Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ελληνική της έκδοση, μεταφράζει τη gig economy ως οικονομία της πλατφόρμας. Αυτή η οικονομία είναι το τελευταίο τρεντ που όλο και περισσότερο αλλάζει τις συμβατικές σχέσεις εργασίας προσφέροντας σε εργαζόμενους και εργοδότες περισσότερη ευελιξία. Η εργασία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη καινοτόμα μορφή απασχόλησης στον κόσμο.
Από γραφίστες μέχρι επαγγελματικό σπικάζ, και από υδραυλικούς μέχρι συμβούλους επιχειρήσεων, εκατομμύρια επαγγελματίες ανά τον κόσμο μισθώνουν την εργασία τους σε ιδιώτες και επιχειρήσεις μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών. Πολλοί από αυτούς χρησιμοποιούν αυτές τις πλατφόρμες για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους ενώ άλλοι εργάζονται μέσω αυτών αποκλειστικά.
Η ψηφιακή επανάσταση που έχει λάβει χώρα την τελευταία δεκαετία θα ήταν αδύνατον να αφήσει το χώρο της εργασίας ανεπηρέαστο. Όπως έδειξε άλλωστε και η πανδημία, η παραδοσιακή έννοια της δουλειάς από τις 9 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα δεν είναι όσο βέβαιη φάνταζε πριν από 10 ή 20 χρόνια. Ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από την ευκολία με την οποία μπορεί ο καθένας μας να βρει μία δεύτερη δουλειά, με πολύ ευέλικτα ωράρια και χωρίς την υποχρεωτική υπαγωγή του στο διευθυντικό δικαίωμα μίας εταιρίας, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι κύριες εργασίες τους εργαζομένους που δραστηριοποιούνται στη gig economy.
Παραδοσιακά, ένας μάνατζερ που μαθαίνει ότι ένα μέλος της ομάδας του κάνει μία δεύτερη δουλειά όταν φεύγει από το γραφείο πιθανότατα θα νιώσει ότι ο εν λόγω εργαζόμενος δεν δίνει την πλήρη αφοσίωση και εργατικότητα στην κύρια δουλειά του. Άλλος μάνατζερ μπορεί να υποθέσει ότι η δεύτερη δουλειά αποσπά την προσοχή και την ενέργεια του υπαλλήλου του. Σύμφωνα με μία αρκετά ριζοσπαστική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Academy of Management Journal, η συμβατική αντίληψη για την επίδραση της οικονομίας της πλατφόρμας στις επιδόσεις και την αποτελεσματικότητα των εργαζομένων είναι λανθασμένη.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη βρήκε ότι οι εργαζόμενοι που έχουν δευτερεύουσες δουλειές δηλώνουν μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης από τη ζωή τους και είναι παραγωγικότεροι στις κύριες δουλειές τους από εκείνους που δουλεύουν αποκλειστικά σε μία εταιρία. Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτό το αναπάντεχο αποτέλεσμα είναι υπό διερεύνηση. Όμως, έχουμε σίγουρα κάποια δεδομένα που μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε κάποια πράγματα.
Η εργασία, σε αντίθεση με την επικρατούσα άποψη πολλών Ελλήνων, πέρα από μέθοδος για την ικανοποίηση των αναγκών μας, έχει αρκετές ευεργετικές επιδράσεις στην αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση, και την ικανοποίηση από τη ζωή μας. Όπως έλεγε και ο Άρθρουρ Μπρουκς, από τον οποίο έμαθα για τη συγκεκριμένη έρευνα, το κλειδί για την ανθρώπινη ευτυχία είναι η “κερδηθείσα επιτυχία”, δηλαδή η ικανοποίηση που προέρχεται από την ανταμοιβή των παραγωγικών κόπων μας.
Οι νέες τεχνολογίες και η οικονομία της πλατφόρμας, αυτό που πρωτίστως κάνουν σε ότι αφορά την εργασία είναι να δίνουν στους ανθρώπους περισσότερους τρόπους ανταμοιβής των παραγωγικών κόπων τους. Ας ελπίσουμε ότι η μόνιμη ανάγκη του κράτους να ελέγχει και να ρυθμίζει ό,τι κινείται (κατά Ρίγκαν), δεν θα “πνίξει” αυτή την αναδυόμενη οικονομία στη χώρα μας.
