Του Αλέξανδρου Σκούρα
Πριν από περίπου έναν μήνα, όντας καλεσμένος σε τηλεοπτική εκπομπή, ανέφερα τα τρία κύρια χαρακτηριστικά των λαϊκιστικών κομμάτων όπως αυτά καταγράφονται στην ετήσια μελέτη του σουηδικού think tank Timbro. Σύμφωνα με την έρευνα, τα λαϊκιστικά κόμματα:
- Εκφράζουν έναν αντι-ελιτίστικο λόγο διαχωρίζοντας τον λαό από τις ελίτ
- Αντιτίθενται στους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας με αιτήματα για περισσότερη αμεσοδημοκρατία
- Υπερασπίζονται ένα ισχυρότερο και παρεμβατικότερο κράτος
Τις τελευταίες μέρες, αν παρακολουθείτε τις δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού, μπορεί να σας δοθεί η εντύπωση ότι ο κ. Τσίπρας διάβασε την μελέτη και την εξέλαβε ως παράδειγμα προς μίμηση αντί για παράδειγμα προς αποφυγή.
Τσίπρας και Ελίτ:
Όσον αφορά τον αντι-ελιτίστικο λόγο, ο πρωθυπουργός ανέφερε στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ:
“Τα πικρά ποτήρια θα πιουν ένα ένα. Πρώτα θα έρθει η ηχηρή διάψευση των ευρωεκλογών και ακολούθως το φθινόπωρο η οριστική και καθοριστική τους ήττα στη κάλπη των εθνικών εκλογών. Και η μεγάλη νίκη της προόδου έναντι της συντήρησης, Της Ελλάδας των πολλών έναντι της Ελλάδας των ελίτ”. Τέτοιου είδους δηλώσεις θα βρούμε και σε μία ευρεία γκάμα λαϊκιστών ηγετών όπως ο Όρμπαν, ο Μαδούρο, ο Τραμπ και άλλοι. Βέβαια, οι δεξιοί λαϊκιστές δεν προωθούν την πρόοδο σε αντιδιαστολή με την συντήρηση αλλά το αντίστροφο.
Τσίπρας και θεσμοί:
Ο κ. Τσίπρας τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την αναθεώρηση του Συντάγματος, έχει ανοίξει μία πονεμένη για την αριστερά ιστορία, το θέμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Είτε το θέλει είτε όχι, οι μαρξιστογενής αντιλήψεις του γίνονται εμφανείς στο εκπαιδευμένο μάτι με μεγάλη ευκολία. “Στην εποχή μας ο κοινοβουλευτισμός -η δημοκρατική αρχή δέχεται πιέσεις από πολλαπλά κέντρα: Από τις αγορές χρήματος, από τις εντολές και παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών, από δεκάδες ανεξάρτητες αρχές, διεθνείς οργανισμούς και όργανα που αγνοούν συνήθως την λαϊκή ετυμηγορία.” δήλωσε στο twitter από τον πρωθυπουργικό λογαριασμό και έδωσε ξεκάθαρο λαϊκίστικο χρώμα στον επίσημο λογαριασμό του.
Αρχικά, καλό θα ήταν ο κ. Τσίπρας προτού αρχίσει να μας προτείνει τον οικονομολόγο-περίγελο Λατους (αναφέρω τη λέξη περίγελος διότι Γάλλος Οικονομολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου ξέσπασε σε γέλια όταν του είπα ότι ο Λατους συμπεριλήφθηκε στο ίδιο tweet με τον Χάγιεκ και τον Φρίντμαν), να αντιληφθεί ότι ο κοινοβουλευτισμός και η συνταγματική δημοκρατία υπάρχουν ώστε να περιορίζεται η εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής προς αποφυγή της απολυταρχίας της πλειοψηφίας.
Έπειτα, αξίζει να τονιστεί ότι κάθε θεσμός τον οποίο θέτει ο πρωθυπουργός στο στόχαστρο, είναι εκτός ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας. Τι μας λέει λοιπόν; Ότι αν ένας θεσμός δεν ελέγχεται από τον ίδιο και την παρέα του, τότε αυτός ο θεσμός βάλλει κατά της δημοκρατίας.
Τέτοιες ιδέες και εκφράσεις χρησιμοποιούσαν όλα τα ακραία καθεστωτικά κινήματα που προκάλεσαν φτώχεια και καταστροφή στον πλανήτη. Ας ελπίσουμε να μην τα εννοεί…
Τσίπρας και κρατισμός:
Είναι δύσκολο να βρει κανείς δηλώσεις του πρωθυπουργού που δεν προωθούν την πιο σκληρή, φορομπηχτική κρατικίστικη αντίληψη. Τους τελευταίους μήνες, ενόψει εκλογών, ο κ. Τσίπρας φαίνεται να έχει απασφαλίσει σε ότι αφορά τις δηλώσεις του περί ακραίου νεοφιλελευθερισμού και κατά των αγορών. Από αυτή τη στήλη το έχουμε ξαναπεί - όταν ένας πολιτικός μιλάει στον Έλληνα για νεοφιλελευθερισμό σημαίνει πως πολιτικά βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης. Χρειάζεται πολύ μεγάλο θράσος για να μπορέσει να πει κανείς ότι η χώρα μας έχει βιώσει έστω και μία τετραετία “νεοφιλελεύθερων” πολιτικών. Υπενθυμίζω ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι το σκιάχτρο της αριστεράς, ένας όρος χωρίς υπερασπιστές, περιεχόμενο ή ταυτότητα.
Όμως, ο λαϊκίστικος κρατισμός του κ. Τσίπρα ξεδιπλώθηκε σε όλο του το μεγαλείο με αφορμή την επίσκεψη του σοσιαλιστή Έβο Μοράλες. Οι δύο ηγέτες έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους με κυριότερο την ευκολία με την οποία φωνάζουν υπέρ της αμεσοδημοκρατίας και ταυτόχρονα γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων (για όσους δεν γνωρίζουν, το 2016 ο κ. Μοράλες ζήτησε μέσω δημοψηφίσματος συνταγματική αναθεώρηση προκειμένου να του επιτραπεί να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία για 3η συνεχόμενη φορά. Ο λαός του γύρισε την πλάτη αλλά επειδή στη Βολιβία η αριστερά έχει και την κυβέρνηση και την εξουσία, τα δικαστήρια παρέκαμψαν το πόρισμα του δημοψηφίσματος και του επέτρεψαν να ξαναεκλεγεί). Ο κ. Τσίπρας βρίσκει στο πρόσωπο του Βολιβιανού προέδρου το οικονομικό θαύμα του σοσιαλισμού. Έναν νέο Τσάβεζ ή Μαδούρο που θα αποδείξει την ανωτερότητα του σοσιαλισμού έναντι του καπιταλισμού.
Φυσικά, οι οικονομικές επιδόσεις της Βολιβίας είναι σχεδόν αποκλειστικό αποτέλεσμα της αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου που αποτελεί και το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας. Στην Ελλάδα, πολύ φοβάμαι, ότι θα παραμείνουμε με το αριστερό λεφτόδεντρο.
