- 1 στις 5 διαφημίσεις παντού αφορά εταιρείες που αναζητούν προσωπικό
- (Επειδή ασχολούμαστε με την εξαγωγή Ελληνικών βιολογικών φρουτολαχανικών, μιλάμε με 100+ Ρουμάνους παραγωγούς, σε κάθε σημείο της χώρας και αυτοί ορκίζονται πως) Οι μισθοί ακόμη και για τους εργάτες γης είναι στα 600 – 700 Ευρώ / μήνα, χωρίς όμως να βρίσκουν τέτοιους εργάτες.
- Τα επιδόματα που καταβάλλει το κράτος σε πάσης φύσεως «μη έχοντες όρεξη να δουλέψουν» φτάνουν περίπου τα 300 Ευρώ / μήνα. (Ναι, το μεγαλύτερο κονδύλιο στον προϋπολογισμό της Ρουμανίας μετά τους μισθούς και τις συντάξεις του δημοσίου είναι αυτό των κοινωνικών δαπανών).
- Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ διαφημίζουν πως οι εισαγωγικοί τους μισθοί αρχίζουν από τα 500 Ευρώ και παρακαλούν να προσλάβουν προσωπικό...
Η μεγαλύτερη απόδειξη: Η φυγή της βιομηχανίας ρούχων
Την ώρα που δεκάδες κλάδοι της ρουμανικής οικονομίας έχουν εκτοξευτεί τα τελευταία 10 – 15 χρόνια, αυτός που πραγματικά κατέρρευσε είναι ο κλάδος της βιομηχανίας ρούχων. Γιατί έφυγαν σχεδόν όλες οι εταιρείες του κλάδου αυτού;
Γιατί δεν βρίσκουν εργαζομένους με μισθούς 200 – 300 Ευρώ / μήνα.
Αυτό δεν είναι η γνώμη κάποιου, αλλά ένα γεγονός, μιας και έφυγαν οι εταιρείες και, όπως διαμαρτύρεται το «γκρινιάρικο» τμήμα της Ρουμανικής κοινωνίας, «τώρα εισάγουμε τα ρούχα που φοράμε αντί για να τα παράγουμε εδώ». Σωστά, οι βιομηχανίες που βασίζονται αποκλειστικά στο χαμηλό κόστος εργασίας δεν έχουν θέση στη Ρουμανία των μισθών που στην πράξη ξεκινάνε από τα 400 – 500 Ευρώ / μήνα κινούνται σε μέσο όρο περίπου στα 800 με 1.000.
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος. Όμως η χαμηλή φορολογία εκτόξευσε το βιωτικό επίπεδο των κατοίκων της
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος. Έχει και αυτή τις παθογένειές της, όπως και κάθε άλλη χώρα στον κόσμο. Θέλει προσοχή και καλούς συμβούλους για όποιον θέλει να μπει στην αγορά αυτή. Όμως όποιος το κάνει θα συναντήσει 10+ εκατομμύρια ανθρώπους με μεγάλο διαθέσιμο εισόδημα, που δημιουργήθηκε από τη χαμηλή φορολογία.
Η Ρουμανία έχει περισσότερες ομοιότητες με την Ελλάδα από όσες έχει η Γερμανία, η Σουηδία και άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες (όχι τυχαία, οι Ρουμάνοι μας λατρεύουν και ως λαό και ως τόπο). Αν δεν μειώσουμε τη φορολογία σε επιχειρήσεις, μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους, δύσκολα θα αλλάξει η σημερινή κατάσταση, ανεξάρτητα από τους δογματισμούς και τις θολές ιδεοληψίες κάποιων αριστερών. Οι συνάδελφοί τους στη Ρουμανία έβγαλαν εκατομμύρια κόσμο από τη φτώχεια μειώνοντας τη φορολογία και έδειξαν τον δρόμο για το πώς αλλάζει προς το καλύτερο μία κοινωνία στα Βαλκάνια. Εμείς θα συνεχίσουμε να αναζητούμε ουτοπικές λύσεις και λεφτόδεντρα;
