Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ έγινε σε ένα περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων και σε βαρύ κλίμα, μέσα στο οποίο κάθε λάθος μπορεί να κοστίσει πολύ ακριβά. Το εύρος και το βάθος των προβλημάτων τον ανάγκασε να επεκταθεί και σε θέματα όχι αμιγώς οικονομικά, πράγμα το οποίο προσέδωσε στην ομιλία του (και στη συνέντευξη τύπου που παρεχώρησε την επομένη) χαρακτήρα οιονεί προγραμματικών δηλώσεων. Από όσα είπε επιλέγω να σταθώ στα εξής :
-Πρώτον, η βασική επιλογή είναι εμφανώς η στήριξη της μεσαίας τάξης μέσω της μείωσης φορολογικών επιβαρύνσεων, όπως η πλήρης κατάργηση για το 2021 (με ανάλογη προοπτική και για τα επόμενα έτη) της εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, καθώς και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για εργοδότες και εργαζόμενους κατά 3%. Πρόκειται για άμεσο και υγιή τρόπο ενίσχυσης (χωρίς επιδοτήσεις, δάνεια κ.α.) του πραγματικού εισοδήματος μεγάλων κατηγοριών ανθρώπων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή διαδικασία. Είναι πολύ θετικό το ότι οι ελαφρύνσεις αυτές έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, δηλ. δεν διαφοροποιούνται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων, δήθεν ‘’προοδευτικών’’ κλιμάκων κ.λπ. Θα ήταν ακόμη θετικότερο εάν ήταν πλήρως οριζοντιοποιημένες, δηλ. χωρίς εξαιρέσεις βάσει των πηγών προέλευσης του εισοδήματος. Κατά την άποψή μου, τελικός στόχος των φορολογικών μεταρρυθμίσεων των επομένων ετών πρέπει να είναι η καθιέρωση ενιαίου φόρου εισοδήματος (flat tax rate), μεταρρύθμιση που θα έδινε ισχυρό κτύπημα στη γραφειοκρατία και αντίστοιχη ώθηση στην ανάπτυξη.
-Δεύτερον, είναι επίσης πολύ θετική η εξαγγελία ‘’καινοτόμου προγράμματος επιδότησης 100.000 θέσεων εργασίας’’. Πρέπει να έχουμε υπόψη πως όταν επιδοτείς κάτι, εισπράττεις περισσότερο από αυτό που επιδοτείς. Όταν επιδοτείς την παραγωγή π.χ. σιταριού, παράγεται περισσότερο σιτάρι. Όταν επιδοτείς την ανεργία, έχεις περισσότερη ανεργία. Χρειάζεται να επιδοτούμε (λελογισμένα, γιατί οι πόροι δεν περισσεύουν) την εργασία, όχι την ανεργία, και είναι ενδιαφέρον να δούμε πως θα διαμορφωθεί και πως θα λειτουργήσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Ας θυμηθούμε, πάντως, ότι ο πλούτος και οι θέσεις εργασίας δεν είναι σταθερές ποσότητες που μπορούν να ανακατανέμονται κατά το δοκούν (και κατά τις αντιλήψεις αριστερών ‘’κοινωνικών μηχανικών’’), αλλά αυξομειώνονται σε επίπεδο ενός ατόμου, μίας επιχείρησης ή μίας χώρας ανάλογα με την ορθότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται και με την ταχύτητα και τον βαθμό υλοποίησης των αποφάσεων αυτών.
-Τρίτον, θεωρώ πολύ σημαντική τη δήλωση του πρωθυπουργού, ότι ‘’πιστεύω σε ένα ισχυρό αλλά όχι πλαδαρό κράτος … Αυτός είναι κεντρικός πυλώνας μίας σύγχρονης φιλελεύθερης προσέγγισης’’. Πράγματι, η σύγχρονη φιλελεύθερη αντίληψη (αυτήν που οι κρατιστές όλων των κομμάτων κακοπίστως αποκαλούν ‘’νεοφιλελευθερισμό’’) είναι αναφανδόν υπέρ ενός ισχυρού κράτους που ‘’επιτελεί τα σωστά πράγματα με τον σωστό τρόπο’’ (is both effective and efficient), με ομοιόμορφη εφαρμογή κανόνων δικαίου έναντι πάντων, κυβερνώντων και κυβερνωμένων, και με παροχή κατάλληλου διχτυού ασφαλείας για τους αδύνατους. Στο πλαίσιο αυτό είναι υψίστης σημασίας το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα των επόμενων δώδεκα μηνών που ανέφερε ο Κ. Μητσοτάκης, το οποίο περιλαμβάνει εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας, αναμόρφωση της επικουρικής ασφάλισης, επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης κ.α. Η υλοποίηση αυτών θα καθορίσει εάν η κυβέρνησή του θα είναι ‘’άλλη μία κυβέρνηση’’ ή ‘’μία άλλη κυβέρνηση’’.
* Ο Κώστας Χριστίδης είναι Νομικός – Οικονομολόγος *
