Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Μολονότι είναι προφανές και βασικό για τη Δημοκρατία μας ότι τα μέλη του ελληνικού Κοινοβουλίου δεν (πρέπει να) έχουν μόνο την ελευθερία αλλά και την υποχρέωση να ψηφίζουν κατά συνείδηση, το προηγούμενο διάστημα, και κυρίως τις τελευταίες ημέρες, έχουν παρατηρηθεί έντονες λεκτικές επιθέσεις στα social media σε βουλευτές που τάχθηκαν υπέρ της κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μάλιστα, εναντίον κάποιων σημειώθηκαν και βίαιες, εκφοβιστικές ενέργειες, που οδήγησαν την Ελληνική Αστυνομία στην απόφαση να ενισχύσει τα μέτρα φύλαξης όσων βουλευτών στήριξαν τη Συμφωνία. Καθώς τασσόμαστε καταστατικά απέναντι στην τρομοκρατία εναντίον οιουδήποτε βουλευτή για οιονδήποτε λόγο, σήμερα συζητούμε για όλα αυτά με τον βουλευτή Γιώργο Μαυρωτά.
- Αγαπητέ κύριε Μαυρωτά, σας ακολουθώ στο Twitter και διαπίστωσα, όπως και όλοι, ότι, καθ' όλο το διάστημα της συζήτησης για τη Συμφωνία των Πρεσπών, δεχόσασταν καθημερινώς πιέσεις από κυρίως ψευδώνυμους λογαριασμούς για τη στάση που θα κρατούσε το Ποτάμι στο θέμα. Καταρχάς, ήταν αυτή η αφορμή για την οποία δεχτήκατε τις περισσότερες παρόμοιου τύπου επιθέσεις, ή υπήρξαν και άλλες όλα αυτά τα χρόνια που είστε βουλευτής;
- Η αλήθεια είναι ότι στο Twitter είμαι αρκετά ενεργός και ιδιαίτερα αφότου μπήκα στην πολιτική πριν 4 χρόνια. Αναπόφευκτα ένας βουλευτής δέχεται κριτική στα social media για τη στάση του σε διάφορα θέματα. Παλαιότερα έχω ξαναδεχτεί συντονισμένες επιθέσεις κυρίως από τρολ του ΣΥΡΙΖΑ για διάφορα θέματα. Τώρα με τη Συμφωνία των Πρεσπών ήταν η σειρά των δεξιών και ακροδεξιών τρολ. Η αλήθεια πάντως είναι ότι από κάποιο σημείο και μετά δυσκολευόμουν να ξεχωρίσω τα τρολ της ΧΑ ή των ΑΝΕΛ από αυτά της ΝΔ. Υπήρχαν όμως, εκτός από στρατευμένα τρολ (που εύκολα τα αντιλαμβάνεσαι λόγω του ότι βλέπεις πως αλληλοαναπαράγονται συντονισμένα), και κανονικοί λογαριασμοί, με ονοματεπώνυμο ή χωρίς, που πραγματικά ήθελαν απαντήσεις σε ερωτήματα. Προσπάθησα όσο μπορούσα, όπως και σε όσους έστελναν καλοπροαίρετα e-mail, να απαντώ με επιχειρήματα στους προβληματισμούς τους. Μετά από 4 χρόνια στο πολιτικό Twitter πάντως έχω καταλάβει και ξέρω πώς να ξεχωρίσω ποιος είναι στρατευμένος και ποιος όχι, για αυτό και δεν απαντώ σε όλους.
- Μάλιστα. Οπότε ας γυρίσουμε στο θέμα των ημερών. Πείτε μου, πόσο μπορεί να επηρεάσει τη ζωή ενός ανθρώπου μία τέτοια κατάσταση; Δεν μιλώ για την κριτική (άλλωστε ήμουν και είμαι κατά της Συμφωνίας προσωπικά), αλλά για τις λεκτικές επιθέσεις.
- Στο θέμα του επηρεασμού βοηθά να κάνεις μια ανάλυση της κατάστασης. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες: Τα καλοπροαίρετα tweet που διαφωνούν και όντως με αναγκάζουν να μπω σε μια διαδικασία προβληματισμού και επιχειρηματολογίας, που είναι ευπρόσδεκτα. Τα χυδαία και τα υβριστικά με επηρεάζουν, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που θα ήθελαν οι εμπνευστές και διακινητές τους, που είναι συνήθως στρατευμένα troll. Το έχω το κουσούρι αυτό από τον αθλητισμό. Όσο με έβριζαν στα εκτός έδρας παιχνίδια, τόσο πείσμωνα. Γι' αυτό και δεν με ενδιαφέρει να μπλοκάρω τέτοιους λογαριασμούς, γιατί το μπλοκάρισμα το θεωρούν τρόπαιο και ίσως τους ανεβάζει και το status (δεν έχω μπλοκάρει ποτέ κανέναν). Η τρίτη κατηγορία είναι τα απειλητικά tweet, τα οποία απλώς αρχειοθετώ για κάθε περαιτέρω ενέργεια.
- Θέλετε να μας πείτε μερικά παραδείγματα; Από τα σχόλια για την αθλητική καριέρα σας με την Εθνική μέχρι τις ευθείες απειλές, εφόσον υπήρξαν τέτοιες.
- Ναι, ο αθλητισμός είναι όντως μεγάλο σχολείο ακόμα και σε αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων. Ειδικά στα ομαδικά αθλήματα που έχεις να παίξεις και σε εχθρικά περιβάλλοντα (π.χ., μέσα στην Κωνσταντινούπολη εναντίον της Εθνικής Τουρκίας ή στο Παπαστράτειο εναντίον του Ολυμπιακού κλπ.), αποκτάς μια αντοχή και μια πειθαρχία στις προκλήσεις. Αυτή είναι πολύ χρήσιμη και στα social media και ειδικά στο Twitter. Το κακό με τις ευθείες απειλές είναι ότι, εκτός από το Twitter ή με e-mail κλπ., έρχονται και με sms στο τηλέφωνό μου (πού το βρήκαν άραγε;) του τύπου, «Έχω μια σφαίρα για σένα, ποντικομούρη προδότη». Αυτό το «ποντικομούρη» δεν σας κρύβω ότι πολύ με πείραξε…
- Μπορεί να επηρεαστεί ένας βουλευτής από τη συμπεριφορά των ποικιλώνυμων αυτών «λογαριασμών» στα social media; Είναι, υποθέτω, μία νέου είδους «κριτική» απέναντι στο νομοθετικό έργο αυτή, πιο «άμεση», πιο «αμεσοδημοκρατική». Αλλά είναι και ισχυρή; Φοβάστε καμιά φορά;
- Νομίζω ότι είναι φυσιολογικό να επηρεαστεί ένας «απροπόνητος» σε τέτοιες πρακτικές βουλευτής από μια τέτοια συντονισμένη επίθεση — αυτό επιδιώκουν άλλωστε. Ειδικά στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν 20% κριτική (ευπρόσδεκτη) και 80% προσπάθεια απαξίωσης, συκοφάντησης και εκφοβισμού. Όμως ο επηρεασμός έχει να κάνει και με το κατά πόσο είναι πεπεισμένος ο καθένας για τις απόψεις του, οι οποίες διαμορφώνονται από τις πεποιθήσεις του και από τη μελέτη του θέματος. Το κακό με την ανωνυμία στο διαδίκτυο είναι ότι πίσω από αυτήν μπορεί να κρύβεται ο στρατευμένος ή ο κομπλεξικός που με ασφάλεια μπορεί να κάνει εύκολα το βήμα από την κριτική στη χυδαιότητα.
- Καθώς η προσπάθεια εκφοβισμού δεν μπορεί —μάλλον— να έχει πιο πρόσφορο αποτέλεσμα από τη δημιουργία ενός «κλίματος», ενός κλίματος φόβου, σε τι πιστεύετε ότι αποσκοπεί;
- Η δημιουργία «κλίματος», όχι μόνο φόβου, αλλά γενικότερα «κλίματος» υπέρ ή κατά σε ένα γεγονός είναι ο βασικός ρόλος των στρατευμένων τρολ των κομμάτων. Ειδικά το κλίμα φόβου όμως παραπέμπει σε άλλες εποχές. Όμως όλο αυτό είναι και πολύ χρήσιμο γιατί έτσι καταλαβαίνεις και ποιοι είναι πραγματικά φίλοι σου. Αυτοί που είναι κοντά σου όταν βάλλεσαι και που μπορεί να πάνε κόντρα στο ρεύμα για να σε στηρίξουν. Ή βλέπεις κάποιους που νόμιζες ότι ήταν φίλοι σου και αναπαράγουν χυδαιότητες εις βάρος σου. Βγάζει καλές ακτινογραφίες το Twitter, με την έννοια ότι σου επιτρέπει να δεις μέσα από την επιφάνεια των πραγμάτων και των ανθρώπων.
- Καταλαβαίνω. Πείτε μου, πόσο βοηθούν γενικά έναν βουλευτή, νεότερο ή μη, πρωτόπειρο ή όχι, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης; Και τι ποσοστό, πιστεύετε, των Ελλήνων βουλευτών τα χρησιμοποιεί συνετά; Είστε εσείς ένας από αυτούς — και στο άλλο άκρο, φέρ' ειπείν, είναι ο Πάνος Καμμένος;
- Νομίζω ότι η αδιαμεσολάβητη επαφή με το κοινό είναι η μεγάλη προσφορά των κοινωνικών δικτύων. Έχει όμως και το «κόστος» τού να γίνεσαι εύκολος στόχος. Ειδικά το Twitter είναι το κατεξοχήν πολιτικό εργαλείο, γιατί είναι πιο άμεσο και όχι «πολυλογάδικο». Ό,τι είναι να πεις πρέπει να το συμπυκνώσεις σε λίγες λέξεις. Πολλοί βουλευτές έχουν λογαριασμό στο Twitter, αλλά δεν ξέρω αν τους λειτουργούν οι ίδιοι ή κάποιοι συνεργάτες τους. Δεν είναι πολλοί αυτοί που έχουν πάντως έντονη δραστηριότητα στο Twitter (καθημερινή δραστηριότητα), ίσως να μην ξεπερνάνε τους 50. Εγώ θεωρώ ότι είμαι από τους πιο ενεργούς γιατί δεν κάνω μόνο πολιτικά tweet (δεν θεωρώ τον εαυτό μου επαγγελματία πολιτικό, άλλωστε).
- Δύο τελευταίες ερωτήσεις για να κλείσουμε αυτή τη μικρή κουβέντα. Η πρώτη: Φοβηθήκατε ποτέ όλο αυτό το διάστημα μήπως έχει δίκιο η άλλη πλευρά; Ότι δηλαδή δεν είναι όλα ρόδινα με τη Συμφωνία; Εν πάση περιπτώσει, τι σημαίνει για έναν βουλευτή το γεγονός ότι είναι η ψήφος του αυτή —όχι μία στο σωρό, αλλά η δική του— που βάζει τη σφραγίδα σε μία μεγάλη απόφαση;
- Το σωστό ρήμα νομίζω δεν είναι «φοβηθήκατε» αλλά «αναρωτηθήκατε». Ασφαλώς και ναι. Γι' αυτό και την έχουμε ξεσκονίσει με τη βοήθεια και του Πρέσβη ε.τ. του κ. Κακλίκη, που μας έχει εντοπίσει αναλυτικότατα τα υπέρ και κατά. Ξέρουμε δηλαδή ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά σημεία, ποια είναι τα σημεία συμβιβασμού, ποιες οι ασφαλιστικές δικλίδες, ποιες οι επιπτώσεις αν κυρωθεί και ποιες αν δεν κυρωθεί. Ως αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και συμβιβασμού, υπάρχουν σημεία που δεν μας ικανοποιούν πλήρως. Η μόνη συμφωνία κρατών όμως που δεν είχε συμβιβασμούς ήταν η παράδοση της Ιαπωνίας στις ΗΠΑ το 1945, και χρειάστηκαν δύο ατομικές βόμβες γι' αυτήν. Δηλαδή όχι η περίπτωσή μας, νομίζω… Το έχω πει επανειλημμένα ότι είναι μια συμφωνία που δεν πρέπει ούτε να εξιδανικεύεται ούτε να δαιμονοποιείται. Τη βλέπω όμως περισσότερο ως ευκαιρία και όχι ως απειλή, θεωρώντας ότι το ισοζύγιο είναι θετικό. Όταν άνθρωποι όπως ο Νίκος Μέρτζος (δεν μπορείς να τον πεις και Συριζαίο) που είναι όλη του η ζωή το Μακεδονικό τη βρίσκει θετική, σημαίνει ότι πρέπει να μετρήσεις τη γνώμη του. Και τις αρνητικές κριτικές τις ακούμε βέβαια, ακόμα και αν προέρχονται από πολιτικά στρατευμένους. Το πιο αρνητικό σημείο της Συμφωνίας πάντως δεν βρίσκεται μέσα στη Συμφωνία.
Το πιο αρνητικό είναι η εργαλειοποίησή της από τα κόμματα, που δίχασε και τύφλωσε, με αποτέλεσμα να μην ενημερωθούν όπως θα έπρεπε οι πολίτες. Εγώ πιστεύω ότι η Συμφωνία τελικά θα κριθεί στην εφαρμογή και εκεί έχουμε πολύ περισσότερους «μοχλούς πίεσης» εντός του πλαισίου της ίδιας τής Συμφωνίας. Αν πάντως δεν μας αρέσει αυτή η Συμφωνία και περιμένουμε στο μέλλον μια άλλη, τέλεια, θα λυθεί τελικά το πρόβλημα ερήμην μας και εις βάρος μας και εμείς θα μένουμε με το κεφάλι χωμένο στην άμμο σαν τη στρουθοκάμηλο. Αυτό που νομίζω ότι πρέπει να κάνει ο κάθε βουλευτής που αποφασίζει είναι να τεκμηριώσει την ψήφο του με βάση τα αντικειμενικά δεδομένα της Συμφωνίας και όχι με βάση ανυπόστατες φοβίες και συνωμοσιολογικά σενάρια που εξυπηρετούν μόνο πολιτικές καριέρες αλλά όχι το εθνικό συμφέρον.
- Και η τελευταία ερώτηση: Μία από τις αναγνώσεις της στάσης που στήριξε το Ποτάμι στο επίμαχο θέμα έχει να κάνει με το γεγονός ότι, δημοσκοπικά, το κόμμα δεν τα πηγαίνει καλά και δεν έχει περιθώρια να μπει στην επόμενη Βουλή. Εσείς τι πιστεύετε; Υπάρχει κάποια πιθανότητα να αντιστραφεί αυτή η απολύτως δεδομένη κατάσταση;
- Σε αντίθεση με άλλα κόμματα, ποτέ δεν καθόρισαν τη στάση μας τα δημοσκοπικά δεδομένα, ειδικά σε θέματα αρχών, όπως είναι π.χ. τα δικαιώματα ή τα εθνικά θέματα. Αν ήταν έτσι, δεν θα στηρίζαμε την αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια που η πλειοψηφία της κοινωνίας το έβλεπε αρνητικά. Το επίμαχο θέμα του Μακεδονικού είναι στις θέσεις του Ποταμιού από το 2014, πριν τις Ευρωεκλογές. Θα μου πείτε, και άλλα κόμματα το είχαν, απλώς εμείς δεν την κάναμε γυριστή όταν είδαμε τα συλλαλητήρια. Δεν μείναμε στα ευχολόγια που μπορεί να υπάρχουν στα κομματικά προγράμματα, αλλά μείναμε σταθεροί όταν ήρθε η ώρα τού «δια ταύτα», όπως κάνουμε και σε όλα τα θέματα. Για παράδειγμα, η εικόνα που είδαμε στη Βουλή για το συγκεκριμένο ζήτημα έδειξε για τη ΝΔ ότι η συνιστώσα της σκληρής Δεξιάς («Η Μακεδονία είναι μία και είναι Ελληνική») καπέλωσε τη φιλελεύθερη συνιστώσα της, και αυτό πρέπει να προβληματίσει. Ή η εικόνα του ΚΙΝΑΛ: ήταν καθαρά πατριωτικό και καθόλου εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ.
Τώρα, για το αν θα μπει το Ποτάμι στη Βουλή, πιστεύω ότι υπάρχει ένα κοινό γύρω στο 10%-15% που ακούει το Ποτάμι, και το στοίχημα είναι να κερδίσουμε το 3-4% από αυτό. Αυτό πιστεύω θα γίνει αν εκτιμηθεί η τόλμη και η συνέπεια που δείχνουμε σήμερα, ακόμα και πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα. Πάντως η μόνη σίγουρη συνταγή αποτυχίας είναι να κάνουμε «κωλοτούμπες» και να το γυρίσουμε στον ανέξοδο λαϊκισμό, γιατί εκεί υπάρχουν άλλοι, πολύ καλύτεροι σε αυτό, ειδικά όπως φαίνεται τελευταία.
- Σας ευχαριστώ θερμά, κύριε βουλευτά.
