Tης Μαρίας Χούκλη
Την λένε Εσπεράντζα που θα πει Ελπίδα στα ισπανικά. Η πρωτοβουλία που πήρε λίγες ημέρες πριν από την επισημοποίηση της Συμφωνίας της Αβάνας, ταυτίζεται με το όνομα της και συμβολίζει το γύρισμα σελίδας στην ιστορία της χώρας της.
Η Εσπεράντζα υπήρξε μέλος της FARC, της παραστρατιωτικής οργάνωσης των μαρξιστών ανταρτών της Κολομβίας που πρόσφατα έδωσαν τα χέρια με τους πολιτικούς για να σταματήσει ο αδελφοκτόνος πόλεμος μισού αιώνα. Στρατολόγηθηκε 13 ετών, έμεινε στις ζούγκλες μαζί τους 8 χρόνια και στα 21 τους εγκατέλειψε. Δεν αποκάλυψε τι έκανε όλο αυτό διάστημα, πόσους θανάτους κουβαλάει στη συνείδησή της, θέλησε όμως να εξομολογηθεί την μεταμέλειά της δημοσίως, έχοντας απέναντι της έναν από τους δημοφιλέστερους πολιτικούς της Κολομβίας, τον πρώην δήμαρχο της Μπογκοτά, Αντάνας Μόκους. Επί των ημερών του, η πόλη-συνώνυμο των καρτέλ ναρκωτικών έγινε ανθρώπινη και καλύτερη για τους κατοίκους της.
Τον συνάντησε διόλου τυχαία στο Πανεπιστήμιο της πόλης, σ΄ έναν χώρο παροχής γνώσης και παραγωγής πολιτισμού, ένα φόντο που βρίσκεται σε αντιδιαστολή με τη βαρβαρότητα των όπλων. Εκεί καθισμένη στα σκαλιά, μοιάζοντας πιο πολύ με νεαρή φοιτήτρια παρά με μέλος ένοπλης οργάνωσης, ακούγεται να λέει στον πρώην δήμαρχο την απλή φράση: “χρειάζομαι τη βοήθεια σου για να ζητήσω συγχώρεση από τους συμπολίτες μου”.
Η συνομιλία τους μαγνητοσκοπήθηκε, το βίντεο ανέβηκε στην σελίδα του Μόκους στο facebook και μέχρι τώρα προβλήθηκε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο φορές, πληροφορούμαστε απο την Ελ Παϊς. Το είδα. Το μισό είναι μαυρόασπρο, όσο κρατάει η πολεμική αφήγηση. Ξαφνικά σηκώνονται και ο Μόκος της δένει τα μάτια με ένα λευκό πανί. Είναι μια πάνα του ενός έτους γιού της, που φωτίζει τη νέα ζωή της, η οποία, ωστόσο, χρειάζεται άφεση αμαρτιών. Η Εσπεράντζα παραδίδεται στην κρίση των συμπολιτών της με το πιο αθώο κομμάτι υφάσματος που μπορούσε να επιλεγεί.
Ο πρώην δήμαρχος, εμφανώς συγκινημένος, την φιλά τρυφερά στο μέτωπο και την σπρώχνει ελαφρά προς το πλήθος που εν τω μεταξύ έχει συγκεντρωθεί και πληροφορείται ότι απένταντί του βρίσκεται μια πρώην αντάρτισσα του FARC. Ανάμεσά τους, πιθανόν, να υπάρχουν άνθρωποι που έχασαν δικούς τους στον μισό αιώνα φωτιάς και αίματος. Στο βίντεο βλέπουμε συνοφρυωμένα πρόσωπα, σκυμμένα κεφάλια και μετά μερικοί αποσπώνται από την συνάθροιση , πλησιάζουν την Εσπεράντζα και την σφίγγουν στην αγκαλιά τους. Κανείς δεν χαμογελά. Αντιθέτως ορισμένοι βουρκώνουν, σαν να αντιλαμβάνονται το βάρος της πράξης τους, κάτι της ψιθυρίζουν. Δεν ξεχνούν, αλλά συγχωρούν. Η οθόνη γεμίζει χρώματα.
Η νεαρή μητέρα πια και πρώην αντάρτισσα, πήρε το ρίσκο να μην της δοθεί η συγχώρεση που ζήτησε, αλλά δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Η αλλαγή σελίδας θα γίνει από τον κόσμο, δεν επιβάλλεται με συνθήκες και συμφωνίες.
Οι πολίτες πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη των επιλογών τους. Σήμερα θα μάθουμε αν οι Κολομβιανοί δέχθηκαν ή απέρριψαν την ειρηνευτική συμφωνία η κυβέρνηση που διαπραγματεύτηκε η κυβέρνησή τους με τους ηγέτες των FARC. Αν αποφάσισαν -όπως δείχνουν όλα τα προγνωστικά- να συγχωρήσουν όλες τις Εσπεράντζες και να κοιτάξουν μπροστά.
Η γειτονική Βενεζουέλα, αντιθέτως, ρημάζει και μαζί της εξαθλιώνονται εκατομμύρια άνθρωποι-το περιγράφει καθημερινά σε διπλανή στήλη ο Γιάννης Κουζηνός. Ο Τσάβες κυβέρνησε επί 15 χρόνια με την στήριξη μεγάλη μερίδας των πολιτών, με ρητορική μίσους και διχασμού, με ανακούφιση της ανέχειας του λαού, η οποία όπως αποδείχθηκε εφήμερη. Δεν προήλθε από αλλαγή δομών, από δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις υπέρ του συνόλου, παρά μόνο από τη διανομή οικονομικής στήριξης στους πενόμενους από τον χαρισματικό Ουγκο. Όταν πέρασε εκείνος στο επέκεινα και μαζί του η δράση της “ασπιρίνης”, ο πόνος επανήλθε δριμύτερος και εξαπλώνεται πλέον σε ευρύτερα κομμάτια της κοινωνίας.
Ο κόσμος δεν αλλάζει μόνο προς το χειρότερο. Αλλάζει και προς το καλύτερο. Το βορειοδυτικό άκρο της αμερικανικής υπο-ηπείρου, προσφέρει παραδείγματα και από τις δύο περιπτώσεις. Με τους πολίτες, να βάζουν τη σφραγίδα τους σε επιλογές που αφορούν τη ζωή τους. Νομίζω, η Πάτυ Σμίθ δεν θα είχε κανένα δισταγμό να αγκαλιάσει την Εσπεράντζα και να της σιγο-τραγουδήσει στο αυτί, Yes, People have the power.
