Είναι πιθανό να δούμε κρατικοποιήσεις σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και σε τράπεζες. Εφόσον θέλουμε οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα να μην εξαφανιστούν, τότε αναγκαστικά θα πρέπει να παρέμβει το κράτος, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν, υπό άλλη ιδιοκτησία, τονίζει στο Liberal.gr ο καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, επικεφαλής του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).
"Σε εξαιρετικές καταστάσεις σαν αυτές, απαιτούνται εξαιρετικά μέτρα”, αναφέρει ο κ. Λιαργκόβας, εξηγώντας ότι μιλά και για την Ελλάδα και ότι το σενάριο των κρατικοποιήσεων αφορά και τις τράπεζες, καθώς “εφόσον συνεχιστεί η κρίση και οι τράπεζες στριμωχτούν, τότε αναγκαστικά θα υπάρξουν προβλήματα επιβίωσης και σε αυτές”.
Εκτιμά ότι το ταρακούνημα θα πυροδοτήσει προβληματισμούς και πολλά πράγματα, όπως η δομή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και προσθέτει ότι οδηγούμαστε προς το μεγάλο “ξεσκαρτάρισμα” το οποίο στην Ελλάδα δεν έγινε στο βαθμό που θα περιμέναμε στην διάρκεια της δεκαετούς κρίσης.
“Έρχεται η κρίση αυτή να συμπληρώσει με ένα βάναυσο τρόπο, και να επιταχύνει την αναδιάρθρωση της οικονομίας, που δεν έγινε στην διάρκεια της πρόσφατης δεκαετούς περιπέτειας”, σημειώνει ο κ. Λιαργκόβας, τονίζοντας ότι το πρώτο πλήγμα θα αφορά τον τουρισμό. Σύμφωνα με χθεσινή μελέτη του ΚΕΠΕ μια συρρίκνωση των τουριστικών εσόδων κατά 8%, μεταφράζεται σε μείωση της ανάπτυξης τουλάχιστον κατά 0,8% και σε περίπου 38.000 χαμένες θέσεις εργασίας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Στην μελέτη που δημοσίευσε χθες το ΚΕΠΕ προβλέπεται ότι ένα ισχυρό πλήγμα στον τουρισμό που θα φέρει επιβράδυνση της ανάπτυξης κατά 0,8%. Είναι όμως ένα μετριοπαθές σενάριο, σωστά;
Ναι, βασίζεται στην παραδοχή ότι οι διεθνείς ταξιδιωτικές εισπράξεις θα μειωθούν μόλις κατά 8%, όπως είχε συμβεί με την επιδημία του SARS το 2003. Επίσης δεν λαμβάνει υπόψιν τα μέτρα, τόσο όσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, όσο και αυτά που θα ανακοινωθούν τις αμέσως επόμενες ημέρες, τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να αναχαιτίσουν το επιδημιολογικό φαινόμενο.
Σε αυτό λοιπόν το μετριοπαθές σενάριο, μια συρρίκνωση των τουριστικών εσόδων κατά 8%, μεταφράζεται σε μείωση της ανάπτυξης τουλάχιστον κατά 0,83%, συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,076 δισ. ευρώ, μείωση της απασχόλησης κατά 38.284 θέσεις εργασίας και αύξηση του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο κατά 56%.
Επαναλαμβάνω ότι πρόκειται για ένα μετριοπαθές σενάριο. Εφόσον έχουμε μαζικές ακυρώσεις τουριστικών πακέτων και αναστολή δραστηριοτήτων τουριστικών κολοσσών, προφανώς και οι επιπτώσεις θα είναι μεγαλύτερες.
- Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αρχίζουν να μιλούν για κρατικοποιήσεις. Η ιταλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εξετάζει να εθνικοποιήσει την Alitalia, ενώ αντίστοιχες σκέψεις γίνονται και σε άλλες χώρες για επιχειρήσεις που δοκιμάζονται. Βλέπετε ένα κύμα κρατικοποιήσεων πανευρωπαϊκά;
Αυτό που αντιμετωπίζουμε στον πλανήτη είναι κάτι το εξαιρετικό. Είναι μια κρίση που εμφανίζεται κάθε 100 χρόνια ή και περισσότερο. Σε μια τέτοια εξαιρετική συγκυρία, πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις εξαιτίας αυτού του τεράστιου πλήγματος δεν θα καταφέρουν λόγω μείωσης της ζήτησης, να επιβιώσουν. Σε αυτή την περίπτωση, εφόσον θέλουμε οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα να μην εξαφανιστούν, τότε αναγκαστικά θα πρέπει να παρέμβει το κράτος, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν, υπό άλλη ιδιοκτησία. Σε εξαιρετικές καταστάσεις σαν αυτές, απαιτούνται εξαιρετικά μέτρα.
- Μπορεί αυτό να αφορά και τις τράπεζες;
Ακόμη και οι τράπεζες, εφόσον συνεχιστεί η κρίση και στριμωχτούν, τότε αναγκαστικά θα υπάρξουν προβλήματα επιβίωσης και σε αυτές. Είναι πιθανό λοιπόν να δούμε κρατικοποιήσεις σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και σε τράπεζες.
Αντιλαμβάνομαι ότι δεν αναφέρεστε μόνο στην Ευρώπη, αλλά μιλάτε και για την Ελλάδα, σωστά;
Ναι, μιλώ και για την Ελλάδα. Και μιλώ για μια εξαιρετική συγκυρία που απαιτεί και εξαιρετικές λύσεις. Και σε περίοδο πολέμου κάτι αντίστοιχο συμβαίνει.
- Τελικά, όταν τελειώσει η κρίση και “καθίσει” η σκόνη, πόσο διαφορετική θα είναι η παγκόσμια οικονομία ; Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο “ξεσκαρτάρισμα” ;
Κάτι τέτοιο θα γίνει. Είναι τόσο μεγάλο το ταρακούνημα, ώστε θα πυροδοτήσει προβληματισμούς και πολλά πράγματα θα τα ξανασκεφτούμε από την αρχή. Ζητήματα που αφορούν την δομή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και τις φούσκες που είχαν δημιουργηθεί. Οι συνθήκες επιβάλλουν το μεγάλο “ξεσκαρτάρισμα”.
- Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση της Ελλάδας ;
Θα το δούμε ενδεχομένως και στην περίπτωση της Ελλάδας γιατί αυτό το μεγάλο “ξεσκαρτάρισμα” δεν έγινε στο βαθμό που θα περιμέναμε στην διάρκεια της δεκαετούς κρίσης. Επομένως έρχεται η κρίση αυτή να συμπληρώσει με ένα βάναυσο τρόπο, και να επιταχύνει την αναδιάρθρωση της οικονομίας, που δεν έλαβε χώρα στην διάρκεια της πρόσφατης δεκαετούς περιπέτειας.
- Πόσο πίσω μας πηγαίνει αυτή η κατάσταση; Μπορεί να επιστρέψουμε στα χρόνια της κρίσης ;
Όχι, δεν το νομίζω. Το πιο πιθανό είναι να δούμε ένα restart και ένα rebound της ελληνικής και της παγκόσμιας οικονομίας μόλις συγκρατηθεί η εξάπλωση της πανδημίας. Η προϋπόθεση είναι να αρχίσει να μετριάζεται η εξάπλωση. Εφόσον δηλαδή η εξέλιξη των κρουσμάτων δείξει ότι οδεύουμε σε μια εξομάλυνση της κατάστασης, δηλαδή η καμπύλη πάψει να είναι εκθετική, τότε ναι μεν θα υπάρξει η μείωση της κατανάλωσης, αλλά θα καταφέρουμε να την ξεπεράσουμε. Εφόσον η πανδημία συνεχιστεί με τον ίδιο με τον σημερινό ρυθμό μέχρι τον Σεπτέμβριο, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα. Θα επηρεαστούν δομές των οικονομιών, η παγκόσμια προσφορά κ.οκ. Δεν πιστεύω όμως ότι αυτό το δεύτερο σενάριο είναι πιθανό.
