Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ, ο Πρωθυπουργός βλέπει θετικά την πρόταση του καθηγητή Ηλία Μόσιαλου να προχωρήσει η ΕΕ από κοινού στην αγορά πατεντών για τεστ ταχείας ανίχνευσης και εμβολίων κατά του κορονοϊού, προκειμένου να επιταχυνθεί η ταχύτητα ανάπτυξής τους και να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους από τα συστήματα υγείας των ευρωπαϊκών χωρών.
Σύμφωνα με τον κ. Μόσιαλο, ο οποίος πρόσφατα ορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς για ζητήματα που αφορούν την πανδημία, με αυτό τον τρόπο θα γίνει εφικτή η οργάνωση της παραγωγής των τεστ και των εμβολίων σε πολλά σημεία της Ευρώπης, τα οποία θα μετατραπούν σε οιονεί “δημόσια αγαθά”, εξέλιξη που θα επιτρέψει την ευκολότερη και ταχύτερη διανομή τους εκεί όπου χρειάζεται.
Κατ’ αρχάς, η πρόταση για αγορά των πατεντών αυτών, είναι σαφώς καλύτερη από άλλες ιδέες που έχουν πέσει στο τραπέζι αυτές τις μέρες από διάφορες χώρες, οι οποίες προτείνουν ουσιαστικά την χωρίς αποζημίωση κατάσχεσή τους, ή την εξαγορά τους με συμβολικό ποσό.
Όμως οι πατέντες υπάρχουν ως κίνητρο καινοτομίας. Αν αυτό το κίνητρο καταστραφεί, ή σχετικοποιηθεί, τότε τα κέντρα καινοτομίας θα διστάζουν στο μέλλον να επενδύσουν τα δισεκατομμύρια ευρώ ή δολάρια που συχνά απαιτούνται για την ανακάλυψη μιας λύσης που θα σώσει τις ζωές μας ή θα τις κάνει καλύτερες. Και όσο κι αν το ήθελαν οι πολέμιοι της ελεύθερης αγοράς, αυτά τα ιδιωτικά κέντρα, αυτή την ιδιωτική χρηματοδότηση της έρευνας, θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να τα χρειαζόμαστε επιτακτικά.
Το γεγονός ότι η πρόταση του κ. Μόσιαλου μιλά για εξαγορά και όχι κατάσχεση δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κι εδώ προβλήματα. Πρώτον, ποια θα είναι η τιμή της εξαγοράς; Είτε οι νόμιμοι κάτοχοι των πατεντών θα υποχρεωθούν να κάνουν σημαντικές εκπτώσεις, οπότε ξανά το κίνητρο της καινοτομίας που διασφαλίζει η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας θα υπονομευθεί, είτε η είσοδος αγοραστών όπως η ΕΕ θα οδηγήσει τις τιμές αυτές σε πολύ υψηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι θα ίσχυε κανονικά.
Εντέλει πάντως το βασικό ερώτημα είναι το εξής: Είμαστε σίγουροι ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν θα ανταποκριθεί στις ανάγκες της συγκυρίας; Είμαστε σίγουροι ότι η νέα συνάρτηση κινήτρων που θα δημιουργήσει αυτή η εξέλιξη θα λειτουργήσει αποτελεσματικότερα απ’ ό,τι η ισχύουσα σήμερα; Προς το παρόν πάντως, ο ιδιωτικός τομέας κινείται τις περισσότερες φορές γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα για την κάλυψη των αναγκών της κρίσης. Αν είναι να πειράξουμε κάτι, ας είμαστε όσο γίνεται βέβαιοι πως έτσι θα κάνουμε τα πράγματα καλύτερα - και για σήμερα, και για αύριο.
