Της Μαρίας Χούκλη
«Δεν υπάρχουν μεγάλοι άνθρωποι, υπάρχουν μόνο μεγάλα γεγονότα», επαναλάμβανε συχνά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, σύμφωνα με τον στενό συνεργάτη του, Τάκη Λαμπρία.* Ο Καραμανλής εξηγούσε ότι οι πόλεμοι δημιουργούν τις εξέχουσες πολιτικές προσωπικότητες, όχι τα ειρηνικά χρόνια. Οι άνθρωποι της εξουσίας γράφουν ιστορία από τον τρόπο με τον οποίο απαντούν στα μεγάλα ζητούμενα που θα προκύψουν στον καιρό τους. Όταν βρεθούν σε συνθήκες καταλυτικών αναταράξεων και ανατροπών, όπως ήταν ο ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος για τον Τσώρτσιλ ή η υπόθεση της Αλγερίας για τον Ντε Γκωλ.
Οι αποφάσεις που πήραν ο Τσώρτσιλ και ο Ντε Γκωλ –παρά τα σφάλματα και τις ανθρώπινες αδυναμίες τους– τους υπερέβαιναν. Αλλά τις έλαβαν. Ούτε η συνήθεια, ούτε οι ενάντιες φωνές, ούτε οι εσωτερικές αρνήσεις στάθηκαν εμπόδιο να ανταποκριθούν με τόλμη στο αίτημα της εποχής τους. Έδρασαν σαν μην υπήρχε πολιτικό αύριο, σηκώνοντας ευθύνες βαρύτερες απ'' όσες τους αναλογούσαν.
Τι άλλο από «πολεμικό» είναι το φόντο των ημερών μας; Στη saga της εξαετούς κρίσης ήλθε να προστεθεί ως επιταχυντής της υλικής και ψυχικής αβεβαιότητας το προσφυγικό. Η θέση μας στο χάρτη, από γεωστρατηγικό πλεονέκτημα, μετέτρεψε τη χώρα σε πεδίο βολής, όπου επιχειρείται να κλείσουν πάσης φύσεως λογαριασμοί που έχουν να κάνουν με τη νέα τάξη πραγμάτων στην Εγγύς Ανατολή, με τις βλέψεις της νεο-σουλτανικής Τουρκίας, με τις ενδο-ευρωπαϊκές κόντρες των κέντρων ισχύος με τους μέχρι πρότινος πιστούς δορυφόρους τους. Το παιχνίδι είναι πολύ μεγάλο για τα μέτρα μας, υπερβαίνει τις αντοχές της χώρας σε όλα τα επίπεδα –στο πολιτικό, οικονομικό, διοικητικό, τεχνολογικό.
Όμως, το εγχώριο πολιτικό προσωπικό μοιάζει πιο αμήχανο από τους πολίτες μπροστά στο τσουνάμι της νέας κατάστασης. Προσπαθούν να μη βρέξουν τα χέρια τους. Παρατηρούν σαν να είναι Ελβετοί, διαπιστώνουν σαν να είναι τηλεσχολιαστές, προτείνουν ζυγισμένες λύσεις για να μην θιγούν τα εκλογικά ακροατήρια, βαδίζουν δηλαδή τη γνωστή οδό της αλαζονείας, της ατολμίας, των εμμονών να καταστήσουν σημαντική την ασημαντότητά τους, των περιορισμένων ικανοτήτων και των στενών οριζόντων, των στρατηγών χωρίς στρατό. Σαν να γίνεται πόλεμος, η βουή των πλησιαζόντων γεγονότων να είναι εκκωφαντική και η επιτελική ομάδα να είναι κλεισμένη σ'' ένα δωμάτιο και να μαλώνει για τα αίτια του πολέμου, αντί να βγει έξω να πολεμήσει.
«Δεν υπάρχει πολιτική χωρίς σφάλματα», ήταν άλλη μια σκέψη του Καραμανλή. «Το θέμα είναι αν τα σφάλματα είναι συγγνωστά ή ασύγγνωστα. Αν, δηλαδή, οφείλονται σε αίτια αντικειμενικά, που δεν ελέγχονται από μας και τα καθιστούν αναπόφευκτα ή σε αίτια υποκειμενικά, όπως οι άμετρες φιλοδοξίες, οι νοσηροί συναισθηματισμοί, τα πάθη και οι προκαταλήψεις, οπότε τα σφάλματα πρέπει να καταλογίζονται στο παθητικό του πολιτικού...».
Η διαχείριση του προσφυγικού θα αποτελέσει crash test για την ελληνική κοινωνία. Θα δοκιμαστεί ο ουμανισμός της αλλά και η ανάγκη της για να νιώθει ασφαλής. Μόνο με καλά οργανωμένη και ανθρώπινη φιλοξενία των προσφύγων θα περιοριστούν οι κοινωνικές αντιδράσεις και δεν θα αφεθούν οι πολίτες έρμαια σε ένστικτα αγελαία. Και αυτό είναι χρέος συλλήβδην του πολιτικού συστήματος, κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, τουλάχιστον των κομμάτων που έβαλαν την υπογραφή τους στην ανακοίνωση της 4ης Μαρτίου, στο Προεδρικό Μέγαρο. Η μεν κυβέρνηση ας μην θεωρήσει ότι απέσπασε –όπως το καλοκαίρι– λευκή επιταγή και συγχωροχάρτι για ο,τι πράξει ή δεν πράξει. Εκείνη έχει την ευθύνη να κυβερνά υπέρ όλων μας –και όσων την ψήφισαν και όσων δεν την ψήφισαν. Η δε αντιπολίτευση ας μην επαναπαυθεί σκεπτόμενη ότι η συνεισφορά της εξαντλήθηκε στη μαραθώνια σύσκεψη και στις προτάσεις που υπέβαλε. Πρέπει να πιέζει καθημερινά στην εφαρμογή έστω και των πενιχρών συμφωνηθέντων, υπέρ όλων μας –και όσων την ψήφισαν και όσων δεν την ψήφισαν. Ας μην αφήσουν και οι μεν και οι δε την ελληνική κοινωνία βορά στη Χρυσή Αυγή, που στήνει τους δικούς της ψηφοθηρικούς καταυλισμούς κοντά στα καταλύματα της ντροπής.
*«Κωνσταντίνος Καραμανλής»
Στη Σκιά ενός Μεγάλου/Καραμανλής, ο Φίλος εκδ. ΠΟΤΑΜΟΣ
