Τα συμπεράσματα της επιτροπής Πισσαρίδη συνοψίζουν τους τρόπους με τον οποίους αναπτύσσεται μια χώρα. Αποτελούν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που καμιά κυβέρνηση δεν υλοποίησε στα χρόνια της μεταπολίτευσης, παρόλο που οι επιστήμονες πολλές φορές έχουμε επισημάνει εδώ και δεκαετίες ότι για να γίνουμε δυτικού τύπου οικονομία οφείλουμε να τις υλοποιήσουμε.
Παρόλο που όλες οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες, οι πλέον αναπτυξιακές είναι
- η δημιουργία οικονομικών δικαστηρίων για την γρήγορη διεκπεραίωση των οικονομικών υποθέσεων (θα έλεγα στο σύνολό τους και εντός εξαμήνου και όχι μόνο για τις μεγάλες και εντός δωδεκαμήνου),
- η ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης αλλά και η ελαχιστοποίηση της διαπροσωπικής επαφής με τον πολίτη,
- η ενίσχυση, αυτονόμηση και αξιολόγηση των πανεπιστημίων,
- η διευκόλυνση της ένταξης των γυναικών στην παραγωγική διαδικασία,
- η δραστική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος και η μετατροπή του συστήματος πληρωμών σε αχρήματες,
- και οι παραγωγικές δημόσιες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν με τη σειρά τους καινούριες επενδύσεις.
Η παρούσα κυβέρνηση έχει ιστορική ευκαιρία να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις. Η ευκαιρία κυρίως συνδέεται με την εκτός τόπου και χρόνου αξιωματική αντιπολίτευση, τα χαμηλά επιτόκια και κυρίως την ευρωπαϊκή βοήθεια. Αυτή η βοήθεια οφείλει να γίνει παραγωγικός πλούτος στο πλαίσιο των προτάσεων, πλούτος για τους νέους που θα γυρίσουν στη χώρα και θα βοηθήσουν το ασφαλιστικό, και πλούτος που θα κατανεμηθεί σωστά ώστε να μειωθεί η οικονομική ανισότητα που είναι από τις μεγαλύτερες στην ευρωζώνη. Αυτός ο πλούτος δεν μπορεί να γίνει πεζοδρόμια και πλατείες, αυτά μπορούν να περιμένουν.
Η κυβέρνηση που θα ασκήσει αυτές τις οικονομικές πολιτικές θα έχει πολύ χαμηλό και βραχύβιο πολιτικό κόστος. Θα συγκρουστεί ισχυρά με ομάδες συμφερόντων, αλλά θα κερδίσει τη μακροχρόνια υποστήριξη των πολιτών από τον πλούτο που θα προκύψει. Όλες οι κυβερνήσεις που σκέφτηκαν το πολιτικό κόστος δεν συμπλήρωσαν οκταετία γιατί μεσοπρόθεσμα απέτυχαν. Η κυβέρνηση, που διαχειρίστηκε σωστά μεγάλα ζητήματα ως τώρα, ήδη έχει καθυστερήσει τις μεταρρυθμίσεις. Ο πρωθυπουργός που θα τολμήσει, θα μείνει στην ιστορία.
*Ο Μάνθος Ντελής είναι καθηγητής χρηματοοικονομικής στο Montpellier Business School