Της Μαρίας Χούκλη
Επειδή το liberal.gr και οι αναγνώστες του αγαπούν την ετυμολόγηση των λέξεων, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Το ρήμα αξιολογώ προέρχεται από το αξιόλογος, αρχαία ελληνική λέξη <άξιος+λέγω. Και μετά έρχεται η αξιολόγηση που σημαίνει την ενέργεια ή το αποτέλεσμα του αξιολογώ: εντοπίζω τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία κάποιου ή μιας κατάστασης και με αυτά τα στοιχεία κρίνω -αντικειμενικά με συγκεκριμένα κριτήρια -την επίδοση, την αποτελεσματικότητα και την αξία, σε σύγκριση με άλλους ανθρώπους/πράγματα/διαδικασίες/ επιδιωκόμενους στόχους.
Στη δημοκρατία επιδιωκόμενος στόχος είναι η αξιοκρατία<άξιος +κρατώ (εδώ έχουμε μεταφραστικό δάνειο από το meritocracy). Να επιλέγονται δηλαδή οι άξιοι και ικανοί στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα με βάση τα προσόντα του ατόμου και όχι την καταγωγή, τη συγγένεια την κοινωνική θέση ή άλλα παρόμοια κριτήρια.
Με βάση την επιστημονική συγκρότηση, την κριτική ικανότητα, την ευσυνειδησία, την συνεργατικότητα, την συνείδηση κοινωνικής ευθύνης, την εχεμύθεια,την αξιοπιστία, την φιλοπονία, την αμεροληψία, την αλληλεγγύη.
Η αξιοκρατία επιδρά στην κοινωνία, σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πιο αποτελεσματικές διαδικασίες για την παραγωγή καλύτερων αγαθών και υπηρεσιών, μεγαλύτερη οικονομική ωφέλεια από την οποία θα ευεργετηθούν και οι λιγότερο ικανοί, οι ευάλωτοι, οι αδύναμοι. Αξιοκρατία σημαίνει πιο αποτελεσματική εκπαίδευση, καλύτερη Παιδεία. Πιο καινοτόμα έρευνα, μεγαλύτερη εξέλιξη των επιστημών. Περισσότερες πρωτοβουλίες για την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων επ'' ωφελεία του κοινωνικού συμφέροντος.
Η αξιοκρατία επιδρά και στα άτομα που αισθάνονται ότι αναγνωρίζεται ο κόπος, το ταλέντο, η εργατικότητα και η συνέπειά τους, συνιστά πήχη άμιλλας και παράγοντα ηθικοποίησης. Η προώθηση των αξίων και στην πολιτική περιορίζει τον λαϊκισμό, την πελατοκρατία, την ελέω κόμματος ανάληψη θέσεων ευθύνης.
Η αξιολόγηση/αξιοκρατία αποτελούν ίσως τον πιο καίριο παράγοντα για την ατομική, όσο και για την κοινωνική πρόοδο.
Δεν αναφέρομαι στην ουτοπική πλατωνική πολιτεία αλλά στα αυτονόητα που από αμνημονεύτων χρόνων έχουν υιοθετηθεί και εφαρμόζονται σε πολλές χώρες. Μέχρι πότε θα κρυβόμαστε ως κοινωνία πίσω από άλλοθι και προσχήματα;
Ο όφις μας απατά γιατί του το επιτρέπουμε και μας βολεύει.
