Για ακόμα μία φορά ο πρόεδρος Τραμπ, με εργαλείο το twitter, έσπειρε πανικό σε εκατομμύρια αμερικανούς πολίτες, τα μέσα ενημέρωσης, και τις χρηματαγορές. Αυτή τη φορά έθεσε το ερώτημα για το αν πρέπει να αναβληθούν οι εκλογές του Νοεμβρίου προκειμένου να διαφυλαχθεί η δημόσια ασφάλεια. Τα κύρια ερωτήματα που προκύπτουν από αυτή την πρωτοφανή κίνηση εν ενεργεία αμερικανού προέδρου είναι το κατά πόσο μπορεί ο ίδιος ή κάποιος άλλος να αλλάξει την ημερομηνία των εκλογών, γιατί ο Τραμπ θέλει να γίνει κάτι τέτοιο, και τι θα σήμαινε μία τέτοια κίνηση για τη δημοκρατία στις ΗΠΑ.
Μπορεί ο Τραμπ να αλλάξει την ημερομηνία των εκλογών;
Η ευχάριστη είδηση της ημέρας είναι ότι ο πρόεδρος της Αμερικής δεν μπορεί ούτε να αλλάξει την ημερομηνία των εκλογών ούτε και να παρατείνει τη θητεία του. Ο καθορισμός της ημερομηνίας των ομοσπονδιακών εκλογών για την Προεδρία, τη Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ καθορίζεται βάσει τριών νόμων (3 U.S. Code § 1.Time of appointing electors, 2 U.S. Code § 1.Time for election of Senators, 2 U.S. Code § 7.Time of election) από το Κογκρέσο. Λόγω της διάκρισης των εξουσιών που χαρακτηρίζουν το πολιτικό σύστημα της χώρας, μόνο το Κογκρέσο μπορεί να τροποποιήσει, να καταργήσει ή να αντικαταστήσει αυτούς τους νόμους. Επιπρόσθετα, η 20η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος προβλέπει ρητά ότι “η θητεία του Προέδρου και του Αντιπροέδρου λήγουν το μεσημέρι της 20ης ημέρας του Ιανουαρίου” επομένως, και να έβρισκε τρόπο ο Τραμπ αν μη γίνουν εκλογές, η θητεία του θα έληγε αυτοδικαίως.
Γιατί ο Τραμπ θέλει την αναβολή:
Η κρίση της πανδημίας στις ΗΠΑ είναι αρκετά έντονη με χιλιάδες νεκρούς ανά εβδομάδα. Όπως είναι λογικό, οι εκλογές δημιουργούν αρκετά υγειονομικά προβλήματα καθώς αναμένονται άνω των 100 εκατομμυρίων πολίτες να προσέλθουν στις κάλπες. Η πιο τολμηρή πρόταση για την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών είναι αυτή της επιστολικής ψήφου. Αυτή η πρακτική δεν είναι ξένη προς τα ήθη και έθιμα των αμερικανών καθώς ήδη 5 πολιτείες την εφαρμόζουν καθολικά σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις (Κολοράντο, Χαβάι, Όρεγκον, Γιούτα, Ουάσινγκτον, και Γιούτα) ενώ τουλάχιστον ακόμα 21 πολιτείες επιτρέπουν την επιστολική ψήφο για τοπικά και πολιτειακά αξιώματα. Το σενάριο αυτό για τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους γενικότερα είναι ένας εκλογικός εφιάλτης διότι η καθολική χρήση της επιστολικής ψήφου θα επιτρέψει σε αρκετές πληθυσμιακές ομάδες, που ως επί το πλείστον υποστηρίζουν το Δημοκρατικό κόμμα, να συμμετέχουν στις εκλογές. Ο Τραμπ και το επιτελείο του το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά, μέσω των αναλυτικών δημοσκοπήσεων που έχουν στη διάθεσή τους, και για το λόγο αυτό έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετούς μήνες μία εκστρατεία παραπληροφόρησης που στο τέλος καταλήγει να αμφισβητεί το αποτέλεσμα των εκλογών αν αυτές γίνουν επιστολικά.
Η σημασία της αναβολής για τη δημοκρατία:
Το Αμερικανικό Σύνταγμα είναι κατά τη γνώμη αρκετών αναλυτών ένα από τα κορυφαία πολιτειακά κείμενα που έχουν γραφτεί. Όμως, όση προνοητικότητα και αν είχαν οι σπουδαίοι πατέρες του αμερικανικού έθνους όταν το έγραφαν, θα τους αδιανόητο να προβλέψουν ότι μια μέρα ένας άνθρωπος σαν τον Τραμπ θα βρισκόταν στην κεφαλή της εκτελεστικής εξουσίας. Οι προβλέψεις του Συντάγματος για το τι θα μπορούσε να συμβεί αν οι εκλογές αναβληθούν αποτελούν αντικείμενο δεκάδων διδακτορικών διατριβών. Όμως ένα πράγμα είναι σίγουρο: έτσι και αναβληθούν, με όλη την κοινωνική ένταση που επικρατεί τους τελευταίους μήνες στη χώρα, οι μαζικές αναταραχές και το χάος θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένα.
Εν όψει αυτού του χάους, η προτροπή Τραμπ για αναβολή των εκλογών αναδεικνύει τον καιροσκοπισμό και τον παθολογικό (για ορισμένους αναλυτές) εγωισμό του σε όλο τους το μεγαλείο. Είναι σαφές ότι ο Τραμπ θα ήθελε όντως να αναβληθούν οι εκλογές από τη στιγμή που φαίνεται πως θα είναι ο μεγάλος χαμένος της αναμέτρησης. Όμως, κι άλλοι εν ενεργεία πρόεδροι ήξεραν ότι θα χάσουν την επανεκλογή τους και δεν έθεσαν την ασφάλεια και την ευημερία της κοινωνίας τους σε αμφιβολία. Ο τρόπος που χειρίζεται ο Τραμπ το ζήτημα των εκλογών - που ποτέ δεν έχουν αναβληθεί στην ιστορία των ΗΠΑ, ούτε καν όταν η χώρα βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο ή κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου - αποτελεί μία μαύρη σελίδα στην ιστορία της αμερικανικής προεδρίας. Δυστυχώς, ο Τραμπ κοντεύει να γράψει τόμο ολόκληρο από τέτοιες μαύρες σελίδες.
