Για έκτη συνεχή χρονιά το ΚΕΦίΜ δημοσίευσε την ετήσια μελέτη για την Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας (ΗΦΕ). Η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί πλέον θεσμό στην ελληνική πολιτική, με την πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης να δημοσιεύουν τα αποτελέσματά της, πολιτικούς να τοποθετούνται σχετικά με την πορεία της, ενώ στο παρελθόν έχει αποτελέσει αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ πρωθυπουργών και αρχηγών της αντιπολίτευσης και έχει φτάσει να κατατεθεί στα πρακτικά της Βουλής. Από τη φετινή μελέτη μάθαμε ότι το 2019 οι Έλληνες δούλεψαν από την πρωτοχρονιά μέχρι και τις 28 Ιουνίου για να πληρώσουν φόρους και εισφορές, τρεις μέρες λιγότερες από το 2018.
Πριν αναλύσουμε τη σημασία της διαχρονικής μελέτης της ημέρας φορολογικής ελευθερίας, αξίζει να διευκρινίσουμε τι ακριβώς είναι. Ο συνεργάτης μου στο ΚΕΦίΜ, Κωνσταντίνος Σαραβάκος, παρέχει έναν αρκετά σαφή ορισμό: “Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας είναι η μέρα που οι Έλληνες φορολογούμενοι θα απελευθερώνονταν από το βάρος των φόρων, αν με τα χρήματα που κέρδιζαν από την εργασία τους έπρεπε, πριν καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, να αποπληρώσουν πρώτα τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος.”
Η σημαντικότερη ίσως συνεισφορά μίας τέτοιας προσέγγισης ως προς το μέγεθος του κράτους έναντι της οικονομίας είναι η ανάδειξη του χρόνου ως παράμετρο της φορολογικής επιβάρυνσης. Όταν μιλάμε γενικά και αόριστα για το ύψος των φορολογικών συντελεστών, το μέγεθος του ΦΠΑ, ή τον ΕΝΦΙΑ, αρκετά συχνά ξεχνάμε τη λαϊκή ρήση που λέει ότι ο χρόνος είναι χρήμα. Κάθε επιχείρηση και κάθε νοικοκυριό πρέπει να δουλέψει σκληρά ώστε να έχει τα χρήματα να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, να αποταμιεύσει, να καταναλώσει ή να πάει διακοπές. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη φορολογία. Κάθε ευρώ που δίνουμε στο κράτος πρέπει να παραχθεί με τον ίδιο κόπο προκειμένου να καταλήξει στα κρατικά ταμεία. Η διαφορά βέβαια είναι ότι οι φορολογούμενοι έχουν δικαίωμα να επιλέξουν πως θα δαπανήσουν τα χρήματά τους όταν πρόκειται για δαπάνες του νοικοκυριού τους ενώ στη φορολογία απλά εκτελούν εντολές, τις οποίες αν δεν ακολουθήσουν έχουν ισχυρότατες νομικές κυρώσεις.
Η συνειδητοποίηση της σχέσης φόρων και χρόνου εργασίας από κάθε πολίτη μας κάνει πιο υπεύθυνους. Αν κάθε πολίτης αναλογιστεί το πόσο σκληρά εργάζεται για να βγάλει τα χρήματα που βγάζει, είναι μοιραίο οι απαιτήσεις του από το κράτος να αυξηθούν. Οι φιλελεύθεροι, έχοντας αυτό κατά νου, ζητούν επιτακτικά ένα μικρότερο και πιο ευέλικτο κράτος. Οι σοσιαλδημοκράτες ζητούν επιτακτικά τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών από το κράτος. Ανεξάρτητα από την ιδεολογική προσέγγιση του καθενός, όταν αντιλαμβανόμαστε ότι δουλεύουμε για το κράτος σχεδόν τη μισή παραγωγική μας ζωή, είναι εύλογο να είμαστε απαιτητικοί έναντι του κράτους, της πολιτικής ηγεσίας του και των γραφειοκρατών που το ελέγχουν.
Η δεύτερη, πολύ σημαντική, συνεισφορά της ΗΦΕ είναι ότι αποτελεί ένα πειστικό όπλο ενάντια στον αριστερό λαϊκισμό της παροχολογίας. Άπαξ και κάθε πολίτης αναγνωρίζει ότι τη μισή χρονιά εργαζόμαστε για το κράτος, κάθε πολιτικάντης που θέλει να ασκήσει παροχολογία πρέπει αυτόματα να εξηγήσει γιατί θέλει να παρατείνει την ημέρα φορολογικής ελευθερίας. Κάθε πρόσθετη δαπάνη του κράτους, που δεν αντισταθμίζεται από κάποια περικοπή, αυξάνει τον αριθμό των ημερών που πρέπει να δουλέψουμε για το κράτος. Άλλες παροχές προσθέτουν δευτερόλεπτα, άλλες λεπτά, άλλες ώρες, και άλλες μέρες. Όμως, κάθε παροχή μας στερεί πολύτιμο χρόνο από το να προσέχουμε τους εαυτούς μας και την οικογένειά μας προκειμένου να πραγματοποιηθεί.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θα λέγαμε ότι η συγκεκριμένη μελέτη έχει γίνει θεσμός επειδή αγγίζει με έναν εύληπτο τρόπο ορισμένα από τα βασικότερα πολιτικο-οικονομικά ζητήματα: το μέγεθος του κράτους. Δίνει στους πολίτες, με έναν εύσχημο τρόπο, τη δυνατότητα να αναπτύξουν συνείδηση φορολογουμένου και ενεργού πολίτη που κρατά τους πολιτικούς υπόλογους. Το ΚΕΦίΜ εκδίδει αυτή τη μελέτη κάθε χρόνο γιατί προφανώς πιστεύει ότι χρειαζόμαστε περισσότερους πολίτες αυτού του είδους.
