Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας είχα παρακολουθήσει ένα σεμινάριο πολιτικής επικοινωνίας του Leadership Institute στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια. Ένας παλαίμαχος των προεκλογικών εκστρατειών μας είπε τότε μία ιστορία (που μου τη θύμισε με πρόσφατη ανάρτησή του ο μάχιμος επικοινωνιολόγος Ευτύχης Βαρδουλάκης) για να καταλάβουμε τη δύναμη του αφηγήματος: Ένας καθολικός ρωτάει τον ιερέα του «πάτερ, είναι σωστό να καπνίζω όσο προσεύχομαι;» Ο ιερέας του απαντά με βεβαιότητα «όχι φυσικά, προσβάλλεις τον Θεό αν το κάνεις αυτό!». Ο πιστός, αφού σκέφτηκε για μερικά λεπτά επανήλθε ρωτώντας τον ιερέα «πάτερ, είναι σωστό να προσεύχομαι όσο καπνίζω;». Ο ιερέας το σκέφτηκε για λίγο και του απάντησε «μα φυσικά! Αυτό είναι υπέροχο!».
Το νόημα αυτής της ιστορίας είναι βαθύτατα πολιτικό και επικοινωνιακό. Το αφήγημα που χτίζει ένας πολιτικός γύρω από τον εαυτό του, το κόμμα του και τις αρχές του επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που συγκεκριμένα κοινά θα αλληλεπιδράσουν μαζί του. Το τελευταίο παράδειγμα μίας τέτοιας προσπάθειας είναι το κόμμα που ανακοίνωσε χθες ο πρώην βουλευτής της ναζιστικής Χρυσής Αυγής. Παρακολουθώντας το ιδρυτικό βίντεο με το οποίο έγινε η εξαγγελία του νέου πολιτικού φορέα βλέπει κανείς έναν αποφασισμένο πολιτικό με ξεκάθαρες απόψεις για τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής. Ο Ηλίας Κασιδιάρης αποφεύγοντας τις ρητορικές ακρότητες προσπαθεί να παρουσιάσει τον νέο του φορέα ως τη σοβαρή εθνικιστική και πατριωτική επιλογή για ένα μεγάλο κομμάτι κόσμου που αισθάνεται φόβο. Κυρίαρχο ζήτημα αυτής της πολιτικής κίνησης, και πιθανότατα το κύριο θέμα από το οποίο θα επιχειρήσει να αντλήσει ψήφους, είναι το προσφυγικό - μεταναστευτικό.
Αν ζούσαμε σε έναν πλανήτη όπου όλοι οι πολίτες έχουν πολιτική μνήμη, οι πιθανότητες επιτυχίας αυτού του κόμματος θα ήταν μηδαμινές. Η ηγετική θέση που επί χρόνια είχε ο συγκεκριμένος πολιτικός στο ναζιστικό μόρφωμα και η πολύ πραγματική βία που άσκησε τόσο στα τηλεοπτικά πάνελ όσο και στο κοινοβούλιο θα αρκούσαν ώστε αυτό το εγχείρημα να θαφτεί εν τη γενέσει του. Όμως, κάποιοι πολίτες μπορούν εύκολα να ξεχάσουν ή ακόμα και να συγχωρέσουν τέτοιες συμπεριφορές αν κάποιος έστω και με ελάχιστη μεθοδικότητα τους προκαλέσει λίγο ενθουσιασμό.
Από αυτήν τη στήλη επεσήμανα αρκετές φορές στο παρελθόν ότι το ζήτημα του προσφυγικού μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για την ανάκαμψη της ακροδεξιάς. Στον χώρο αυτό γίνονται συνεχή πειράματα καθώς (ευτυχώς) δεν υπάρχει μία ηγετική, χαρισματική προσωπικότητα που να μπορεί να εισπράξει επιτυχώς το σύνολο των ψήφων που βρίσκονται κοντά σε μία ορμπανικού τύπου «επίλυση» του ζητήματος.
Αυτό που μένει τώρα είναι η αντίδραση των δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας ώστε να μην επιτραπεί σε αυτό το νέο μόρφωμα να δημιουργήσει ένα πειστικό αφήγημα κατά τα πρότυπα του προσευχόμενου καπνιστή του ανεκδότου. Αν οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις αποτύχουν σ’ αυτό, τότε είναι πολύ πιθανό να δούμε ξανά σοβαρές αρνητικές εξελίξεις στη χώρα μας.Κι αυτό δεν θα είναι ανέκδοτο.
