Της Μαρίας Χούκλη
Οι λέξεις είναι σύμβολα ενός κώδικα επικοινωνίας, κοινωνικό συμβόλαιο που διευκολύνει τη συνύπαρξή μας στην “Πόλιν”. Λέμε και γράφουμε νερό, βουνό, άνθρωπος, δικαιοσύνη, αλήθεια, αριστερά, δεξιά- σίγουροι ότι όσοι μας ακούνε και μας διαβάζουν αντιλαμβάνονται ένα και το αυτό. Ό,τι θέλουμε να πούμε ή εννοούμε.
Έτσι, όμως προκύπτουν οι παρεξηγήσεις.
Δείτε τι έγινε με το liberal.gr
Ανακάλυψα ότι μία από τις πρώτες καταγεγραμμένες αναφορές της λέξης liberal ανάγεται στον 14ο αιώνα και σήμαινε τις τέχνες στις οποίες όφειλε να ασκηθεί ένας ελεύθερος πολίτης.
Δυο αιώνες αργότερα, στο “Πολύ κακό για το τίποτα” ο Σαίξπηρ χρησιμοποιεί τη λέξη liberal για να περιγράψει τον “ακόλαστο άνθρωπο”. (Δεν γνωρίζω, βεβαίως, το παρελθόν του Θανάση Μαυρίδη, αλλά η εξέλιξη των σημασιών του όρου τον διασώζει από την υποψία).
Οι έννοιες “φιλελεύθερος-φιλελευθερισμός” -όπως και πολλές άλλες- έχουν αλλάξει δέρμα διασχίζοντας τους αιώνες. Η αγγλική γλώσσα τις εγκατέστησε στο πολιτικό σκηνικό, τις δάνεισε σε φιλοσοφικά ρεύματα και κοσμοθεωρίες, σε κόμματα και κινήματα. Πράξεις που έγιναν στον όνομά τους άφησαν υποτιμητικό ίζημα, μομφές και κριτική περί κοινωνικής αναλγησίας, άκρατου ατομισμού και κερδολαγνείας. Οι πράξεις, όχι οι λέξεις. Οι λέξεις δεν φταίνε που συμβαίνουν τα πράγματα. Αποτελούν απλώς την φενάκη για να κρύψουμε τις αδυναμίες, τις ελλείψεις, τις ιδεοληψίες και τις δόλιες επιδιώξεις μας. Πάρτε παράδειγμα τα κόμματα. Στις ιδρυτικές διακηρύξεις τους παραθέτουν με ωραία λόγια ιδεώδη, στρατηγικές και σκοπούς πάντοτε υπέρ της κοινωνίας και του εθνικού καλού. Κοιτάξτε πού βρισκόμαστε πεντέμισι χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης! Ο πολυτραυματίας αιμορραγεί ξανά και το χορηγούμενο φάρμακο είναι πάλι λανθασμένο.
Η φιλόξενη στέγη της ιστοσελίδας θα γίνει, λοιπόν, το πεδίο να δοκιμάσουμε, να ανιχνεύσουμε και να ορίσουμε οι συμμετέχοντες -ο καθένας με τα διακριτά χαρακτηριστικά του, άλλωστε γνωριζόμαστε καλά πλέον σ’ αυτήν τη χώρα- τι ακριβώς συμβαίνει, τι θα αντιστρέψει την αργή αποσύνθεση που βιώνουμε, τι είναι παλιό και τι νέο, ποιους μύθους πρέπει να πετάξουμε στις χωματερές (ναι, ακόμη υπάρχουν, τις πληρώνουμε ακριβά ενώ άλλα κράτη εισάγουν σκουπίδια για να ζεσταθούν), τι είναι αληθινή, λειτουργική ευαισθησία και τι υποκριτικές μεγαλοστομίες, αφόρητα κλισέ, οπισθοδρόμηση και βολική αδράνεια. Κυρίως τι είναι προοδευτικό και τί είναι συντηρητικό. Δεν είναι αυτό που νομίζουμε, που βολεύει να νομίζουμε -πολιτικό προσωπικό αλλά και πολίτες. Οι βαρονίες απομύζησης όποιας ικμάδας έχει απομείνει στον τόπο είναι μονοπρόσωπες, διπρόσωπες (κυριολεκτικά και μεταφορικά), συλλογικές, πολυμετοχικές -με αριστερό, κεντρώο, δεξιό πρόσημο.
Στον Αυστριακό σκοτεινό ανήκει το αυστηρό δόγμα ότι εκείνο που μετράει δεν είναι οι λέξεις που εκφέρεις, μήτε κι εκείνο που έχεις στο μυαλό σου την ώρα που τις εκφέρεις. Είναι η πράξη που δίνει στις λέξεις το νόημά τους. Ο Βιττγκενσταϊν μπορεί να πέφτει βαρύς αλλά μάλλον είχε δίκιο. Έτσι ας κριθούμε και οι liberalistas. Καλώς βρεθήκαμε.
