Της Μαρίας Χούκλη
Η είδηση δημοσιεύτηκε σε μονόστηλο και από ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Στη Σμύρνη, οδηγός φορτηγού μήνυσε τη σύζυγό του επειδή εκφράστηκε προσβλητικά για τον Ερντογάν. Το ζευγάρι έβλεπε τηλεόραση και όταν εμφανίστηκε ο Τούρκος Πρόεδρος, η γυναίκα τον αποκάλεσε «κατάρα». Στο δικαστήριο, ο μηνυτής προσκόμισε μαγνητοφωνημένα τα λόγια της συζύγου του, δηλώνοντας ότι το ίδιο θα έπραττε και αν ήταν στην θέση της ο πατέρας του. Η πολιτική έριδα οδήγησε το ζευγάρι σε χωρισμό. Το περιστατικό αντιμετωπίστηκε με θυμηδία από τουρκικά αλλά και διεθνή μέσα ενημέρωσης. Λίγοι σχολιαστές θυμήθηκαν το μυθιστόρημα του Τζορτζ Όργουελ «1984» και την πλύση εγκεφάλου των παιδιών για να αποκαλύπτουν στις αρχές τι λένε οι γονείς τους. Είναι η πρώτη φορά στην Τουρκία που δικάζεται ένα άτομο για γνώμη την οποία διατύπωσε μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού του.
Ο ιστότοπος Al Monitor υποστηρίζει ότι το διαζύγιο της Σμύρνης επιβεβαιώνει την κουλτούρα κατάδοσης που επιχειρεί να εγκαθιδρύσει ο Ερντογάν.
Πριν από λίγες ημέρες, ο Πρόεδρος της Τουρκίας ζήτησε από τους εκλεγμένους τοπικούς παράγοντες –χωριών και μικρών πόλεων– να παρακολουθούν κάθε νοικοκυριό και θα ανταμείβονται.
Η Al Monitor επικαλείται και άλλα περιστατικά που επιβεβαιώνουν την οργουελική πραγματικότητα στη γειτονική χώρα. Στα μέσα Φεβρουαρίου, τιμωρήθηκαν δύο μαθητές σε ιδιωτικό σχολείο της Άγκυρας για προσβολή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στο σχολείο φοιτά η 14χρονη κόρη του υπουργού Νεολαίας και Αθλητισμού, η οποία συνομιλούσε σε chat room με τους δύο συμμαθητές της. Η ηλεκτρονική κουβεντούλα τους με το «απρεπές» σχόλιο των δυο αγοριών για τον Ερντογάν έφθασε στο υπουργείο Παιδείας και τα παιδιά βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο.
Όσα αναγράφονται στα social media, ακόμη και αν πρόκειται για κοινοποιήσεις μηνυμάτων που έγραψαν άλλοι, αρχειοθετούνται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, σαν υλικό στοιχειοθέτησης του αδικήματος της προσβολής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Οι ταμπέλες είναι έτοιμες από καιρό. Ανάλογα με το σχόλιο, οι πολίτες κινδυνεύουν να βρεθούν στη φυλακή με την κατηγορία της κατασκοπίας, της προδοσίας κατά του έθνους, ακόμη και της τρομοκρατίας. Η απειλή επικρέμαται και πάνω από τα κεφάλια των ίδιων των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, αν τολμήσουν να εκφράσουν ελεύθερα κριτική στην πολιτική του Προέδρου, πολύ περισσότερο στον ίδιο προσωπικά.
Υπάρχει και χειρότερο. Ομάδα φιλοκυβερνητικών δημοσιογράφων έχει δημιουργήσει ένα website που αναρτά άρθρα και σχόλια ξένων media για την Τουρκία με πηχυαίους τίτλους, όπως «Στρέβλωση και παραπληροφόρηση», «Παραποίηση της πραγματικότητας», «Κολοσσιαία λάθη». Όσο περισσότερα τα κλικαρίσματα, τόσο μεγαλύτερα τα κέρδη του website. Είναι επικερδές πλέον στην Τουρκία να καταδίδεις.
Πολιτικοί επιστήμονες που ρωτήθηκαν από τον ιστότοπο Al Monitor δεν διστάζουν να πουν ότι μόνο τα αυταρχικά καθεστώτα νομιμοποιούν την κουλτούρα της κατάδοσης. Ποιος δεν θυμάται τη συγκλονιστική ταινία «Οι ζωές των άλλων».
Η κοινωνία διαβρώνεται, οι πολίτες παύουν να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, τινάζεται στον αέρα οποιαδήποτε συλλογικότητα, εκτρέφονται πράξεις αντεκδίκησης.
Η Ευρώπη «καίγεται» για το προσφυγικό και η χρεία την έκανε να κουρταλεί τη θύρα της Τουρκίας, καταπίνοντας αμάσητα όσα συμβαίνουν στη γείτονα. Είναι να μην βρεθείς στην ανάγκη και στο έλεος του άλλου.
