Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Το τέρμα, λέγαμε χθες, η δραματική στιγμή που θα σημάνει ότι δεν υπάρχει γυρισμός για την Ευρώπη —την κοινή μας χώρα, τη μεγάλη κοινή μας πατρίδα—, η μέρα που θα κυλήσει ξανά σε μία σκοταδιστική περίοδο, δίχως αίγλη όμως αυτή τη φορά καθώς την αίγλη θα τη μοιράζονται νέες οικονομίες, νέες μεγάλες δυνάμεις — αυτή η μέρα λοιπόν δεν θα είναι αύριο.
Για την ακρίβεια αργεί ακόμη, παρά τη φαινομενική σιγουριά από την οποία πηγάζει η (όχι πανομοιότυπη πλην ομοιόμορφη) αντιευρωπαϊκή πολεμική της λαϊκιστικής Αριστεράς και της ταυτοτικής-εθνοτικής Ακροδεξιάς, και όλων των απ' ανάμεσα, που ορκίζονται για το αντίθετο. Ό,τι και να λένε αυτοί οι δύο συγκοινωνούντες πόλοι —συγκοινωνούντες διά του θυμικού υπογαστρίου των λαών—, με όσο κομπασμό και να το φωνάζουν, όσο σίγουροι και να δείχνουν στη ρητορική τους, πλανώνται πλάνην οικτράν. (Και το ξέρουν καλά: όταν θα γίνει αυτό που εύχονται, οι ίδιοι θα έχουν βγει στην πολιτική σύνταξη). Υπάρχει πολύς καιρός μπροστά μας ακόμη. Πολύς, άπλετος καιρός. Θα παρουσιαστούν δε, ή μάλλον θα δημιουργηθούν, πολλές, ικανά πολλές ευκαιρίες να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί. Όχι όλα, προς Θεού. Αυτό είπαμε ότι ΔΕΝ θα συμβεί στον παρόντα χρόνο. Αλλά θα δημιουργηθούν ευκαιρίες να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί. Και αυτό θα μας είναι αρκετό.
Από την άλλη, στο μεταξύ, μόνο να κερδίσουμε έχουμε από τη σημερινή κατάσταση, από το αναδυόμενο χάος σε κάθε γωνιά της ηπείρου, από αυτή την εποχή της καθολικής αμφισβήτησης της μεταψυχροπολεμικής ανίας και του μεγάλου (και κατά βάσιν πελώρια γελοίου) φόβου διαρραγής και αλλοίωσης της «ταυτότητάς» μας, που ξεκινούν από τη «ρωγμή» του Τσίπρα και το κατά λάθος Brexit —που έγινε όντως κατά λάθος, κι άντε να το συμμαζέψεις τώρα…— και φτάνουν ώς τη θεσμική διαταραχή του Όρμπαν, τους πομφολυγικούς θεατρινισμούς του Σαλβίνι και τις κληρονομημένες από τον μπαμπάκα της τσιρίδες της Λεπέν.
«Να κερδίσουμε;» θα πείτε. «Μα πώς μπορεί να κερδίσει κανείς από το χάος, την αμφισβήτηση και τον φόβο;» Ναι, να κερδίσουμε. Ασφαλώς.
Καταρχάς: ξεχωρίζοντας. Δεν χρειάζεται να μοιάζουμε όλοι. Δεν χρειάζεται να ακολουθούμε τη μάζα — οποιαδήποτε μάζα. Είναι καλό, και είναι μεγάλη ευκαιρία αυτή που μας παρουσιάζεται σήμερα, να ξεχωρίζεις. Για εμένα, είναι βασικός λόγος για να ζεις. Σε μία εποχή αμφισβήτησης (και επικήρυξης) των διαφόρων ελίτ, είναι ευκαιρία και προνόμιο να γίνουμε εμείς μέλη της ελίτ. Γιατί ΕΙΝΑΙ ωραίες οι ελίτ, και ήρθε η ώρα να το θυμηθούμε: είναι η μεγάλη μας ευκαιρία! Σε μια εποχή εντεινόμενης δυσαρέσκειας απέναντι στην Ευρώπη, φυγόκεντρων δυνάμεων, οδοφραγμάτων και συγκρούσεων, σε μια εποχή μισαλλοδοξίας και έχθρας απέναντι στο διαφορετικό, το ξένο, το Άλλο, σε μια εποχή πόλωσης και ταύτισης των άκρων, είναι ωραίο να θέτεις εαυτόν στην αντίθετη μεριά του κοινωνικού ρου, έξω από τα κανάλια όπου διοχετεύονται οι μάζες, μακριά από το αγριεμένο πλήθος και απέναντι από τους καθοδηγητές του: και να γίνεσαι, έτσι, ελίτ.
Κατά δεύτερον: με τις υπέροχες παρέες. Ωραίοι οι διαξιφισμοί στα social, αλλά τόσο χρήσιμοι όσο το να αδειάζεις μια πισίνα γεμάτη γλιτσιασμένο νερό με ένα κουτάλι της σούπας. Μην το κάνετε, ματαιοπονείτε και χάνετε τη μόνη περιουσία σας: χρόνο, δηλαδή ελευθερία. Στον καιρό μας, τόσο γιατί η εποχή το επιτάσσει και το προκαλεί —η τεχνολογία είναι ένα θαύμα εν προόδω στα χέρια όλων μας, ποτέ δεν υπήρξε τόσο ανθρώπινη και δημοκρατική, τόσο φτηνή και πάγκοινη—, όσο και σαν θυελλώδης κοινωνική αντίδραση στην οπισθοδρόμηση, τον σκοταδισμό και την τάση του πλήθους για αυτοχειρία, συμβαίνουν τα πιο σπουδαία και όμορφα πράγματα που μπορεί να φανταστεί κανείς. Τόσο πολλά και τόσο σπουδαία και όμορφα, όσο ποτέ άλλοτε. Η δυναμική που αναπτύσσεται σε κάθε γωνιά της γης, και βέβαια εδώ, στην Ευρώπη, δεν έχει προηγούμενο. Αρκεί να κοιτάξετε γύρω σας, ή έστω να ψάξετε λιγάκι. Γίνετε μέλη αυτού του μεγάλου ποταμού πολιτισμού, γνώσης και αξιών, ανάπτυξης, ευκαιριών και προόδου, φιλανθρωπίας, δράσεων και αλληλεγγύης, που δεν μπορεί να κρύψει καμία σκόνη από κανένα αγανακτισμένο ρεύμα ή κίνημα, όσο δυνατά και να χτυπούν τα παπούτσια τους στην άσφαλτο — ή τις μπότες τους.
Είναι κι άλλα. Είναι πολλά. Λίγο πριν το τέλος (λίγο σε σχέση με τον ιστορικό χρόνο, όχι με τον «πραγματικό»), αυτά που γίνονται κι αυτά που πρόκειται να δούμε και να βιώσουμε —και δεν εννοώ φυσικά τις δυνάμεις της φαιοκόκκινης αντίδρασης— είναι αρκετά για να γεμίσουν τη ζωή ενός ανθρώπου και να τον κάνουν να αισθάνεται πλήρης. Εννοώ: κάθε ανθρώπου, κάθε μονάδας που δεν θέλει να γίνει μέλος της αγέλης. Κανείς μπορεί, και του πρέπει, διατηρώντας την ανεξαρτησία και τη μοναδικότητά του, να γίνει μέλος τής ελίτ. Της νέας ευρωπαϊκής ελίτ. Μιας ελίτ που δεν θα φοβάται, που θα ξέρει, που θα μοχθεί και που θα χαίρεται.
Δεν υπάρχει στιγμή για χάσιμο. Και δεν είναι ανατολίτικη μεμψιμοιρία να ξέρουμε πως «ό,τι είναι νά 'ρθει θε να 'ρθει»: είναι η μόνη αλήθεια. Αλλά αυτό που είναι νά 'ρθει αργεί ακόμη, και ώς τότε το μόνο που στ' αλήθεια υπάρχει είναι η ευκαιρία μας για ευτυχία. Δεν θα την ξαναέχουμε. Δεύτερη ζωή δεν έχει. Γι' αυτό: ξεχωρίστε και συνδεθείτε με τους άλλους που επίσης ξεχωρίζουν. Στο διάολο με την κλάψα και το μοιρολόι για κάτι που βρίσκεται έξω από τις δυνατότητές μας να το εμποδίσουμε. Ζώντας ελεύθερα, δημιουργικά, παραγωγικά, με έγνοια για τον εαυτό μας και τους άλλους, σαν πρόσωπα και σαν κοινότητες, μπορούμε να το καθυστερήσουμε τόσο, που θα σκάσει.
