Την περασμένη εβδομάδα συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από τον πρόωρο θάνατο ενός πραγματικά σπουδαίου φιλελεύθερου διανοητή, του Φρεντερίκ Μπαστιά. Για τον συγκεκριμένο φιλελεύθερο η στήλη αυτή έχει γράψει αρκετές φορές (όπως εδώ για παράδειγμα) διότι ο Μπαστιά είχε έναν μοναδικό τρόπο γραφής που μπορούσε να καταρρίψει τα επιχειρήματα των αντιπάλων του με έναν συνδυασμό ευστροφίας, ευγλωττίας και τετράγωνης λογικής. Επειδή, λοιπόν, διανύουμε την τελευταία εβδομάδα αυτής της χρονιάς και οι λίστες είναι σύμφωνες με το πνεύμα των καιρών, σας παραθέτω δέκα αγαπημένα αποφθέγματα του μεγάλου Γάλλου πολιτικού και υπερασπιστή της ελευθερίας:
10. Το κράτος είναι ένα τεράστιο κατασκεύασμα μέσω του οποίου όλοι προσπαθούν να ζήσουν εις βάρος όλων των άλλων
9. Όταν ο νόμος και η ηθική συγκρούονται μεταξύ τους, ο πολίτης έχει τη σκληρή επιλογή είτε να χάσει την αντίληψή του περί ηθικής, είτε να χάσει το σεβασμό του προς τους νόμους.
8. Ο σοσιαλισμός, όπως και η παλιά πολιτική από την οποία πηγάζει, συγχέει το κράτος με την κοινωνία. Έτσι, κάθε φορά που δεν θέλουμε να γίνει κάνει από το κράτος, φτάνει στο συμπέρασμα ότι διαφωνούμε με τον στόχο καθαυτό.
7. Δείτε αν ο νόμος παίρνει από κάποιον αυτό που του ανήκει και το δίνει σε κάποιον άλλο που δεν του ανήκει. Δείτε αν ο νόμος οφελεί έναν πολίτη σε βάρος ενός άλλου, κάνοντας κάτι που αν το έκανε ο πολίτης θα αποτελούσε αδίκημα. Τότε καταργείστε αυτόν το νόμο χωρίς καθυστέρηση, όχι μόνο επειδή είναι φαύλος αλλά και γιατί δίνει έδαφος για περαιτέρω φαυλότητα καθώς προσκαλεί τα αντίποινα.
6. Η δουλεία, ο προστατευτισμός και τα μονοπώλια βρίσκουν υπερασπιστές όχι μόνο ανάμεσα σε αυτούς που ευνοούν αλλά και σε εκείνους που κάνουν να υποφέρουν.
5. Υπάρχει μόνο μία διαφορά ανάμεσα στον κακό και τον καλό οικονομολόγο: Ο κακός οικονομολόγος περιορίζει την ανάλυσή του στο ορατό αποτέλεσμα. Ο καλός οικονομολόγος συνυπολογίζει τόσο το ορατό αποτέλεσμα όσο και εκείνα που πρέπει να προβλεφθούν.
4. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να γίνουν οι νόμοι σεβαστοί είναι να τους κάνουμε αξιοσέβαστους.
3. Ο ανταγωνισμός είναι απλώς η απουσία της καταπίεσης.
2. Χάρη στις συναλλαγές, η ευημερία του ενός είναι επικερδής για όλους τους υπόλοιπους.
1. Αν οι προθέσεις των ανθρώπων είναι τόσο κακές ώστε να μην είναι ασφαλές το να αφεθούν αυτοί ελεύθεροι, πως είναι δυνατόν οι προθέσεις των κυβερνώντων να είναι πάντοτε τόσο καλές; Δεν ανήκουν οι νομοθέτες και οι υφιστάμενοί τους στο ανθρώπινο είδος; Ή μήπως πιστεύουν ότι είναι φτιαγμένοι από καλύτερο πηλό από την υπόλοιπη ανθρωπότητα;
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω πως ο συγκεκριμένος διανοητής αποτελεί μία από τις σημαντικότερες “πύλες εισόδου” στη φιλελεύθερη σκέψη για νέες και νέους από όλο τον κόσμο. Στα ελληνικά κυκλοφορούν δύο εξαιρετικά ευχάριστα και ευανάγνωστα βιβλία του, ο Νόμος από το ΚΕΦίΜ και τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος και Η σπασμένη τζαμαρία από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Και τα δύο αυτά βιβλία αποτελούν εξαιρετικά δώρα αυτή την εορταστική περίοδο.
