Η στρατηγική της Τουρκίας συμπυκνώνεται στο “στρατήγημα” του 25ου μεσημβρινού. Κάτω από αυτό συγκεντρώνονται μια σειρά από τουρκικές διεκδικήσεις, από την υφαλοκρηπίδα και το FIR, μέχρι το ζήτημα της έρευνας και διάσωσης, αλλά και η απαίτηση αποστρατικοποίησης των νησιών του Αν. Αιγαίου, εξηγεί στο liberal ο Πέτρος Λιάκουρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Η «Γαλάζια Πατρίδα» ήρθε, όπως λέει, να επικυρώσει όλα τα παραπάνω και ο χάρτης που πρόσφατα δημοσιοποίησε η Τουρκία αποσκοπεί στο να στείλει το μήνυμα ποια είναι τα καθεστώτα που πρέπει να αλλάξουν, με πρώτο αυτό για την “έρευνα και διάσωση”.
Στην πράξη η Τουρκία με τον 25ο μεσημβρινό επιχειρεί να περάσει απαιτήσεις που είχε ήδη από τα χρόνια της Συνθήκης της Λωζάνης και οι οποίες δεν της βγήκαν. Εξυπηρετεί την πάγια θέση του τουρκικού κράτους ότι το Αιγαίο Πέλαγος αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στο οποίο δεν μπορούν να ισχύουν οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Διαβάζουμε συνεχώς για τις επιδιώξεις της Τουρκίας σχετικά με τον 25ο μεσημβρινό; Τι είναι ο 25ος μεσημβρινός και γιατί η Άγκυρα επιμένει τόσο πολύ σε αυτό;
Ο 25ος μεσημβρινός είναι η κάθετος που χωρίζει το Αιγαίο περίπου στην μέση. Είναι μια κάθετος που εξυπηρετεί την Τουρκία ως προς ορισμένους της στόχους. Την περιοχή ανατολικά του 25ου διεκδικεί η Τουρκία προκειμένου να οριοθετήσει πρώτον την υφαλοκρηπίδα, γι΄ αυτό άλλωστε όλες της οι προτάσεις κατατείνουν σε αυτό το όριο και δεύτερον για να ορίσει στο ίδιο εύρος το όριο του FIR. Επιδίωξη που ξεκίνησε το 1974, με στόχο να μεταφέρει το όριο του FIR, δηλαδή της περιοχής πληροφόρησης πτήσεων στον 25ο μεσημβρινό. Στόχος της όταν έρχεται ένα αεροσκάφος από τα δυτικά, προτού εισήλθει στον τουρκικό εναέριο χώρο, αυτό να έχει από πριν καταθέσει σχέδιο πτήσης ήδη από το σημείο του 25ου μεσημβρινού. Έως τώρα είχε αποτύχει να υλοποιήσει τον στόχο, καθώς πρόκειται για ένα όριο το οποίο δεν μπορεί να καθοριστεί ούτε όπως ήθελε η Τουρκία, ούτε με διμερή συμφωνία με την Ελλάδα. Πρόκειται για ζήτημα το οποίο το καθορίζει ο διεθνής οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO).
Συνδέονται όλα τα παραπάνω με το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» ;
Στον 25ο μεσημβρινό η Τουρκία έχει χαράξει τα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας», που σημαίνει ότι έχει ανανεώσει και επικυρώσει τις παλιές τις διεκδικήσεις. Πιο πρόσφατο στοιχείο είναι η δημοσίευση χάρτη ο οποίος συμπίπτει με τον 25ο μεσημβρινό με τον οποίο ολοκληρώνει τις διεκδικήσεις της σε όλη αυτή την περιοχή και για τα θέματα “έρευνας και διάσωσης”.
Συνδέεται ο 25ος μεσημβρινός και με τα περί αποστρατικοποίησης των νησιών που μόνιμα θέτει η Τουρκία;
Έτερο ζήτημα αφορά το μόνιμο αίτημά της για την αποστρατικοποίηση των νησιών, δηλαδή όσα βρίσκονται ανατολικά του 25ου μεσημβρινού. Το ζήτημα σχετίζεται με το δικαίωμα που έχει η Ελλάδα ως κυρίαρχο κράτος να τα εξοπλίζει και να ασκεί το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας. Η Τουρκία επιδιώκει με ένα πλάγιο τρόπο να φέρει στην επιφάνεια και ζήτημα κυριαρχίας. Είναι πολύ πιθανό τα όσα ακούγονται εδώ και αρκετό καιρό να επαναλαμβάνονται για την αποστρατικοποίηση των νησιών να αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου το οποίο ακόμη δεν έχουμε δει να ολοκληρώνεται.
Στην ουσία κάτω από τον “κωδικό” 25ος μεσημβρινός συγκεντρώνονται μια σειρά από τουρκικές διεκδικήσεις και κυρίως η υφαλοκρηπίδα, το FIR, η έρευνα - διάσωση και η απαίτηση αποστρατικοποίησης των νησιών. Η Γαλάζια Πατρίδα ήρθε να επικυρώσει όλα τα παραπάνω και ο πρόσφατος χάρτης που βασίζεται σε αυτήν αποσκοπεί στο να στείλει το μήνυμα ποια είναι τα καθεστώτα που πρέπει να αλλάξουν, με πρώτο την “έρευνα και διάσωση”.
Στην πράξη η Τουρκία με τον 25ο μεσημβρινό επιχειρεί να περάσει μια απαίτηση που έχει ήδη από τα χρόνια της Συνθήκης της Λωζάνης και η οποία δεν της βγήκε.
