Παιδιά 15 και 17 ετών ήταν, τελικά, πίσω απ’ αυτή τη βάρβαρη επίθεση στον εργαζόμενο του Μετρό της Ομόνοιας. Κι αν στην Ελλάδα σοκαριζόμαστε, σε άλλες χώρες ήδη η εκρηκτική τάση εφηβικής εγκληματικότητας έχει ενσωματωθεί στην καθημερινότητα. Ας δούμε, λοιπόν, τι μας… έρχεται τα επόμενα χρόνια.
Σε μελέτη του υπουργείου Εσωτερικών της Βρετανίας το 2013 διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που διέπραξαν το πρώτο τους έγκλημα σε ηλικία μεταξύ 10-17 ετών είχαν τετραπλάσιες πιθανότητες να γίνουν χρόνιοι παραβάτες από εκείνους που ήταν 18-24 ετών και 11 φορές από αυτούς που έκαναν το πρώτο τους έγκλημα σε ηλικία άνω των 25.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ συμπέρανε ότι το 57% των ανηλίκων παραβατών συνεχίζουν να διαπράττουν αξιόποινες πράξεις και στην ηλικία των 25. Όσοι, μάλιστα, ξεκινήσουν πριν την ηλικία των 12 είναι ακόμη πιο συνηθισμένο να συνεχίσουν και στην ενήλικη ζωή τους...
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι μεταξύ 1990-2010 η νεανική εγκληματικότητα εκτινάχθηκε. Ο αριθμός παιδιών κι εφήβων που βρέθηκαν σε φυλακές ενηλίκων στην Αμερική ανέβηκε κατά 230%! Η ίδια τάση συνεχίζεται.
Οι όροι νεανική, εφηβική ή παιδική παραβατικότητα περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα πράξεων. Το θέμα είναι οι πράξεις εκείνες που δεν εμπεριέχουν τίποτα το εφηβικό ή παιδικό μέσα τους. Δηλαδή, σκληρά εγκλήματα.
Ο νόμος, στις περισσότερες χώρες, βασίζεται θεμελιωδώς στο σκεπτικό ότι η διάπραξη ενός εγκλήματος απαιτεί δυο «συστατικά»: Την τέλεση μιας απαγορευμένης πράξης και την επίγνωση του εγκληματία ότι η πράξη που τελεί είναι λανθασμένη.
Όμως, δεν υπάρχει παγκόσμια συναίνεση σχετικά με την νεότερη ηλικία κατά την οποία ένας άνθρωπος να μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει τέτοια πρόθεση, δηλαδή να τελέσει μια πράξη που συνειδητά ξέρει ότι θεωρείται λάθος. Πριν από 13 χρόνια η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για Δικαιώματα του Παιδιού είχε συστήσει μια «απόλυτα ελάχιστη» ηλικία για ποινική ευθύνη στα 12 έτη.
Όμως, υπάρχουν τεράστιες διαφορές στον νόμο στις διάφορες χώρες. Στη Βρετανία, ακόμα και παιδάκια 10 ετών μπορούν να δικαστούν για ένα έγκλημα. Σε άλλες, όπως π.χ. Γαλλία και Πολωνία ο νόμος δεν είναι ξεκάθαρος και η τελική απόφαση καθορίζεται από τους δικαστές, που κρίνουν ανάλογα με αδίκημα. Στις ΗΠΑ, σε 35 Πολιτείες, παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να καταδικαστούν και να καταλήξουν όχι σε αναμορφωτήριο αλλά σε φυλακές ενηλίκων.
Η κοινωνία δεν ζητά από την δικαιοσύνη να εκδικηθεί για τέτοιες περιπτώσεις. Περιμένει να κατανοηθούν οι λόγοι που οδηγούν παιδιά σε τόσο ακραίες συμπεριφορές όλο και συχνότερα, για να μην δούμε μπροστά μας κι άλλες, πολύ περισσότερες, Ομόνοιες. Και να βρεθούν οι τρόποι ώστε να μην διαπράξουν εγκλήματα και στην ενήλικη ζωή τους άνθρωποι που ως ανήλικοι είχαν σκληρή παραβατική συμπεριφορά.
