Στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει μετρηθεί ότι μία στις πέντε νέες επιχειρήσεις αποτυγχάνει μέσα στα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, περίπου οι μισές στην πρώτη πενταετία, και το 65% μέσα στην πρώτη δεκαετία. Η αποτυχία των επιχειρήσεων είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο και μάλιστα, παρά τον πόνο και τη δυστυχία που προκαλεί προσωρινά στους εργαζόμενους και τους επενδυτές, είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους η λειτουργία αγορά εξασφαλίζει τη λεγόμενη δημιουργική καταστροφή.
Θα περίμενε κανείς ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις θα είχαν μάθει να διαχειρίζονται αποτελεσματικά, γρήγορα, και έξυπνα ένα τόσο σύνηθες φαινόμενο όπως η πτώχευση. Δυστυχώς όμως αυτό δεν είναι ο κανόνας. Στη χώρα μας αυτή τη στιγμή υπάρχουν χιλιάδες εταιρίες “ζόμπι” που συνεχίζουν να υπολειτουργούν επειδή η όλη πτωχευτική διαδικασία είναι δύσκολη και χρονοβόρα.
Αυτό, σε κάποιο βαθμό, οφείλεται στο γεγονός ότι η οικονομική αποτυχία στη χώρα μας φέρει μία “ρετσινιά”. Ο κόσμος δεν θεωρεί την επιχειρηματική αποτυχία ως μία πρωτίστως διδακτική εμπειρία, αλλά ως ένα μίνι-τέλος του κόσμου. Σε άλλες κουλτούρες, πιο ανοιχτές ως προς την οικονομική δραστηριότητα, η αποτυχία μίας επιχείρησης αντιμετωπίζεται ως το σύνηθες φαινόμενο που στην πραγματικότητα είναι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρείται και ως δείγμα εμπειρίας: “Δεν απέτυχα, απλώς ανακάλυψα δέκα χιλιάδες τρόπους που δεν αποδίδουν”. Τη φράση αυτή δεν την είπε κάποιος μικροεπιχειρηματίας ή κάποιος απατεώνας. Την είπε ο Τόμας Έντισον, ο μεγαλύτερος εφευρέτης στην ιστορία των ΗΠΑ και ίσως ολόκληρου του κόσμου. Οι επιχειρηματίες που απέτυχαν, όταν αντιμετωπίζονται εχθρικά από το ρυθμιστικό περιβάλλον της χώρας τους, μετατρέπονται σε ζόμπι. Αναγκάζονται, προκειμένου να επιβιώσουν, στην καλύτερη περίπτωση να συντηρούν ένα αποτυχημένο εγχείρημα και στη χειρότερη να καταφεύγουν σε πρακτικές τύπου φοροδιαφυγής.
Η χώρα μας έχει αρκετά τέτοια παραδείγματα επιχειρήσεων “ζόμπι”. Το ζητούμενο στο οποίο καλείται να απαντήσει η πολιτεία και η κοινωνία μας είναι αμείλικτο. Τι προτιμάμε, να συνεχίσουν τα ζόμπι να τρώνε τις σάρκες τους ή κάποιον καλύτερο δρόμο; Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, τα περιθώρια βελτίωσης της χώρας μας είναι μεγάλα στο συγκεκριμένο τομέα. Στο σχετικό υποδείκτη του Doing Business για την πτώχευση η χώρα μας βρίσκεται στην 72η θέση στον κόσμο.
Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να βελτιώσει τις επιδόσεις μας στο συγκεκριμένο τομέα, ολόκληρη η οικονομία μας θα ανασάνει. Οι επιχειρηματίες που δοκίμασαν και απέτυχαν, αντί να βρίσκονται δέσμιοι, θα μπορέσουν να επανεκκινήσουν νέα εγχειρήματα έχοντας αυτή τη φορά και την εμπειρία της αποτυχίας. Επίσης, με ένα απλοποιημένο πτωχευτικό σύστημα, ορισμένοι επενδυτές που αποφεύγουν τη χώρα μας επειδή γνωρίζουν ότι αν αποτύχουν θα τους πάρει πολύ χρόνο η απεμπλοκή τους από την αποτυχημένη επένδυση, θα έχουν έναν λόγο περισσότερο για να προτιμήσουν την Ελλάδα.
Τέλος, μία γενναία μεταρρύθμιση του πτωχευτικού κώδικα θα αποτελέσει ένα καίριο πλήγμα στη “ρετσινιά” της αποτυχίας και πιθανότατα θα τονώσει το επιχειρηματικό δαιμόνιο των συμπολιτών μας που αποφεύγουν το επιχειρείν λόγω του εύλογου φόβου της αποτυχίας.
