Προ ολίγων ημερών ξεκίνησε η νέα μεγάλη επιχείρηση του συριακού στρατού εναντίον του Ισλαμικού Κράτους (Daesh) στην συριακή έρημο, μετά από την σημαντική αύξηση των επιθέσεων των τζιχατιστών κατά των καθεστωτικών δυνάμεων.
Όλο το προηγούμενο διάστημα, και ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι συγκρούσεις στην βορειοδυτική Συρία μεταξύ των φιλότουρκων ανταρτών και των δυνάμεων του Άσσαντ, είχαμε κλιμάκωση της βίας στα κεντρικά και ανατολικά της χώρας, εξαιτίας της δράσης του ISIS, καταδεικνύοντας έτσι ότι στην χώρα υπάρχουν ακόμα πολλές εστίες αστάθειας. Στις Επαρχίες Deir ez-Zor και Homs (στις οποίες βρίσκονται και οι πετρελαιοπηγές που ελέγχει το συριακό καθεστώς) συνεχίζεται η δραστηριότητα του Ισλαμικού Κράτους (Daesh). Τρομοκράτες τζιχαντιστές ακολουθούν τακτικές ανταρτοπολέμου, κατά διαστήματα, σε περιοχές που ελέγχουν κυρίως η κυβέρνηση, αλλά και οι Κούρδοι μαχητές του SDF (Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις). Ταυτόχρονα, προχωρούν σε τρομοκρατικές επιθέσεις με παγιδευμένα αυτοκίνητα, αλλά και σε δολοφονίες.
Πιο συγκεκριμένα, το Ισλαμικό Κράτος πραγματοποιεί, τακτικά, επιθέσεις εναντίον του συριακού στρατού, καθώς και των Σιιτών παραστρατιωτικών που πολεμούν στην Συρία, στοχεύοντας στρατιωτικές βάσεις ή παρατηρητήρια των φιλοκυβερνητικών δυνάμεων σε όλη την έκταση της συριακής ερήμου. Επιπροσθέτως, υπάρχουν πολλαπλές μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες οι τζιχαντιστές έχουν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους αρκετούς οικισμούς στις δύο επαρχίες που προαναφέρθηκαν.
Έναν χρόνο πριν, πολλοί έκαναν λόγο για ήττα του Ισλαμικού Κράτους, μετά την απώλεια και των τελευταίων (κατοικημένων) εδαφών που έλεγχε στην Συρία. Ωστόσο, ένας μεγάλος αριθμός τρομοκρατών της εν λόγω οργάνωσης βρήκαν καταφύγιο στην συριακή έρημο και από εκεί συνέχισαν να διεξαγάγουν επιθέσεις εναντίον των αντιπάλων τους. Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στο Ιράκ. Οι τζιχαντιστές έχουν βρει καταφύγιο σε ερημικές ή ορεινές περιοχές και από εκεί πραγματοποιούν επιθέσεις κατά των ιρακινών δυνάμεων ή των Κούρδων μαχητών. Επίσης, το Ισλαμικό Κράτος διατηρεί την παρουσία του στην Υεμένη, το Αφγανιστάν και τη Νιγηρία. Επιστρέφοντας στην Συρία, τις τελευταίες εβδομάδες οι τζιχαντιστές αύξησαν την παρουσία τους σε αρκετά σημεία της χώρας και προκάλεσαν απώλειες στις τάξεις των δυνάμεων του συριακού στρατού και των άλλων συμμαχικών οργανώσεων που μάχονται στο πλευρό του Άσσαντ.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση αποφάσισε να επικεντρωθεί στην καταστροφή και των τελευταίων θυλάκων της τρομοκρατικής οργάνωσης, οι οποίοι βρίσκονται κατά μήκος της μεγάλης συριακής ερήμου. Τη νέα επιχείρηση υποστηρίζουν αφενός η ρωσική αεροπορία, η οποία βομβαρδίζει τα κρησφύγετα των τρομοκρατών, και αφετέρου κάποιες από τις πολυάριθμες φιλοϊρανικές σιιτικές παραστρατιωτικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στην χώρα. Σύμφωνα με πηγές οι απώλειες που καταγράφουν και τα δύο στρατόπεδα ανέρχονται σε πολλές δεκάδες. Στο σημείο αυτό τίθεται το εξής ερώτημα: όποια επιχείρηση και αν γίνει εναντίον των τζιχαντιστών, όσο μεγάλη κι αν είναι αυτή, θα μπορέσει να εκπληρώσει τον στόχο της που είναι η ολοκληρωτική καταστροφή της τρομοκρατικής αυτής οργάνωσης; Στην Υεμένη, οι ΗΠΑ βομβαρδίζουν την Al - Qaeda από το 2004 και έχουν συνεργαστεί με την εκάστοτε κυβέρνηση για την καταπολέμησή της. Ωστόσο, η Al – Qaeda συνεχίζει να δραστηριοποιείται στην Υεμένη ελέγχοντας μάλιστα ένα σημαντικό τμήμα της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, το καθεστώς είναι αποφασισμένο να εξαφανίσει τον κίνδυνο του Daesh. Δύο παράγοντες συνέβαλαν στην απόφαση της Δαμασκού για την έναρξη της επιχείρησης κατά του Ισλαμικού Κράτους: πρώτον, όπως αναφέρθηκε οι επιθέσεις και η παρουσία του ISIS έχουν αυξηθεί σημαντικά και υπάρχει ο φόβος της επανεμφάνισής του. Δεύτερον, η Συρία άδραξε την ευκαιρία να επικεντρωθεί στην εν λόγω επιχείρηση λόγω της σχετικής ηρεμίας που επικρατεί στα βορειοδυτικά της χώρας. Τον τελευταίο μήνα δεν έχουν παρατηρηθεί έντονες συγκρούσεις μεταξύ φιλοκυβερνητικών και φιλοτουρκικών δυνάμεων, παρά μόνο ορισμένες αψιμαχίες και μικρής κλίμακας βομβαρδισμοί. Η Τουρκία, αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση εξαιτίας της πανδημίας. Παράλληλα, προσπαθεί να αποτρέψει την κατάρρευση της οικονομίας της. Για τον λόγο αυτό έχει μειώσει την παρεμβατική της πολιτική αλλά δεν την έχει σταματήσει επ΄ουδενί. Συνεχίζει την αποστολή στρατιωτικών και άλλων οχημάτων στην Επαρχία Idlib, ενώ πρόσφατα εγκατέστησε τρία νέα στρατιωτικά παρατηρητήρια στην περιοχή φτάνοντας συνολικά τα εξήντα.
Παρατηρώντας τις ενέργειες της Τουρκίας γίνεται αντιληπτό ότι η προερχόμενη από τον COVID-19 κρίση δεν έχει επηρεάσει εν πολλοίς την στρατηγική που ακολουθεί η Άγκυρα στην ευρύτερη περιοχή. Τις τελευταίες δεκαπέντε ημέρες, παρά το γεγονός ότι τα κρούσματα του κορωναϊού στην Τουρκία αυξήθηκαν σημαντικά, η τελευταία συνέχισε να στέλνει δυνάμεις και στρατιωτικό εξοπλισμό στην Συρία, να πραγματοποιεί στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ (Κουρδιστάν), να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο, να συνεχίζει την αποστολή όπλων στην Λιβύη, ενώ πιο πρόσφατα έστειλε και το «Ορούτς Ρέις» στην κυπριακή ΑΟΖ. Εντούτοις, παρά την συνέχιση της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής της, η Τουρκία δεν έχει τα περιθώρια να πραγματοποιήσει επιχειρήσεις όπως αυτήν που έγινε στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου στην Συρία. Γι’ αυτό και το καθεστώς Άσσαντ μπορεί και επικεντρώνεται τώρα στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Συμπερασματικά, ο κίνδυνος της επανεμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους είναι υπαρκτός. Η παρουσία του και οι επιθέσεις που πραγματοποιεί αποτελούν μια ακόμη πηγή αστάθειας στην Συρία. Ωστόσο, όσο υπάρχουν και άλλες πηγές αστάθειας στην χώρα, όπως αυτή στα βορειοδυτικά της χώρας, η οριστική καταστροφή του ISIS καθίσταται αδύνατη. Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα που έθεσα προηγουμένως παραμένει: πώς μπορεί να εξαφανιστεί ο ISIS από οποιαδήποτε δύναμη η οποία θα επιχειρήσει στην συριακή έρημο; Φοβάμαι πως το Ισλαμικό Κράτος θα απασχολεί την Συρία για πολλά χρόνια, ακόμα και αν κάποια στιγμή τελειώσει ο αιματηρός πόλεμος που ταλανίζει την χώρα και τη Μέση Ανατολή γενικότερα.
