Τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα μας έχει λάβει χώρα μία σιωπηλή, καθόλα νόμιμη και δημοκρατική, επανάσταση του κρατισμού. Οι Έλληνες φορολογούμενοι πίστεψαν τις υποσχέσεις των κρατιστών των προηγούμενων δεκαετιών - με ελάχιστες εξαιρέσεις - και όταν αυτές διαψεύστηκαν στράφηκαν στο λαϊκισμό. Σήμερα δεν είμαστε βέβαιοι αν όντως κάτι έχει αλλάξει στη νοοτροπία μας. Σαράντα χρόνια είναι πολλά ώστε να τα ξεπεράσουμε, ακόμα και αν έχουν μεσολαβήσει τα χρόνια των μνημονίων και του αριστερού λαϊκισμού. Για να γίνει αντιληπτό πως άλλαξε η χώρα μας έχουν γραφεί εκατοντάδες διδακτορικές διατριβές, βιβλία μέχρι και ντοκιμαντέρ. Όμως, ενόψει της όλης κουβέντας που γίνεται για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, αξίζει να αναφερθούμε στα βασικότερα σημεία που απεικονίζουν την αρνητική συνεισφορά του κρατισμού στην οικονομική πρόοδο της χώρας μας.
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά μεγέθη. Ο πληθυσμός της χώρας μας από τη δεκαετία του 70 μέχρι και σήμερα αυξήθηκε κατά περίπου ένα εκατομμύριο. Φυσικά, άλλαξε η σύνθεσή του με τους γηραιότερους Έλληνες σήμερα να κατέχουν ένα πολύ μεγαλύτερο μερίδιο από αυτό που κατείχαν παλαιότερα. Το ΑΕΠ της χώρας μας, όπως δείχνει και το παρακάτω γράφημα, είχε τεράστιο ρυθμό ανάπτυξης τη δεκαετία του 60 και του 70. Από τη δεκαετία του 80 μέχρι και το 2009 συνέχισε η αύξηση με πολύ μικρότερο ρυθμό, στη συνέχεια ήρθαν τα μνημόνια και η αναιμική ανάπτυξη που βιώσαμε πριν τον κορονοϊό.
(πηγή: https://countryeconomy.com/gdp/greece?year=1960)
Παράλληλα, οι κρατικές δαπάνες άρχισαν να πνίγουν την ιδιωτική οικονομία με ταχύτατο ρυθμό. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το κράτος μας δαπανούσε 20% του ΑΕΠ το 1960, κοντά στο 30% το 1980, 40% το 1990 και στην αποκορύφωση των μνημονίων ξεπέρασε το 50% (πηγή: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).
Θα περίμενε κανείς ότι αυτή η ραγδαία αύξηση του ΑΕΠ και των κρατικών δαπανών θα είχαν ευεργετικά αποτελέσματα στην ανεργία. Στην πραγματικότητα συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Τη δεκαετία του 60 και του 70 η ανεργία ήταν σχεδόν μόνιμα κάτω από 5%. Τη δεκαετία του 80 η ανεργία στη χώρα μας διπλασσιάστηκε σε σχέση με τις προηγούμενες, ενώ από τα 25 χρόνια που πέρασαν από το 1995 η ανεργία ήταν κάτω από 10% μόνο στα τρία.
(Πηγή: ΟΟΣΑ - ανακτήθηκε από την πλατφόρμα FRED της ομοσπονδιακής τράπεζας του St. Lewis)
Κοιτάζοντας τα στοιχεία αυτά, με την απαραίτητη απόσταση από κομματικές ή πολιτικές συγκυρίες της εποχής, προκύπτει ένα τρομακτικό συμπέρασμα. Κάπου στην πορεία της χώρας μας, που μεταξύ των κακών της έφερε και πολλά καλά, οι Έλληνες έμαθαν να ζουν και να ανέχονται ως φυσιολογικό ένα τεράστιο ποσοστό ανεργίας - άνω του 10%. Για να γίνει αντιληπτό πόσο μεγάλο πλήγμα στη νοοτροπία μας είναι αυτό το γεγονός, αρκεί να αναλογιστούμε ότι στις ΗΠΑ, εν μέσω πανδημίας και κοινωνικών αναταραχών, η ανεργία τον Ιούλιο έφτασε το 10%, δηλαδή καλύτερα από τις περισσότερες χρονιές της χώρας μας τα τελευταία 25 χρόνια.
Η καταπολέμηση της ανεργίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε κάθε Έλληνας να μπορεί να ζήσει τη ζωή του και να επιδιώξει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του. Το μεγάλο κράτος έχει ήδη αποδείξει ότι δεν μπορεί να δώσει τη λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Μήπως είναι καιρός να στραφούμε στην ιδιωτική οικονομία;
