Ο Νίκος Δρανδράκης δεν χρειάζεται καμία εισαγωγή. Είναι ο άνθρωπος που με το όραμα και την ηγεσία του, παλεύοντας απέναντι σε ένα εχθρικό και συχνά χαιρέκακο κράτος, κατόρθωσε να δημιουργήσει το θαύμα της Beat, που κάνει τη ζωή ευκολότερη σε εκατομμύρια συνανθρώπους μας κάθε μέρα.
Γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία η χθεσινή του ανάρτηση στο Facebook όπου έγραφε: “Αυτή είναι η στιγμή που κατάλαβα γιατί ο Αλβέρτος Μπουρλάς είναι σπουδαίος ηγέτης και γιατί η Pfizer κάτω από την ηγεσία του έφερε αυτό το σπουδαίο αποτέλεσμα. Chapeau!”. Ο Νίκος αναφερόταν σε απόσπασμα συνέντευξης του Προέδρου της Pfizer όπου εξηγούσε την επιλογή του να μη συμμετάσχει στο πρόγραμμα σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα των ΗΠΑ (το λεγόμενο Operation Warp Speed). Αξίζει πιστεύω να παραθέσω ολόκληρη την απάντησή του σε ελληνική μετάφραση:
“Έχετε δίκιο. Αν αποτύχουμε, θα επωμιστούμε εμείς το κόστος. Στο τέλος της ημέρας, πρόκειται μόνο για χρήματα. Δεν θα γονατίσει την εταιρία, μολονότι θα πονέσει, γιατί σήμερα επενδύουμε για τον COVID τουλάχιστον ενάμιση δισεκατομμύριο. Ο λόγος όμως που το έκανα αυτό, είναι γιατί ήθελα να απελευθερώσω τους επιστήμονες μας από κάθε γραφειοκρατία. Όταν δέχεσαι χρήματα από κάποιον, πάντα υπάρχουν δεσμεύσεις. Θα θελήσει να δει θα προχωρήσεις, τι είδους κινήσεις θα κάνεις. Θα θελήσει εκθέσεις προόδου. Εγώ δεν ήθελα τέτοια πράγματα. Αυτό που έκανα, είναι να δώσω στους επιστήμονες μια λευκή επιταγή ώστε να μπορούν να ανησυχούν μόνο για τις επιστημονικές προκλήσεις και για τίποτα άλλο. Και ήθελα επίσης να κρατήσω τη Pfizer έξω από την πολιτική”.
Βεβαίως, όπως πολύ ορθά επισημάνθηκε από σχολιαστές, η Pfizer είχε τη δυνατότητα να μην παίξει με τους όρους του κράτους, γιατί μπορούσε όχι απλώς να επενδύσει ενάμιση δισεκατομμύριο δολάρια στην ανάπτυξη του εμβολίου, αλλά και να απορροφήσει τη ζημιά μιας ενδεχόμενης αποτυχίας. Κατάφερε έτσι να κινηθεί γρηγορότερα, να δοκιμάσει καινοτομίες και εντέλει να φτάνει πρώτη στο νήμα αυτού του αγώνα ταχύτητας για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών. Παράλληλα, η δεύτερη εταιρία της κοινοπραξίας που μας φέρνει το πολλά υποσχόμενο εμβόλιο, η γερμανική BioNTech, έλαβε σημαντική χρηματοδότηση από το γερμανικό κράτος.
Σκεφτείτε όμως τι θα συνέβαινε αν όλες οι φαρμακευτικές εταιρίες που ανταγωνίζονται σήμερα για την εξεύρεση και την παραγωγή του εμβολίου υποχρεώνονταν να λάβουν αυτά τα κρατικά χρήματα με τις υποχρεώσεις που αυτό συνεπάγεται. Σκεφτείτε, ακόμη χειρότερα, να είχαμε μόνο αμιγώς κρατικά ερευνητικά κέντρα σ’ αυτή τη μάχη.
Θα μου πείτε: Δεν είναι δηλαδή καθόλου θέμα τύχης που η Pfizer βρήκε πρώτη το εμβόλιο; Πάντα και παντού όσοι αρνούνται την αγκαλιά του κράτους θα τα πηγαίνουν καλύτερα; Προφανώς είναι θέμα και τύχης. Οι ερευνητές δοκιμάζουν διάφορα πράγματα και κάποιο ή κάποια από αυτά αποδεικνύεται στην πορεία και στην πράξη αποτελεσματικό - όπως και στην αγορά. Γι’ αυτό ακριβώς και όταν το ζητούμενο είναι η ανακάλυψη, η καινοτομία, η επίτευξη νέων συνδυασμών που διευρύνουν την ανθρώπινη γνώση και ανταποκρίνονται σε ανάγκες και επιθυμίες μας, η δοκιμασμένη καλύτερη λύση είναι η πολυμορφία, η αποκέντρωση, η δυνατότητα για τον μεγαλύτερο δυνατό πειραματισμό - ακριβώς δηλαδή τα αντίθετα απ’ αυτά για τα οποία είναι φτιαγμένη να υπηρετεί και να προάγει η οποιαδήποτε γραφειοκρατία.
