Της Μαρίας Χούκλη
«Η εκπαίδευση του 21ου αιώνα πρέπει να προετοιμάζει τους νέους για θέσεις εργασίας που δεν υπάρχουν ακόμη, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί και για ανταγωνισμό που θα είναι παγκόσμιος». Ποιος το λέει; Σίγουρα, όχι, ο επικεφαλής του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία, ο οποίος εκτιμά ότι το σχολείο απλώς θα πρέπει να διαπλάθει προσωπικότητες, να θεωρεί δευτερεύον ζήτημα την αποτίμηση/αξιολόγηση, να μην άγχεται για την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών και να διαπνέεται από το διαφωτιστικό ιδεώδες της μάθησης. Όλα τ'' άλλα -κατά τον κύριο Λιάκο- είναι τεχνοκρατικοί και οικονομίστικοι υπολογισμοί προς όφελος του νεοφιλελευθερισμού (!).
Δείτε τώρα μιαν άλλη οπτική.
H Innovation Unit είναι μη κερδοσκοπική εταιρεία η οποία αξιοποιεί τη δύναμη της καινοτομίας για την επίλυση κοινωνικών προκλήσεων. Έχει έδρα το Λονδίνο και σκοπός της να προτείνει στις βρετανικές δημόσιες υπηρεσίες/οργανισμούς λύσεις που προσφέρουν καλύτερα αποτελέσματα με χαμηλότερο κόστος. Λύσεις σε προβλήματα που έχουν να κάνουν με την Παιδεία, την Υγεία, την Κοινωνική Προστασία και την Τοπική Διακυβέρνηση.
Έχουν ενδιαφέρον οι επισημάνσεις και οι προτάσεις των ερευνητών της για την Εκπαίδευση τον 21ο αιώνα. Στις προσεχείς δεκαετίες οι αλλαγές που βιώνουμε σήμερα στην πολιτική, την οικονομία, την τεχνολογία και το κλίμα θα γίνουν πιο δραματικές. Οι περισσότεροι δεν μπορούμε να υποψιαστούμε τι είδους ικανότητες θα χρειάζονται για να αντεπεξέλθουν οι άνθρωποι στις απαιτήσεις των καιρών. Αν κάνουμε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, αυτήν τη στιγμή στις ΗΠΑ οι δέκα πιο περιζήτητες θέσεις εργασίας δεν υπήρχαν το 2004.
Επομένως, αν μια χώρα θέλει να συμμετάσχει στις προκλήσεις του μέλλοντος με αξιώσεις, πρέπει να εξοπλίσει τους νέους της με δεξιότητες τέτοιες που θα τους επιτρέψουν να χειριστούν τις αβεβαιότητες των εξελίξεων στην παγκόσμια σκηνή. Για θέσεις εργασίας που δεν υπάρχουν ακόμη, με τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί και για ανταγωνισμό χωρίς σύνορα. Ωστόσο, τα εκπαιδευτικά συστήματα αντιστέκονται στις αλλαγές με το επιχείρημα ότι η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντικός τομέας για πειραματισμούς. Μα, ακριβώς επειδή είναι τόσο σημαντική υπόθεση, δεν μπορεί να μείνει πίσω σ'' έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, αντιτείνουν οι ερευνητές της Innovation Unit.
Στην ψηφιακή εποχή, το σχολείο καλείται να καλλιεργεί στους μαθητές άλλου είδους δεξιότητες, όπως η απόκτηση, η ανάλυση και σύνθεση πληροφοριών, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών, η επίλυση προβλημάτων και η δημιουργικότητα. Το σχολείο του 21ου αιώνα οφείλει να χτίζει μαθητές με κριτικό και ευέλικτο πνεύμα που θα τους βοηθά να προσαρμόζονται στις ανάγκες των συνθηκών. Αυτές τις δεξιότητες αναζητούν και θα αναζητούν οι μελλοντικοί εργοδότες. Συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας πρέπει να είναι η διαρκής αξιολόγηση εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών, ύλης και αποτελέσματος, όχι τιμωρητικά, όχι από λαγνεία στη συνεχή εξέταση, αλλά για τη βελτίωση όλων των παραγόντων στη διαδικασία μάθησης. Στο βιβλίο «Το Σοκ του Μέλλοντος» ο Alvin Toffler αναφέρει ότι είναι συντριπτικό το άγχος και ο αποπροσανατολισμός όσων υποβάλλονται σε πολύ μεγάλες αλλαγές, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο. Δεν θα πρέπει λοιπόν να εκπαιδευόμαστε για αυτές τις αλλαγές;
Οι επιστήμονες της Innovation Unit καταλήγουν ότι το ερώτημα που πρέπει να θέτει κάθε εκπαιδευτικό σύστημα είναι αν διασφαλίζει ότι οι μαθητές του θα είναι απολύτως προετοιμασμένοι για την ενήλικη ζωή τους, ότι θα διαθέτουν εκείνες τις δεξιότητες που ανταποκρίνονται με ακρίβεια στις ανάγκες του κόσμου έξω από τους σχολικούς τοίχους. ''Η, όπως το περιέγραψε ο Toffler, «Οι αναλφάβητοι του 21ου αιώνα δεν θα είναι εκείνοι που δεν ξέρουν γραφή και ανάγνωση, αλλά εκείνοι που δεν μπορούν να μάθουν, να ξεμάθουν και να ξαναμάθουν».
