Τα ευρήματα σχετικά με το ποσοστό των εργαζομένων στον υγειονομικό τομέα που έχουν αρνηθεί να εμβολιαστούν είναι συγκλονιστικά, καθώς υπολογίζεται ότι περίπου τέσσερις στους δέκα δεν εμβολιάστηκαν. Πρόκειται για υγειονομικό προσωπικό το οποίο υποδέχεται και φροντίζει ηλικιωμένους, ασθενείς, ευπαθείς ομάδες και πρόσωπα με υποκείμενα νοσήματα ή έχει επιπλέον την ευθύνη για τους ίδιους τους εμβολιασμούς κατά του Covid 19. Είναι νοητό αυτοί οι άνθρωποι να μην έχουν εμβολιαστεί επειδή αρνούνται να συναινέσουν;
Σύμφωνα με το Σύνταγμα και την ισχύουσα νομοθεσία, ο εμβολιασμός, ως ιατρική πράξη με πιθανές παρενέργειες, προϋποθέτει την ενημερωμένη συναίνεση του ατόμου. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αποκλείεται η επιβολή κυρώσεων για εκείνους που αρνούνται να εμβολιαστούν σε ειδικές περιπτώσεις.
Ένα σχετικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη απόφαση 2387/2020 του Δ? Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκαν σύμφωνες με το Σύνταγμα οι σχολικές «κυρώσεις» που επιβλήθηκαν σε παιδιά που δεν είχαν εμβολιαστεί.
Με ποια νομική βάση μπορούν να επιβληθούν τέτοιες κυρώσεις; Η απάντηση είναι ότι η συναίνεση στον εμβολιασμό δεν επιδρά μόνο στο υποκείμενο της απόφασης. Άρα το κράτος μπορεί να επιβάλει τον εμβολιασμό για ορισμένες κατηγορίες προσώπων, όπως για εκείνους που εργάζονται σε υπηρεσίες υγείας ή σε χώρους όπου έρχονται σε άμεση επαφή με ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι.
Όσοι αρνούνται να εμβολιαστούν είναι προφανές ότι θα θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή ευάλωτων ανθρώπων, άρα για αυτούς μπορεί να θεωρηθεί εύλογη κύρωση η απομάκρυνση από την εργασία.
Όσοι δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν και όσοι θέλουν να διαφυλάξουν ως ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο αν εμβολιάστηκαν, μπορούν να το επιλέξουν. Στο πλαίσιο όμως της οργανωμένης κοινωνικής συμβίωσης, η άρνηση εμβολιασμού είναι συνταγματικά ανεκτό να επιφέρει συγκεκριμένες έννομες συνέπειες υπό συνθήκες πανδημίας.
Οι εργαζόμενοι στον υγειονομικό τομέα αποτελούν κατεξοχήν μία κατηγορία προσώπων που είναι κρίσιμο να εμβολιαστεί. Η πολιτεία οφείλει να ορίσει σε ποιους κλάδους και επαγγέλματα είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός των εργαζομένων, ξεκινώντας από τους εργαζόμενους σε δημόσια νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα.
* Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Πρόεδρος του Ιδρύματος Τσάτσου
