Της Μαρίας Χούκλη
Δεν ήξερα ότι υπάρχει και Φαμπριανό Σύμπαν. Το λέει το δελτάριο που διανεμήθηκε στους δημοσιογράφους κατά την επίσημη γνωριμία τους με τον Jan Fabre, τον νέο καλλιτεχνικό –προσέξτε, μην κάνετε λάθος– επιμελητή του Διεθνούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, όπως το μετονόμασε, «αρθρώνοντας τις γενέτειρές του» στον καινούργιο τίτλο, καλοσύνη του που δεν το ξέχασε. Γιατί θα μπορούσε να το ονομάσει Διεθνές Φαμπρικό Φεστιβάλ. Επιμελητή θεωρεί εαυτόν ο κύριος Fabre και ουχί καλλιτεχνικό διευθυντή, ιδιότητα που ασφαλώς παραπέμπει σε κάτι τόσο γραφειοκρατικό, τόσο banal για δημιουργούς του βεληνεκούς του. Θα έχει την μπαγκέτα, αλλά, απ' ο, τι διαβάζω, για να συντονίσει δικά του έργα και δημιουργών με τους οποίους συνεργάστηκε κατά καιρούς.
Πληροφορούμαστε, λοιπόν, ότι κατά την έναρξη του φεστιβάλ «το κοινό θα εισαχθεί στο σύμπαν του καλλιτεχνικού διευθυντή του Jan Fabre». Ο συντάκτης του κειμένου επιμένει να τον αποκαλεί με ιδιότητα που ο ίδιος αποποιείται, ωστόσο δεν είναι αυτό το θέμα.
Από τις 15 Ιουνίου έως και τις 10 Ιουλίου, θα υπάρξουν εκδηλώσεις «πρόβα που θα προετοιμάζει το κοινό για το Φαμπριανο? σύμπαν των διαφορετικών μορφών τέχνης και της ποιητικής του σώματος». Πάλι το Φαμπριανό σύμπαν!
Δηλαδή, για να καταλάβω, το φεστιβάλ, φέτος, διοργανώνεται για να μυηθούμε στη φιλοσοφία του Φλαμανδού δημιουργού ή για να έχουμε την ευκαιρία –γηγενείς και επισκέπτες– να παρακολουθήσουμε αξιόλογες εκδηλώσεις, ελληνικών και διεθνών σχημάτων, από όλες τις μορφές τέχνης που θα μας προτείνουν ο Fabre και η ομάδα του;
Αναφερόμενος ο ίδιος στο σκεπτικό των επιλογών του, υποστήριξε ότι απαντούν στο ερώτημα τι σημαίνει να είσαι Ευρωπαίος σε μια εποχή αλλαγής των γεωγραφικών και των υπαρξιακών ορίων. Όντως είναι καίριο το ζήτημα της ταυτότητας που αναδύεται από τους καιρούς της σύγχυσης και της αβεβαιότητας που διανύουμε. Ναι, αλλά γιατί επέλεξε να διερευνήσει τι σημαίνει να είσαι Βέλγος και όχι Έλληνας;
Αν υπάρχει μια χώρα που έχει ζωτική ανάγκη να βρει ποια είναι, τι θέλει, πώς θα το πετύχει, πού να κοιτάζει, πόσο την έχει αλλάξει η κρίση των τελευταίων ετών, είναι η Ελλάδα.
Αφού επιλέγεται εθνικό χρώμα, γιατί να παρουσιαστεί η βελγική καλλιτεχνική παραγωγή και όχι η εγχώρια; Υπήρξαν προεγκρίσεις από τη διοίκηση Λούκου, θα μπορούσε να τις αξιοποιήσει ο νέος επικεφαλής του θεσμού. Κατανοητή η πίεση χρόνου, ακατανόητος ο εξοβελισμός των Ελλήνων δημιουργών, όχι μόνο φέτος αλλά και του χρόνου. Επιφανείς Έλληνες ηθοποιοί κρίθηκαν ικανοί απλώς «να διαβάσουν από τα νυχτερινά ημερολόγια του Jan Fabre και από τα θεατρικά και ποιητικά του κείμενα, τα οποία θα εκδοθούν από τις εκδόσεις Νήσος».
Το τερπνόν μετά του ωφελίμου.
Με πρωθυπουργική παρέμβαση, πληροφορούμαστε, αναζητούνται τώρα μη δαπανηρά ελληνικά σχήματα να ενταχθούν στο πρόγραμμα, μετά τις αντιδράσεις πολλών καλλιτεχνών. Εμβαλωματικά για επικοινωνιακούς λόγους.
Στα σοβαρά, για να μην είμαι άδικη, θεωρώ τον Jan Fabre σημαντικό καλλιτέχνη, αλλά το Φεστιβάλ χρειάζεται στο τιμόνι του καπετάνιο που διαθέτει, εκτός από ευαισθησία, και λογική manager. Έναν διευθυντή μιας εξαίσιας ορχήστρας που θα παίζει ποικίλο ρεπερτόριο και όχι τη δική του καλλιτεχνική κληρονομιά. Θα μου πείτε, τι φταίει ο Fabre. Προσεκλήθη από μια κυβέρνηση που είδε στο πρόσωπό του «έναν συνεχιστή του Spinoza, έναν αριστερό φραξιονιστή του Διαφωτισμού» και εκείνος απλώς ανταποκρίθηκε.
Ποτέ δεν θα πλήξουμε σ'' αυτήν τη χώρα.
Η πολιτική του πολιτισμού πρέπει να μας πολλαπλασιάζει και όχι να μας βολεύει.
Δυστυχώς, μια ακόμη φορά δούλεψε η γνωστή φάμπρικα.
