Του Αλέξανδρου Σκούρα
Όσο πλησιάζουν οι εκλογές, τόσο περισσότερο η κυβέρνηση θα εντείνει τις προσπάθειές της στα παρακάτω δύο μέτωπα: πρώτον, να πείσει τους αναποφάσιστους για τις επιτυχίες της, και δεύτερον να διατυπώνει όσο το δυνατό περισσότερες υποσχέσεις στην εκλογική της πελατεία. Αυτή άλλωστε είναι η πραγματική δουλειά των πολιτικών και των κομμάτων, η κατάκτηση και διατήρηση της εξουσίας. Επειδή όμως οι επιτυχίες της σημερινής κυβέρνησης είναι λιγοστές, κατά πάσα πιθανότατα η βαρύτητα του προεκλογικού αγώνα θα δοθεί στην υποσχεσιολογία. Κι επειδή οι παραδοσιακές υποσχέσεις για αυξήσεις και επιδόματα δεν περνούν πλέον στον μέσο Έλληνα που μετά από μία χρεοκοπία και δέκα χρόνια μνημόνια είναι υποψιασμένος, αυτή τη φορά οι υποσχέσεις θα πρέπει να είναι είτε γενικές και αόριστες, είτε να ανταποκρίνονται σε βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις περί δικαίου. Υπό το πρίσμα αυτό, η αύξηση του κατώτατου μισθού αναμένεται να αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες επικοινωνιακά προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Ήδη μάλιστα η κυβέρνηση, απαλλαγμένη από τα μνημόνια, κατέθεσε δια της Υπουργού Εργασίας κ. Αχτσιόγλου τροπολογία σύμφωνα με την οποία ανοίγει ο δρόμος για την αύξηση του κατώτατου μισθού και ορίζεται η διαδικασία με την οποία θα γίνονται οι αναπροσαρμογές του στο μέλλον.
Οι περισσότεροι που θα ακούσουν αυτή την είδηση θα χαρούν. Πόσες φορές άλλωστε έχουμε ακούσει σχόλια όπως το “μα δεν μπορεί να ζήσει κανείς με τόσα λίγα” ή “οι επιχειρήσεις εκμεταλλεύονται τους εργαζομένους με μισθούς Βουλγαρίας”; Κανείς φυσιολογικός άνθρωπος δεν χαίρεται όταν ο διπλανός του πεινάει ή περνάει οικονομικές δυσκολίες. Όλοι θέλουμε να ζούμε σε μία κοινωνία ευημερίας για όλους. Όμως η αλήθεια είναι πως η αύξηση του κατώτατου μισθού και δεν θα βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας για τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων, και θα κάνει τη ζωή δυσκολότερη για τους πιο αδύναμους.
Γιατί αυτό; Ας ξεκινήσουμε με ένα παράδειγμα: Οι φόροι στο τσιγάρο υποτίθεται ότι επιβάλλονται για να μειώσουν το κάπνισμα. Το ίδιο ισχύει και για τους περιβαλλοντικούς φόρους - είναι αντικίνητρα κατά της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Η λογική αυτών των φόρων βασίζεται στην υπόθεση ότι αν αυξηθεί η τιμή ενός προϊόντος, πιθανότατα θα μειωθεί και η ζήτηση γι' αυτό. Όμως ο κατώτατος μισθός είναι εντέλει η ελάχιστη τιμή της εργασίας. Αν όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν την απασχόληση είναι σταθεροί και ξαφνικά αυξηθεί η τιμή της, θα πρέπει να περιμένουμε και αντίστοιχη μείωση της ζήτησης για εργασία. Δηλαδή, λιγότερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη ανεργία.
Δεν ωφελούνται όμως και κάποιοι από την αύξηση του κατώτατου μισθού; Το σίγουρο είναι ότι δεν ωφελούνται οι άνεργοι, που θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τον πραγματικό κατώτατο μισθό - μηδέν ευρώ. Οι άνεργοι μάλιστα θα δυσκολευτούν έτσι περισσότερο να βρουν δουλειά: αν κάποιος είναι άνεργος με κατώτατο μισθό στα 510 ευρώ, θα του είναι ακόμα πιο δύσκολο να βρει δουλειά με 710 ευρώ.
Ούτε βεβαίως θα ωφεληθούν οι εργαζόμενοι που ήδη κερδίζουν περισσότερα από τον νέο κατώτατο μισθό καθώς αυτοί δεν θα πάρουν την παραμικρή αύξηση.
Ούτε όσοι σήμερα απασχολούνται σε καθεστώς μαύρης εργασίας - και είναι πολλοί - θα δουν καμία βελτίωση. Αντίθετα η μαύρη εργασία θα αυξηθεί κι άλλο καθώς το κίνητρο γι' αυτή θα γίνει μεγαλύτερο.
Οι μόνοι που θα ωφεληθούν είναι όσοι από τους εργαζομένους που αυτή τη στιγμή πληρώνονται το νόμιμο ελάχιστο διατηρήσουν τη δουλειά τους. Κι αυτό γιατί οι νέοι αυξημένοι τους μισθοί δεν θα καταβάλλονται από το κράτος ή κάποιο φαντασιακό λεφτόδεντρο, αλλά από την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Για τις επιχειρήσεις λοιπόν που δουλεύουν στο όριο, που είναι και οι περισσότερες που καταβάλλουν κατώτατο μισθό στους εργαζόμενούς τους, είναι πολύ πιθανό να απολύσουν κάποιους από τους εργαζομένους τους προκειμένου να αντέξουν να πληρώσουν υψηλότερους μισθούς στους υπολοίπους.
Αν όλα αυτά δεν σας πείθουν, αν δεν σας αρκούν οι έρευνες μεταξύ οικονομολόγων, οι οικονομικές θεωρίες και τα πολλά εμπειρικά παραδείγματα που τα επιβεβαιώνουν, και θέλετε κάτι ακόμα πιο δυνατό δοκιμάστε το εξής: Ζητήστε από έναν πολιτικό που στηρίζει την τροπολογία της κ. Αχτσιόγλου να σας εξηγήσει το γιατί δεν πάει ο κατώτατος μισθός στα 2.000 ευρώ το μήνα. Θέμα πολιτικής βούλησης δεν είναι;