Δεν ξέρουμε αν συνέβη επειδή η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά θέλησε να προλάβει το ενδεχόμενο να βρεθεί με αντιπάλους τύπου Μπιλ Κλίντον και Τόνι Μπλέρ, δηλαδή με θιασώτες της πολιτικής του τριγωνισμού όπως επικράτησε να λέγεται η στρατηγική της χρήσης ιδεών τόσο από τη Δεξιά όσο και από την Αριστερά με την δικαιολογία ότι κάτι τέτοιο είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη για την αποτελεσματική διακυβέρνηση η οποία πρέπει να ιεραρχείται υψηλότερα από τις παραδοσιακές ιδεολογίες.
Αναφερόμαστε στην τάση των Κεντροδεξιών ηγετών να δηλώνουν φιλελεύθεροι.
Εκεί γύρω στο 2000, λίγο πριν, λίγο μετά, η Χριστιανοδημοκρατία που ήταν ο οικοδόμος της Μεταπολεμικής Ευρώπης και της ιδέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένιωσε την ανάγκη να απαρνηθεί τον συντηρητικό της χαρακτήρα.
Αυτό το είδαμε στη Νέα Δημοκρατία να συμβαίνει δύο φορές μία επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και μετά επί Κώστα Καραμανλή αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους.
Η περίπτωση του Κώστα Καραμανλή είναι αυτή που αφορά όσα σχολιάζουμε σε αυτό το σημείωμα. Ο Καραμανλής είχε εργαστεί πολύ συστηματικά για να σφυρηλατήσει μια σύγχρονη κεντροδεξιά ταυτότητα λανσάροντας μάλιστα όρους όπως ο «κοινωνικός φιλελευθερισμός».
Η αλήθεια είναι ότι οι εποχές άλλαζαν και μαζί και οι κοινωνίες. Τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων άρχισαν να συζητούνται μαζικά, τα αιτήματα της ανοιχτής κοινωνίας δεν έδειχναν τόσο παράταιρα και οι συντηρητικοί πυρήνες των κεντροδεξιών κομμάτων δεν έδειχναν να δυσφορούν.
Ποιος δήλωνε Δεξιός πάνω στην ξαπλώστρα, στην Ψαρού;
Το φιλελεύθερο λούστρο βέβαια ξεφλούδισε τάχιστα κατά την οικονομική και την προσφυγική κρίση που ακολούθησε. Και τότε το φιλελεύθερος, εν μία νυκτί απέκτησε αρνητικό πρόσημο και έγινε «φιλελέφτ» ή ακόμα χειρότερα «δικαιωματιστής».
Αναμενόμενο αυτό από πληθυσμούς που αντιλαμβάνονται την ιδεολογία με... στιλιστικούς όρους.
Παρόλα αυτά οι ίδιοι οι κεντροδεξιοί ηγέτες έμειναν προσκολλημένοι στην ταυτότητα του φιλελεύθερου ενώ δεν είναι σε θέση να την υπηρετήσουν.
Δεν καταλαβαίνουμε γιατί σήμερα οι Ευρωπαίοι Κεντροδεξιοί ηγέτες επιμένουν να αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι τη στιγμή που για να αντιμετωπίσουν την Ακροδεξιά που απειλεί στις κάλπες την ηγεμονία τους, ενστερνίζονται νεοσυντηρητικές ή ακόμα και ακροδεξιές ιδέες.
Το βλέπουμε σήμερα καθαρά στη Γαλλία όπου ο Εμανουέλ Μακρόν επιμένει να θεωρεί εαυτόν φιλελεύθερο όταν έχει στρίψει δεξιά για να αντιμετωπίσει τον ακροδεξιό λαϊκισμό.
Ο φιλελευθερισμός είναι μια πολιτική θεωρία που απλώνεται πάνω στο τρίπτυχο: Ανοιχτή Οικονομία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ανοιχτή Κοινωνία. Ο φιλελευθερισμός δεν συνιστά ηθική ποιότητα, οι φιλελεύθεροι δεν είναι ανώτεροι ή ηθικότεροι άνθρωποι. Φορείς μια ιδεολογίας είναι και αυτοί.
Θα λειτουργούσε πολύ καλά αν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες οι ηγέτες των κεντροδεξιών κομμάτων τους σταματούσαν να διεκδικούν τη φιλελεύθερη ταυτότητα. Θα βοηθούσαν πολύ αν τη μετριοπάθεια τους τη λάνσαραν ως μια σύγχρονη δεξιά, αν δήλωναν ότι τον 21ο αιώνα συντηρητικός και πατριώτης είναι όποιος εμφορείται από τις αρχές της Χριστιανοδημοκρατίας.
Με αυτό τον τρόπο θα λειτουργούσαν ως ανάχωμα στην ακροδεξιά απειλή, χωρίς να κάνουν παραχωρήσεις στις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας όπως συμβαίνει σήμερα που έχουμε φτάσει στο σημείο να καταστρατηγούμε τις Συμβάσεις της Γενεύης για τα δικαιώματα των προσφύγων στο όνομα της εκλογικής επιβίωσης.
Σήμερα η ακροδεξιά απειλή είναι σοβαρότερη κι από την κλιματική κρίση και για να αντιμετωπιστεί απαιτείται γενναιότητα και ειλικρίνεια. Οι προσχηματικές πολιτικές ταυτότητες μόνο βλάβη προκαλούν.
